Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Η παρακεταμόλη (ακεταμινοφαίνη) είναι ένα από τα ευρύτερα χρησιμοποιούμενα αναλγητικά παγκοσμίως.

Αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια δηλητηρίασης από φάρμακα.

Κύρια εκδήλωση της δηλητηρίασης είναι η ΗΠΑΤΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ η οποία εκδηλώνεται από την συσσώρευση του ενδιάμεσου μεταβολιτή του φαρμάκου (Ν-ακετυλο-Β-βενζοκινονιμίνης) που δρα τοξικά στο ήπαρ όταν εξαντλούνται σε αυτό τα αποθέματα γλουταθειόνης.

Η χορήγηση N-ακετυλοκυστεΐνης (NAC) αποτελεί το φάρμακο αντιμετώπισης στη δηλητηρίαση από παρακεταμόλη.

Είναι περισσότερο δραστική και αποτελεσματική όταν χορηγείται τις πρώτες 8 ώρες αλλά και η χορήγηση της μετά παρέλευση 15 ωρών έως 24 ωρών έχει αποδειχθεί ασφαλής και αποτελεσματική. Ειδικά ωφελούνται οι ασθενείς με εκδηλωμένη κεραυνοβόλο ηπατίτιδα.

Συνώνυμα : paracetamol – παρακεταμόλη.

Acetaminophen - ακεταμινοφαίνη

ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ Ή ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ

ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΟΥΣΙΩΝ

→ Algine → Algon → Apotel C.500 → Apotel extra → Apotel plus  → Buscopan plus → Depon vit C → Excerdrin → Lonalgal → Medamol → Norgesic → Panadol extra → Panadol, codeine → Panadol cold + flu spasmo.

Η ευρεία κυκλοφορία του φαρμάκου μετά το έτος 1975 έχει καταστήσει το φάρμακο αυτό το πιο «λαοφιλές» και διαδεδομένο σαν αναλγητικό αντιπυρετικό φάρμακο.

Η παρακεταμόλη απορροφάται ταχέως και πλήρως από το γαστρεντερικό σωλήνα.

Η ουσία μεταβολίζεται στο ήπαρ (ποσοστό 90%) ενώ 2% - 4% αποβάλλεται αναλλοίωτο από τα ούρα.

Ο κύριος τρόπος μεταβολισμού είναι η παραγωγή ανενεργών γλυκουρονικών και θειϊκών παράγωγων που αποβάλλονται με τα ούρα.

Μικρό ποσοστό της παρακεταμόλης (5%) μεταβολίζεται στο ήπαρ και με το σύστημα του κυττοχρώματος Ρ450 σχηματίζει τον τοξικό διαμεσομεταβολιτή Ν-ακετολ-Β-βενζοκινονιμίνη (Ν APQI).

Όταν το φάρμακο χορηγείται σε θεραπευτικές δόσεις ή ποσότητα N APQI που παράγεται είναι μικρή και συνδέεται με την γλουταθειόνη σχηματίζοντας έτσι μη τοξικά προϊόντα.

Σε περιπτώσεις όμως που υπάρχει υπερδοσολογία φαρμάκου (δηλητηρίαση ή απόπειρα αυτοκτονίας) οι δύο φυσιολογικές οδοί μεταβολισμού του φαρμάκου κορένονται και μεγάλο ποσό παρακεταμόλης μεταβολίζεται μέσω του κυττοχρώματος Ρ450, γεγονός που οδηγεί σε παραγωγή μεγάλων συγκεντρώσεων NAPQI με επακόλουθο εξάντληση των αποθεμάτων του οργανισμού σε γλουταθειόνη.

ΟΤΑΝ ΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΓΛΟΥΝΑΘΕΙΟΝΗ ΠΟΥ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟ ΗΠΑΡ ΕΞΑΝΤΛΗΘΟΥΝ ΚΑΤΑ 70% - 80% Ο ΕΝΕΡΓΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΤΗΣ NAPQI ΕΝΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΗΠΑΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΟΔΗΓΕΙΤΑΙ ΣΕ ΝΕΚΡΩΣΗ.

Επακολουθεί απελευθέρωση κυτταροκίνων (ευρήματα Β σταδίου δηλητηρίασης με παρακεταμόλη) οι οποίες επιτείνουν τη φλεγμονή και ηπατοξικότητα του φαρμάκου στο ήπαρ.

