Η μέθοδος PUVA ονομάστηκε έτσι από τα αρχικά της φωτοευαισθητοποιού ουσίας (Psoralen: ψωραλένιο) και της δραστικής ακτινοβολίας (Ultraviolet Light : υπεριώδους ακτινοβολίας) που εφαρμόζεται σε παράλληλη χρήση.
Η PUVA εφαρμόστηκε για τη θεραπεία της ψωρίασης το έτος 1974 από τον γιατρό Parorish και συνεργάτες.
Θεωρείται σημαντική μέθοδος για τη θεραπεία της ψωρίασης. Συγκεντρώνει βασικά πλεονεκτήματα η μέθοδος αυτή όπως :
Η όλη μέθοδος βασίζεται στον συνδυασμό της τοπικής δράσης των ακτίνων και της χορήγησης του φωτοευαίσθητου φαρμάκου (ψωραλένιο) που διαθέτει μεταλλαξιογενές ιδιότητες.
Η φωτοευαισθητοποιός ουσία 8 ΜΟΡ (8-methyl-psoralen) χορηγείται per os ανάλογα με το βάρος του σώματος (5mg/Kgr).
Τα μόρια του διασπείρονται σε όλα τα όργανα του ασθενούς με εκλεκτική προτίμηση στο δέρμα αλλά και στο ήπαρ.
Επίσης, λιγότερο στον εγκέφαλο, νεφρούς, σπλήνα, πνεύμονες.
Το 8ΜΟΡ μεταβολίζεται στο ήπαρ, εκκρίνεται από τα ούρα.
Τα ψωρολένια παρουσιάζουν εξαιρετική φωτοευαισθητοποιό ιδιότητα, η οποία ενεργοποιείται με χρήση υπεριώδη ακτινοβολία υψηλής έντασης με maximum εκπομπής το μήκος κύματος (x) 365mm.
Η ζώνη των ακτίνων ονομάζεται black light.
Στην εφαρμογή φωτοχημειοθεραπείας η σύνθεση και οι μιτώσεις αναστέλλονται και με τον τρόπο αυτό επιβραδύνεται ο ταχύτατος πολλαπλασιασμός των κερατινοκυττάρων (7 – 8 φορές μεγαλύτεροι, ταχύτεροι από των φυσιολογικών κυττάρων) που χαρακτηρίζει την ψωρίαση.
Τα θεραπευτικά αποτελέσματα αγγίζουν το 90 – 95% των περιπτώσεων ψωρίασης (βελτίωση, λεύκανση των βλαβών) κατά την διάρκεια της θεραπείας γίνονται κάθε 7 μέρες οι παρακάτω εξετάσεις:
Η εφαρμογή της φωτοχημειοθεραπείας (PUVA) περιλαμβάνει 3 φάσεις.
Υπολογισμός δόσης ειδικής ακτινοβολίας (εξατομήκευση της δόσης αφού προηγηθεί ειδική δοκιμασία με προοδιορισμό της ανεκτικότητας του δέρματος του αρρώστου).
Η δοκιμασία γίνεται στο υγιές δέρμα (άνευ ψωριασικών αλλοιώσεων) του ατόμου και εκτιμάται βάση ειδικών κριτηρίων (τοπικό ερήθυμα, μελόγχρωση) μετά 72 – 120 ώρες.
Έτσι προσδιορίζεται η ελάχιστη φωτοτοξική δόση (ουδός ανοχής του δέρματος τους ασθενούς).
Έχουν με τον τρόπο αυτό καθιερωθεί 6 τύποι δέρματος (βλέπε πίνακα).
ΤΥΠΟΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ | ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ |
Ι | Συνεχές ηλιακό ερύθημα – όχι μαύρισμα |
ΙΙ | Συνεχές ηλιακό ερύθημα – ελαφρό μαύρισμα |
III | Ασταθές ηλιακό ερύθημα – μαύρισμα σταθερό |
IV | Όχι ηλιακό ερύθημα – σταθερό μαύρισμα |
V | Φυλετικοί ασθενείς μελαψοί |
VI | Νέγροι |
Σημείωση: Συνάρτηση της φωτοευαισθησίας είναι η προκύπτουσα μελάγχρωση και ο βαθμός αυτής αξιολογείται.
Σημαίνει πλήρη εξάλειψη των βλαβών της ψωρίασης από το δέρμα.
Η φάση αυτή γίνεται 3 μέρες μετά την 1η φάση.
Η χορήγηση ακτινοβολίας γίνεται 2 ώρες μετά από τον στόματος (per os) χορήγηση του φαρμάκου (χρονικό όριο επίτευξης της υψηλότερης στάθμης του στο δέρμα).
Η δόση της ακτινοβολίας αυξάνεται προοδευτικά ανάλογα με τις αντιδράσεις του υγιούς δέρματος (παράταση χρόνου ακτινοβολίας).
Για την επίτευξη πλήρους λεύκανσης του πάσχοντος δέρματος χρειάζονται 12-20 συνεδρίες (συνήθως 4 φορές την εβδομάδα).
Δεν έχει χρονικό όριο, στοχεύει στην εξουδετέρωση των υποτροπών της νόσου, με την εφαρμογή διαφόρων σχημάτων.
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ – ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΩΤΟ-ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΨΩΡΙΑΣΗΣ
Η χορήγηση ετρεπινάτης* προκαλεί ανωμαλίες στο έμβρυο και δεν χορηγείται σε γυναίκες παραγωγικής ηλικίας.
Η φωτοθεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου δέρματος.
Η χορήγηση μεθοτρεξάτης απαιτεί τακτική παρακολούθηση της λειτουργίας του ήπατος, των νεφρών, του ουροποιητικού συστήματος, της λειτουργίας των πνευμόνων.
*ΕΤΡΕΠΙΝΑΤΗ: Ετρετινοϊκό οξύ. Χορηγείται για τη θεραπεία βαριάς ανθεκτικής σε θεραπεία ψωρίασης.