ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΛΕΣΒΙΑΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ - ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣΚΛΕΙΣΤΕ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ - ΑΡΘΡΑ ΣΤΗΝ «ΚΑΜΠΑΝΑ» Η πνευματική παράδοση της Λέσβου φαίνεται, ότι δεν επηρεάζεται από την κρίση –οικονομική και ηθική– που βαραίνει τις καρδιές όλων μας.

Παρήγορο το γεγονός, ότι ένας νεαρός λόγιος, ο Αριστείδης Καλάργαλης, με ιδιαίτερο μεράκι και επιστημονική προσήλωση, συγκέντρωσε και σχολίασε τα ιστορικά άρθρα του παιδαγωγού Μίλτου Κουντουρά, που δημοσίευσε στην εφημερίδα «ΚΑΜΠΑΝΑ» του Στράτη Μυριβήλη, με τον γενικότερο τίτλο «ΚΛΕΙΣΤΕ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ».

Το ιστορικό πλαίσιο αυτών των προφητικών δημοσιευμάτων είναι λίγο μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, καθώς στη Λέσβο έχουν φτάσει πολλοί καταδιωγμένοι κάτοικοι της Αιολικής γης. Ανάμεσά τους αναφέρουμε τους πνευματικούς συντελεστές της «Λεσβιακής Άνοιξης», όπως Ηλίας Βενέζης, Φώτης Κόντογλου, Σίτσα Καραϊσκάκη, Κώστας Φριλίγγος, Άγγελος και Γιώργος Σημηριώτης, οι οποίοι, μαζί με τους ντόπιους, όπως τον Στράτη Μυριβήλη, Θείελπι Λευκία, Κώστα Μάκιστο, Αντώνη Πρωτοπάτση, Μαρία Κλωνάρη, Παναγιώτη Νικήτα, Στρατή Παρασκευαΐδη, Στρατή Παπανικόλα, Τέρπανδρο Αναστασιάδη, Ντόρο Ντορή, Κώστα και Τάκη Κοντό, Ορέστη Κανέλλη, Δημήτριο Γρηγ. Βερναδάκη, Χρύσανθο Μολίνο, Νίκο Σωτηράκη, Ασημάκη Βεϊνόγλου, κ.ά., δημιουργούν μια πρωτόγνωρη πνευματική άνθηση, που θα φέρει την έκδοση νέων περιοδικών και εφημερίδων, αλλά και την έκδοση πολλών αξιόλογων βιβλίων, που θα καθιερώσουν τη «Λεσβιακή Άνοιξη».

Τη χρονική αυτή περίοδο, το 1923, ο φίλος του Μίλτου Κουντουρά, Στράτης Μυριβήλης, εκδίδει στη Μυτιλήνη την εβδομαδιαία εφημερίδα «ΚΑΜΠΑΝΑ». Κάτω από τον τίτλο της έχει τον στίχο του Παλαμά «Στον ήλιο, τόπο θέλουμε κ’ εμείς!» καθώς και τη φράση: «ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΥΤΙΛΗΝΙΟΥΣ». Είναι από τις πρώτες εφημερίδες, που τα κείμενά της είναι αποδομένα στη δημοτική.

Υπό αυτές τις συνθήκες, όπου η Λέσβος βρίσκεται σε μια νέα εποχή, μετά τον Ξεριζωμό του ’22, η «Λεσβιακή Άνοιξη» αναπτύσσεται, ενώ η εκπαιδευτική κατάσταση παραπαίει, ο Κουντουράς, ξεπερνώντας τις αντίξοες κοινωνικές συνθήκες της εποχής, καταθέτει με τα άρθρα του τη δημόσια άποψή του για την εκπαίδευση. Μια εκπαίδευση που βρίσκεται σε εμβρυακή κατάσταση. Το όραμά του προφητικό και επίκαιρο ακόμα και στις μέρες μας για το εκπαιδευτικό ζήτημα, συμπυκνώνεται σε μια σειρά μαχητικών άρθρων στην εφημερίδα «ΚΑΜΠΑΝΑ», που διασώζονται στην ιδιαίτερα καλαίσθητη και επιμελημένη σύγχρονη έκδοση από τον Αριστείδη Καλάργαλη, τον οποίο ως Λέσβιος, που υπηρετώ τον εκδοτικό χώρο από το 1971, ιδιαίτερα συγχαίρω και ευγνωμονώ.

Εισαγωγή – Επιμέλεια: Αριστείδης Καλάργαλης