Γράφει ο
Πάνος Χατζηγεωργιάδης

Ίων Δραγούμης. Λόγιος, πολιτικός και άνθρωπος των γραμμάτων και των

τεχνών, μα πάνω από όλα άνθρωπος με στιβαρές  απόψεις  και
προσωπικότητα.  Τι μπορεί να σημαίνει η ενθύμηση της θυσίας του Ίωνος
Δραγούμη,  εκείνο το καυτό απομεσήμερο στις 31 Ιουλίου του 1920 σήμερα
;

Τονίζω με την κάθε αφορμή πως σιχαίνομαι τα μνημόσυνα που γίνονται
απλά για να μας προσδώσουν λόγο ύπαρξης  υπό την οποιαδήποτε ιδιότητα.
Πιστεύω επίσης ακραδάντως είς τον παραδειγματικόν ρόλο της ιστορίας,
της οποίας η μελέτη μόνον τότε καθίσταται χρήσιμος για την κοινωνία.
Άλλως αποτελεί μόνον θέμα των κλειστών  επιστημονικών κύκλων, αλλά
τούτοι δεν με και μας αφορούν στο παρόν κείμενο.

Ο Δραγούμης, δεν εκτελείται μόνον μια φορά. Έκτοτε καπηλεύτηκε και
συνεχίζει να καπηλεύεται από διάφορους , η μνήμη του, η θυσία του η
σχεδόν οικειοθελής, οι θέσεις και οι ιδέες του, τα προσωπικά του
βιώματα και ό,τι τέλος  πάντων συναποτελεί έναν άνθρωπο μιας τέτοιας
εμβέλειας  πραγματικής διανόησης και πολιτικού εκτοπίσματος.

Ο Δραγούμης δεν είναι ο κλειστοφοβικός εθνικιστής που θέλουν κάποιοι
μέσα στην προσπάθεια τους να αναζητήσουν ήρωες και πρότυπα στήριξης
των κακοχωνεμένων ιδεών που έχουν μέσα στο σαπισμένο κεφάλι τους.
Είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό, δεν είναι ο πολιτικός ο οποίος
θα χαϊδέψει αυτιά προκειμένου να ανέλθει της εξουσίας.  Είναι εκ της
γενεάς των «γκρεμιστών» όπως ήταν ο Παλαμάς, ο Περικλής Γιαννόπουλος,
ο Παύλος Μελάς ο καθείς με την δική του προσφορά στο ίδιο όραμα.

Των γκρεμιστών του νωθρού, παλαιού, βρώμικου, σαπισμένου ενίοτε
πολιτικοκοινωνικού περίγυρου μιας Ελλάδας που προσπαθούσε και ακόμη
προσπαθεί να ανδρωθεί, έπειτα από την εθνική της παλιγγενεσία.  Ως
γνωστόν η εθνική μας  παλιγγενεσία υπήρξε ημιτελής, αλλά τουλάχιστον
υπήρξε.

Υπό αυτή την έννοια είναι ένας ρομαντικός πολιτικός και πνευματικός
ηγέτης, ένας άνθρωπος ο οποίος δεν δύναται ουδείς να τον εγκλωβίσει σε
κανένα συγκεκριμένο χωροχρονικό κλωβό, διότι άνθρωπο ως ο Ίων
Δραγούμης δεν έρχονται σε αυτήν την γη για να ακολουθήσουν
πεπατημένες, αλλά για να χαράξουν οι ίδιοι τον δρόμο . Τον δρόμο και
τις ατραπούς  επάνω στις οποίες πιστεύουν πως θα πρέπει να κινηθεί η
«Νέα Ελλάς».  Είναι ρομαντικός διότι ενώ ο κύβος της συνδιαλλαγής με
τους δυνάστες έξωθεν έχει ήδη ριφθεί ενάντια πάντα στα συμφέροντα της
μικρής Ελλάδας, εκείνος εξακολουθεί να θεωρεί πως η κατάσταση είναι
αναστρέψιμη.

Αρέσκομαι όχι σε όσους εκστόμισαν λογίδρια τα οποία χειροκροτούνται
προσκαίρως από τον λαό, όχι σε όσους έγραψαν βιβλία τα οποία ουδείς
διαβάζει, αλλά σε όσους με το αίμα τους υπέγραψαν τις σκέψεις και τα
λόγια τους. Και ο Δραγούμης, υπήρξε εις εξ αυτών. ΑΘΑΝΑΤΟΣ