ΜΕΓΙΣΤΗ ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΟΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ 4g

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΟΣΗ

• ΠΑΙΔΙΑ 10-15mg/Kg μέγιστη δόση 80mg/Kg.
• ΕΝΗΛΙΚΕΣ 355-1000mg/ανά 4-6 ώρες.
  
  

ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗΣ (Δόση μικρότερη)

• 150mg/Kg στα παιδιά
• 7,5-10g στους ενήλικες

Σχεδόν όλα τα άτομα που καταναλώνουν άνω των 300mg/Kg αναπτύσσουν σοβαρά ηπατοτοξικότητα.

 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗΣ ΜΕ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ

Διακρίνονται σε 4 ΣΤΑΔΙΑ:

1^ο ΣΤΑΔΙΟ : 30΄- 24 ώρες διάρκεια > τις πρώτες 24 ώρες εμφανίζονται ναυτία, διάρροιες, έμετοι, εφίδρωση, ωχρότητα, αίσθημα αδυναμίας.

Εργαστηριακές εξετάσεις εντός φυσιολογικών ορίων.

2^ο ΣΤΑΔΙΟ : 24 – 72 ώρες.

Εργαστηριακά ευρήματα ηπατοτοξικότητας και νεφροτοξικότητας.

Αύξηση των τρανσαμινασών εμφανίζεται 8 -12 ώρες μετά την δηλητήριαση.

Εμφανίζεται επίσης, αύξηση χολεριθίνης – αύξησης προθομβίνης – ολιγουρία (ελάττωση ούρων).

ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΣΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΑΥΤΟ ΟΞΕΙΑΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑΣ ΕΧΟΥΝ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ.

3^ο ΣΤΑΔΙΟ : 72 – 96 ώρες.

Ηπατική λειτουργία εμφανίζει μεγάλη διαταραχή (αύξηση χολεριθρίνης πάνω των 4.0mg/dL).

Στο στάδιο αυτό (αύξηση χολεριθρίνης, τρανσαμινασών άνω των 10.000UI/L) – συγχυτικά φαινόμενα – αιμορραγικά φαινόμενα (παράταση χρόνου προθομβίνης) – υπογλυκαιμία – γαλακτική οξέωση – οξεία νεφρική ανεπάρκεια (οξεία νέκρωση σωληναρίων νεφρού) σε ποσοστό 25% - 50% σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια ήπατος.

Αύξηση της ουρίας, κρεατινίνης ορού, εμφάνιση αίματος και πρωτεϊνών στα ούρα (αιματουρία – πρωτεϊνουρία) – κοκκώδεις κύλινδροι.

4^ο ΣΤΑΔΙΟ : 4^η ημέρα – 2 εβδομάδες.

Αν επιβιώσουν οι ασθενείς από το 3^ο στάδιο εισέρχονται στην ανάρρωση η οποία αρχίζει από την 4^η – 7^η ημέρα, μετά την υπερδοσολογία της ουσίας.

Αν υπάρξει ανάρρωση είναι πλήρης.

Δεν καταλείπει ηπατική ανεπάρκεια. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι οι χρόνιοι αλκοολικοί, άτομα με ψυχογενή ανορεξία, HIV λοίμωξη, χρόνια ηπατοπάθεια εμφανίζουν ηπατοτοξικότητα σε χαμηλότερες δόσεις παρακεταμόλης διότι διαθέτουν ελαττωμένα αποθέματα γλουταθειόνης στον οργανισμό τους.

ΟΙ ΒΛΑΒΕΣ  ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ

Όταν οι τιμές παρακεταμόλης είναι : ↓ 150mg/Kgr όχι πιθανή βλάβη

↑ 250mg/Kgr πιθανή βλάβη

↑ 12gr συνολική δόση – δυνητικά θάνατος.

Αν υπάρχουν υποψίες δηλητηρίασης και τούτο διότι η παρακεταμόλη περιέχεται σε σκευάσματα βραδείας αποδέσμευσης δεύτερο δείγμα αίματος  παρακεταμόλης μετά το πρώτο δείγμα, συνιστάται η λήψη αίματος κάθε 2 ώρες μέχρι να εμφανιστεί σταθεροποίηση, αύξηση, μείωση της τιμής του φαρμάκου στο αίμα.

