Το ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού είναι το σύστημα που τον προφυλάσσει από τις λοιμώξεις.
Βασικές «μονάδες» του ανοσολογικού συστήματος είναι τα όργανα (Θύμος αδένας: ήπαρ – σπλήνα – λεμφαδένες), κύτταρα (μακροφάγα – λεμφοκύτταρα – Τ και Β κύτταρα) τα οποία συνεργάζονται μεταξύ τους και δημιουργούν το «ΔΙΚΤΟΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΔΕΣ)» ή καλύτερα ΜΟΝΟΠΥΡΗΝΙΚΟ ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΜΦΣ).
Γενικά, το ανοσολογικό σύστημα για πρώτη φορά περιγράφηκε από τον Aschoff. Το σύστημα αυτό αποτελεί ένα σύνολο μακροφάγων κυττάρων, και άλλων κυττάρων τα οποία επενδύουν τα κολποειδή του σπληνός, λεμφαδένων, μυελού των οστών και ινοβλαστικών δικτυωτών κυττάρων του αιμοποιητικού ιστού.
Η λειτουργία του ΔΕΣ δεν είναι μόνον η κάθαρση και εξουδετέρωση διαλυτών αντιγόνων από την κυκλοφορία του αίματος αλλά και η γένεση και απελευθέρωση παραγόντων κυτταρικών (διαβιβαστών φλεγμονής, ενεργοποίηση του «καταρράκτη» του συστήματος του συμπληρώματος) σε κάθε ανοσογενετικό ερέθισμα.
Βασικό και αρχέγονο όργανο του ανοσολογικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού είναι ο ΘΥΜΟΣ ΑΔΕΝΑΣ.
Ο Θύμος αδένας ανατομικά βρίσκεται κάτω από το στέρνο, γειτονεύει προς τα πάνω με κατώτερο μέρος του θυρεοειδή αδένα και προς τα κάτω με το χόνδρο της 4ης θωρακικής πλευράς. Αποτελείται από δύο πυραμοειδή λοβίδια και πολλές φορές ο δεξιός λοβός καλύπτει τον αριστερό.
|
Διαστάσεις
του
Θύμου Αδένα
Οι λοβοί αποτελούνται από πολυάριθμα λοβίδια που διαχωρίζονται από λωρίδες λεπτού συνδετικού ιστού.
Ιστολογικά αποτελείται από έξω τοίχωμα (φλοιός) και από τον μυελό εσωτερικά. Ο Φλοιός είναι πλούσιος σε θυμοκύτταρα (λεμφοκύτταρα) και ο μυελός είναι πλούσιος σε επιθηλιακά κύτταρα.
Ο Θύμος αδένας παράγει την ορμόνη ΘΥΜΟΣΙΝΗ, η οποία αποτελείται από βιολογικά ενεργά πεπτίδια (πρωτεΐνες), που χρησιμεύουν για τη εξέλιξη και ωρίμανση του ανοσολογικού συστήματος (σκέλος κυτταρικής ανοσίας – εξοπλισμός και διαχωρισμός λειτουργικότητας των Τ κυττάρων).
Ο Θύμος αδένας εξακολουθεί να αναπτύσσεται μέχρι την ηλικία των 2 ετών. Ο Θυμός εξακολουθεί να μεγαλώνει έως και την ήβη όπου το βάρους του φτάνει τα 35g.
Μετά την ήβη ο αδένας υποστρέφει ανατομικά και λειτουργικά.
Οξείες φλεγμονώδεις καταστάσεις, παρατεταμένη ασιτία επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία του θυμού αδένα.
Ο Θύμος είναι ο τόπος παραγωγής των Τ κυττάρων, πρόδρομες μορφές των οποίων μεταναστεύουν προς τον έξω φλοιό του οργάνου όπου πολλαπλασιάζονται μετακινούμενα προς την εσωτερική φλοιώδη μοίρα του θυμού όπου αυτά «εξοπλίζονται» με επιφανειακούς «υποδοχείς» και τελικά ωριμάζουν στην τελική τους μορφή στον μυελό του θυμού αδένα με τελική κατάληξη τον λειτουργικό τους διαχωρισμό.
Όλες οι παραπάνω διεργασίες και κυρίως η ωρίμανση των Τ κυττάρων βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ορμονών του θυμού αδένα (θυροποιητίνη και θυμοσίνη).
Ο Θύμος όπως συμπεραίνεται από όλα τα παραπάνω λαμβάνει ενεργό μέρος στην γένεση και ανάπτυξη της ανοσίας του οργανισμού του ανθρώπου.
Ετυμολογικά η λέξη θύμος λέγεται ότι προέρχεται από το φυτό θυμάρι (ομοιότητα σχήματος του θύμου) είτε από την λέξη θυμός δηλαδή διάθεση.
Η σύνδεση του Θύμου αδένα με το ανοσολογικό σύστημα έγινε το έτος 1961 από τον Jacques Miller που αφαίρεσε τον αδένα σε ενήλικα ποντίκια που εμφάνισαν ανεπάρκεια λεμφοκυττάρων.
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΜΟΥ ΑΔΕΝΑ
Το μεσοθωράκιο είναι το τμήμα του σώματος στο οποίο περιλαμβάνεται ο ΘΥΜΟΣ ΑΔΕΝΑΣ – Η ΚΑΡΔΙΑ – Η ΤΡΑΧΕΙΑ – Ο ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ.
Ο όγκος του Θύμου ονομάζεται θύμωμα και αποτελεί το πιο συχνό όγκο του μεσοθωρακίου. Εμφανίζεται σε άτομα 40 – 60 ετών.
Συμπτώματα, μπορεί να μην υπάρχουν ή να εμφανίζονται νυκτερινοί ίδρωτες – δυσκολία αναπνοής – απώλεια βάρους – πόνοι στο θώρακα – αίσθημα κόπωσης – βήχας.
Η βαρειά μυασθένεια (Myasthenia gravis) συνοδεύεται :
Επίσης το θύμωμα συνοδεύει απλασία της ερυθράς σειράς (pure red cell aplasia).
Σπάνιος όγκος του θύμου αδένα με καλοήθη χαρακτήρα (δεν επεκτείνεται, δεν διηθεί α παρακείμενα όργανα και ιστούς).
Μπορεί να λάβει μεγάλες διαστάσεις διατηρώντας την καλοήθειά του.
Η υπερπλασία προκαλείται από αύξηση των κυττάρων μέσα στο Θύμο αδένα, με αποτέλεσμα αύξηση του μεγέθους του αδένα.
Η υπερπλασία και διόγκωση αυτή του αδένα εμφανίζεται σε άτομα, τα οποία λαμβάνουν θεραπεία για λεμφώματα ή όγκους εκ λεμφικού ιστού.
Η μεγέθυνση αυτού του αδένα εμφανίζεται 9 – 10 μήνες μετά την λήψη της χημειοθεραπείας και ονομάζεται «αντιδραστική υπερπλασία του θύμου» αλλά μπορεί να εμφανιστεί και πιο σύντομα (2 – 3 εβδομάδες).
Κακοήθης όγκος. Διηθεί τα παρακείμενα όργανα και ιστούς και εμφανίζει μεταστάσεις και σε άλλα όργανα.