Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Το κοινό κρυολόγημα μαζί με τη γρίπη αποτελούν τις πιο σημαντικές και γνωστές λοιμώξεις.

Λοιμώξεις οι οποίες εμφανίζουν εποχιακό χαρακτήρα και «παγκόσμια» εξάπλωση.

Έτσι σύμφωνα με τον ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Υ.) η γρίπη προσβάλλει περίπου ποσοστά 5% - 15% του παγκόσμιου πληθυσμού και προκαλεί προβλήματα υγείας σε 5 εκατομμύρια άτομα κάθε χρόνο.

Οι θάνατοι από τη γριππώδη συνδρομή – γριππώδες σύνδρομο (Σύνδρομο στην Ιατρική ονομάζεται η νόσος η οποία προσβάλλει πολλά συστήματα) υπολογίζονται σε 250.000 – 500.000 κάθε χρόνο.

Άλλα στατιστικά στοιχεία :

1. 75-100xεκατομμύρια επισκέψεις για Κ.Κ. σε γιατρό ετησίως.
2. 22-189xεκατομμύρια σχολικές ώρες χάνονται ετησίως αν συνυπολογιστούν και οι χαμένες ώρες εργασίας των γονέων που προσέχουν τα άρρωστα παιδιά τότε προκύπτει 40% απώλεια εργατικού δυναμικού.

ΚΟΙΝΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ

Ασθένεια γνωστή από την αρχαιότητα. Τα συμπτώματα και η θεραπεία του Κ.Κ. αναφέρονται στους αιγυπτιακούς πάπυρους που θεωρούνται σαν το αρχαιότερο υπάρχον ιατρικό κείμενο και έχουν γραφτεί τον 16^ο αιώνα π.Χ.

Ο όρος «κρύωμα» εμφανίζεται τον 16^ο αιώνα και οφείλεται στις ομοιότητες της νόσου με την παραμονή σε κρύα, ψυχρά κλίμακα (κρύος καιρός).

Ο κρύος καιρός πράγματι προκαλεί αλλοιώσεις στο αναπνευστικό σύστημα, μείωση της ανοσολογικής απάντησης, ενώ η υγρασία ευνοεί την μετάδοση του ιού και την παραμονή και διατήρηση σταγονιδίων στον αέρα που περιέχουν το ιό, περισσότερο χρόνο.

Επίσης κατά την διάρκεια του κρύου καιρού, οι άνθρωποι παραμένουν σε κλειστούς χώρους (καφενεία – σινεμά) γεγονός που ευνοεί η μετάδοση του Κ.Κ.

Ο ρόλος πάντως της ψυχρής ατμόσφαιρας «του κρύου καιρού» αποτελεί μόνον έναν από τους παράγοντες μόλυνσης του Κ.Κ., χωρίς όμως να είναι ο γενεσιουργός.

Τυπικές προσβολές Κ.Κ. εμφανίζονται στους ενήλικες 2 – 5 φορές ετησίως. Τα παιδιά έχουν 6 – 10 προσβολές κάθε χρόνο (πάνω από 12 τα παιδιά σχολείων).

Αμερικάνοι και Εσκιμώοι εμφανίζουν περισσότερες προσβολές και επιπλοκές του Κ.Κ. όπως μέση ωτίτιδα, ιγμορίτιδα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Κ.Κ.

• 40% ξηρότητα λαιμού.
• 50% βήχας.
• Μυαλγίες ½ πληθυσμού ενηλίκων.
• Ρινόρροια, καταρροή.
• Συμφόρηση («μπούκωμα») μύτης.

Ο βήχας όπως και ο πυρετός προκαλούνται συχνότερα από influenza και όχι από Κ.Κ.

Τα συμπτώματα αρχίζουν 16 ώρες μετά από έκθεση στους ιούς και μετά 2 μέρες εμφανίζεται ρινική καταρροή και βήχας.

Αποδράμουν όλα τα συμπτώματα σε περίοδο 7 – 10 ημερών αλλά μετά 3 εβδομάδες.

Διάρκεια βήχα είναι 18 περίπου ήμερες.