• Μακρά θεραπεία που επηρεάζει ένζυμα ήπατος (ΝΗ 450), π.χ. carbamazepine – phenobarbital – phenytoin – primidone – rifanpicin – st. John’s wort.
• Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλης.
• Το άτομο είχε ηπατική νόσο πριν τη δηλητηρίαση
• Το άτομο μπορεί να έχει έλλειψη γλουταθειόνης όπως π.χ. στην – νευρική ανορεξία – κυστική ίνωση – HIV λοίμωξη.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η μεγάλη αύξηση των τρανσαμινασών > 3.000UI/L στη χρόνια αλλά και την οξεία δηλητηρίαση με παρακεταμόλη όπως επίσης ο ίκτερος, διαταραχές πήξης, η οξεία νεφρική ανεπάρκεια αποτελούν σοβαρά διαγνωστικά σημεία της δηλητηρίασης από παρακεταμόλη.

Η διάγνωση σφραγίζεται με τη μέτρηση του φαρμάκου στο αίμα. Η μέτρηση γίνεται 4 ώρες μετά την αναφερόμενη λήψη του. Επίσης η λήψη επαναλαμβάνεται 4 – 6 ώρες μετά την πρώτη λήψη και τούτο διότι η παρακεταμόλη περιέχεται σε σκευάσματα βραδείας αποδέσμεσης.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Χορήγηση του ειδικού αντίδοτου Ν-ακετυλοκυστεϊνης παρέχει ασφάλεια και αποτελεσματικότητα ακόμα και μετά παρέλευση 24 – 36 ωρών από την δηλητηρίαση με παρακεταμόλη (ιδιαίτερα εφαρμόζεται η χορήγηση σε άτομα με κεραυνοβόλο ηπατική ανεπάρκεια ή άτομα με μεγάλο κίνδυνο ανάπτυξης ηπατικής βλάβης όπως, άτομα χρόνια αλκοολικά – άτομα με AIDs – άτομα με χρόνιο υποσιτισμό).

Ο έλεγχος της τιμής παρακεταμόλης στον ορό, όπως και ο χρόνος προθομβίνης αποτελούν οδηγά σημεία αρχής θεραπείας και χρόνου αυτής.

Παιδιά που ζυγίζουν > 20Kg ο όγκος υγρών περιορίζεται στο μισό.

Παιδιά βάρους < 20Kg ο όγκος καθορίζεται από παιδίατρο.

ΝΟΜΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΚΕΤΑΜΙΝΟΦΑΙΝΗΣ - ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗΣ

Η NAC προστατεύει αποτελεσματικά από ηπατική βλάβη εφόσον χορηγηθεί 8 ώρες μετά τη δηλητηρίαση με παρακεταμόλη, η προστασία αυτή ελαττώνεται όσο το χρονικό διάστημα αυξάνει. Σήμερα δεχόμαστε ότι η χορήγηση NAC είναι ασφαλής και αποτελεσματική και μετά 24 – 28 ώρες, ειδικότερα σε ασθενείς υψηλού κινδύνου ή με κεραυνοβόλο ηπατίτιδα.

Η χρήση της NAC σε κεραυνοβόλο ηπατική ανεπάρκεια βασίζεται σε πλειάδα πιθανών μηχανισμών (αιμοδυναμικών, ανοσολογικών).

1^η ΔΡΑΣΗ : Αφορά τη βελτίωση της τοπικής μικροκυκλοφορίας [επίδραση μέσω της αποκατάστασης της δραστικότητας του παράγοντα χαλάρωσης του ενδοθηλίου (endothelium derived relaxing factor EDRF)].

O EDRF αναστέλλει επίσης την συσσώρευση και συγκόλληση των αιμοπεταλίων και έτσι η χορήγηση NAC προλαβαίνει τις μικροαγγειακές θρομβώσεις που επιτείνουν την ισχαιμία του κυττάρου ήπατος.

2^η ΔΡΑΣΗ : Το οξειδωτικό stress που οφείλεται στις ελεύθερες ρίζες Ο₂ και υδροξυλίου ή στην άμεση οξειδωτική δράση των ενεργών μεταβολιτών της παρακεταμόλης, προκαλεί βλάβη του ενδοθηλίου μετέχοντας έτσι σε επιπλοκές όπως π.χ. το εγκεφαλικό οίδημα.

Η NAC δρα σαν εκκαθαριστής ελεύθερων ριζών Ο₂ εμποδίζοντας την επιβλαβή δράση τους.