Στα παιδιά η βήχας διαρκεί περισσότερο από 10 μέρες (35% - 40%) αλλά συνεχίζεται και πάνω από 25 ημέρες σε ποσοστό 10%.

Το Κ.Κ. θεωρείται λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συνδρόμου προσβάλλοντας την κοιλότητα της μύτης, το φάρυγγα, λάρυγγα, τραχεία, πνεύμονες.

ΑΙΤΙΑ Κ.Κ.

Ιοί :

• Rhinovirus 30 – 80%,
• Picornavirus τύπος με 99 ορότυπους,
• Coronavirus 10 – 15% (εμφάνιση στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο κορώνας),
• Influenza virus 10 – 15%,
• Αδενοϊοί 5%,

πολλές φορές στο Κ.Κ. συνυάρχουν 2 ιοί.

ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ Κ.Κ.

Οι ιοί Κ.Κ. μεταβιβάζονται από μολυσμένα σταγονίδια στον αέρα, άμεση επαφή με εκκρίσεις π.χ. ρινικός ασθενής που πάσχει από Κ.Κ., χρήση αντικειμένων, μαγειρικών σκευών ασθενούς ατόμου.

Η κυριότερη μετάδοση του Κ.Κ. είναι η πρόσωπο με πρόσωπο επαφή (χειραψίες – φίλημα).

Οι ιοί που προκαλούν Κ.Κ. επιζούν στο περιβάλλον για 18 ώρες (αφορά τους ρινοϊούς).

Μεταφέρονται από τα χέρια των ατόμων προκαλώντας συμπτώματα από τα μάτια ή μύτη.

Η μόλυνση και μετάδοση του Κ.Κ. είναι πολύ συνηθισμένη στα σχολεία, κυρίως στα νηπιαγωγεία όπου ο συγχρωτισμός είναι  καθημερινότητα, η ανοσολογική άμυνα των παιδιών δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένη, ενώ επικρατούν επίσης συνθήκες πτωχής υγιεινής.

Οι μολύνσεις αυτές από τα παιδιά μεταφέρονται και στα άλλα μέλη της οικογένειας.

ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ Κ.Κ.

Προδιαθετικοί παράγοντες για Κ.Κ., θεωρούνται :

1. Μειωμένη λειτουργικότητα ανοσολογικού συστήματος του ατόμου. Λέγεται ότι η εκδήλωση του Κ.Κ. δεν εξαρτάται από την λοιμογόνο δύναμη των ιών αλλά από την ανοσολογική απάντηση του ατόμου (και τούτο διότι στους 200 ιούς που προκαλούν το Κ.Κ. είναι απίθανο να μην προϋπάρχει έκθεση τέτοια ώστε να δημιουργούνται αντισώματα).
2. Κακή θρέψη και σωματική καταπόνηση, συντείνουν στην εμφάνιση Κ.Κ.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Κυρίως σε κλινικό επίπεδο γίνεται. Είναι δυνατόν ο προσδιορισμός του υπευθύνου για κάθε Κ.Κ. ιού.

ΠΡΟΛΗΨΗ

Σχολαστική καθαριότητα και ατομική υγιεινή (πλύσιμο χεριών – χρήση μάσκας). Προσθήκη στα ειδικά σαπούνια αντιμικροβιακών παραγόντων αμφισβητείται.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Αναφέρονται τα σκευάσματα Zn – χρήση σκευασμάτων Βιτ.C.

Πόση άφθονων υγρών – ζεστή ατμόσφαιρα – γαργαρισμοί, «τα κλασσικά γιατρικά της γιαγιά μας» εξακολουθούν να παίζουν πρωτεύοντα θεραπευτικό ρόλο και σήμερα για την αντιμετώπιση Κ.Κ.

Ερευνητικά προγράμματα υπάρχουν [καινούργια φάρμακα κατά των ιών (pleconazil – DRACO)] ενώ εξακολουθεί η ερευνητική καταγραφή, του αναπαραγόμενου τμήματος των ιών που προκαλούν το Κ.Κ.