Η NAC αποκαθιστά λειτουργικά τα διάφορα ένζυμα τα οποία συνδέονται με τον μεταβολισμό του ασβεστίου τα οποία είχαν οξειδωθεί από την παραγωγή NAPQI. Συμβάλει έτσι στην ομοιόσταση του ασβεστίου και πρόληψη κυτταρικού θανάτου.

3^η ΔΡΑΣΗ : Τέλος η NAC ελαττώνει τη συγκέντρωση κυτταροκίνων όπως η IL-1 (ιντερλευκίνης Ι) και TNF (Tumor Necrosis Factor) προλαβαίνοντας τη μετανάστευση των ουδετερόφιλων στο ηπατικό παρέγχυμα, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τη βαρύτητα εμφάνισης της βλάβης του ήπατος.

Το παραπάνω λοιπόν πρωτόκολλο χορήγησης της NAC περιλαμβάνει : α) την από του στόματος χορήγηση NAC διάρκειας 72 ωρών που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ, β) ενδοφλέβια χορήγηση διάρκειας 48 ωρών που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ ερευνητικά με ενθαρρυντικά αποτελέσματα, γ) ενδοφλέβια χορήγηση διάρκειας 20 ωρών (χρήση στην Ευρώπη-Καναδά).

Η AC μπορεί να χορηγηθεί μέσω ρινογαστρικού καθετήρα.

Στην από του στόματος χορήγηση η NAC, πρέπει να χορηγείται έως και 1 ώρα μετά τη χορήγηση ενεργού άνθρακα γιατί αλλιώς δεσμεύεται από αυτού περιορισμός της per os χορήγηση NAC αποτελούν οι έμετοι (κύριο σύμπτωμα της δηλητηρίασης με παρακεταμόλη).

Σε περίπτωση εμετών έως και 1 ώρα μετά τη λήψη του αντίδοτου η χορήγηση του αντίδοτου επαναλαμβάνεται (χορήγηση Primperan IV) .

Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες της NAC είναι εκτός από τους εμετούς, οι διάρροιες, και σπανιότερα κνίδωση και αγγειοίδημα.

Κατά την πρώιμη χορήγηση NAC < 15ώρες ενδοφλεβίως έχουν σημειωθεί ανεπιθύμητες ενέργειες όπως : - status epilepticus – βήχας – συσφιγκτικό άλγος στο στήθος – βρογχοσπασμός – υπερθερμία – αγγειοίδημα – υπόταση και σπανιότερα υπέρταση, ταχυκαρδία, θρομβοπενια.

Επίσης, έχουν σημειωθεί σπάνιες αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις και πτώση του διαστήματος ST του ΗΚΓ.

Απώτερη ανεπιθύμητη ενέργεια της χορήγησης NAC είναι η ελάττωση των περιφερικών αντιστάσεων των αγγείων του κυκλοφορικού συστήματος.

Έτσι, σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, κεραυνοβόλο ηπατίτιδα, η επίταση της αγγειοδιαστολής επιβαρύνει τη γενική κατάστασή τους.

ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΜΕ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΥΗΣΗ

Η παρακεταμόλη διέρχεται μέσω του πλακούντα στο έμβρυο, τα κύτταρα του ήπατος εμβρύου 18 εβδομάδων μπορούν να μεταβολίσουν και να σχηματίσουν έτσι παράγωγα γλουταθειόνης με ρυθμό βραδύτερο από ότι τα ηπατοκύτταρα των ενηλίκων. Όμως έχει βρεθεί ότι δηλητηρίαση η οποία όταν συμβεί στο πρώτο 3μηνο της κύησης μπορεί να προκαλέσει αποβολή τις επόμενες 2 – 3 εβδομάδες.

Γυναίκες σε εγκυμοσύνη που έχουν τοξικά επίπεδα παρακεταμόλης στο αίμα τους, πρέπει να θεραπεύονται λαμβάνοντας NAC.

Δεν έχει εξακριβωθεί αν η παρακεταμόλη και υπερδοσολογία αυτής ενοχοποιούνται για τερατογένεση.

Η υπερδοσολογία της δεν αποτελεί λόγο διακοπής της κύησης.

Πρόγνωση δηλητηρίασης με παρακεταμόλη θνητότητα από σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια είναι < 5% σε οργανωμένη μονάδα.

Αν και η μεταμόσχευση ήπατος δεν γίνεται συχνά η παρακολούθηση ειδικά μετά τις πρώτες 48 ώρες είναι επιβεβλημένη και υπάρχει πρόγνωση πτωχή, υπάρχει όταν :

• Όταν pH αρτηριακού αίματος < 7.30 (συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου > 50 nmol/L).

• Όταν μετά παρέλευση 48 ωρών εξακριβώνεται υπερβολική λήψη φαρμάκου στο αίμα.

• Συνδυασμός :

1. (INR) προθομβίνης χρόνος > 100˝, INR > 6.5
2. Κρεατινίνης ορού 300 μmol/L
3. Ηπατική εγκεφαλοπάθεια 3 – 4 στάδιο (17% πιθανότητα επιβίωσης)
4. Αύξηση INR μεταξύ 3 – 4 ημέρες μετά την λήψη φαρμάκου.

Η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΗΠΑΤΟΣ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ :

• ΣΟΒΑΡΗ ΥΠΟΤΑΣΗ
• ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ
• ΣΟΒΑΡΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΓΛΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ King’s College ΓΙΑ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΗΠΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟΞΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΠΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΜΕ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ

• Μεταμόσχευση ήπατος προτείνεται
  • Αρτηριακό Ph < 7,3, Μέτρηση γαλακτικού οξέως στο αίμα > 3.0 mol/L μετά την απόλυτη ενυδάτωση του ασθενούς.
  • Αν τα παρακάτω 3 κριτήρια συμβούν σε χρόνο 24 ωρών και υπάρχει :

                           - Κρεατινίνη > 300 μmol/L

                           - PI (INR) > 100˝ (INR > 6.5)

                           - Εγκεφαλοπάθεια ΙΙΙ / ΙV βαθμού.

Απόλυτη ένδειξη μεταμόσχευσης ήπατος αποτελεί η τιμή γαλακτικού οξέως στο αρτηριακό αίμα > 3.5 μετά από πλήρη ενυδάτωση.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΤΗ ΜΕΘ ΜΕΤΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗΣ

• ΕΓΚΕΦΑΛΟΠΑΘΕΙΑ – ΑΥΞΗΣΗ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ

- Σημεία οιδήματος εγκεφάλου ΒΡ > 160 – 90 συνεχής συστολική πίεση > 200 mmHg – βραδυκαρδία – μικρή ανταπόκριση αντανακλαστικού κόρης.

• INR > 2.0 ή πριν 48 ώρες ή > 3.5 πριν 72 ώρες (μέτρηση INR κάθε 12 ώρες). Μέγιστη τιμή στις 72-76 ώρες. Οι ειδικές εξετάσεις ήπατος δεν είναι καλοί δείκτες ηπατοκυτταρικού θανάτου.

• ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ, κρεατινίνη > 200 μmol/L – μέτρηση ούρων – καθημερινή εκτίμηση ουρίας, κρεατινίνης, ουρικού οξέως (αιμοδιάλυση > 400 μmol/L)

• pH ΑΙΜΑΤΟΣ < 7,3 γαλακτική οξέωση έχει σαν αποτέλεσμα την υποξία των ιστών.

• ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ Α/Π < 80mmHg μετά την αποκατάσταση των υγρών.

• ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ

• ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ (pH < 7,3 ή διττανθρανικά < 18 mmol/L).

ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΓΙΑΤΡΟΥΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1. Μέτρηση παρακεταμόλης στο αίμα 100mg/L τις πρώτες ώρες μετά τη λήψη του φαρμάκου και 15mg/L στις 15 ώρες μετά την λήψη φαρμάκου επιβάλλει την λήψη ακετυλ-κυστεΐνης. Ανεξάρτητα αν υπάρχουν ή όχι άλλοι επικίνδυνοι παράγοντες.
2. Αν υπάρχουν αμφιβολίες για το χρόνο λήψης της παρακεταμόλης (διαφορά 1 ώρας και κάτι) πρέπει να χορηγηθεί αντίδοτο (ακετυλ-κυστεΐνη).  
3. Χορήγηση αρχικής δόσης ακετυλ-κυστεΐνης στα 60΄ ώστε να μειωθουν οι παρανέργειες.
4. Αντιδράσεις υπερευαισθησίας δεν αποτελούν πλέον αντένδειξη για την χορήγηση ακετυλ-κυστεΐνης.