Χρειαζόμαστε πόλεις φιλικές προς τα παιδιάΗ UNICEF η οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά δημιουργήθηκε το 1946 για να προστατεύσει τα παιδιά της Ευρώπης και της Ασίας που έβγαιναν κατεστραμμένες από το Β’ παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταξύ αυτής της βοήθειας και στα παιδιά της Ελλάδας με αναπτυξιακά προγράμματα έως και το 1968. Στη συνέχεια στράφηκε αποκλειστικά στα παιδιά της Αφρικής, της Ασίας και της Λ. Αμερικής.

Σήμερα 65 χρόνια μετά η UNICEF προστατεύει τα παιδιά σε όλο τον κόσμο με προγράμματα παροχής καθαρού νερού, εμβολιασμού, εκπαίδευσης, προστασίας από τη βία και την εκμετάλλευση.

Στην Ελλάδα παίζει το ρόλο του συνηγόρου των Παιδιών με οδηγό τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού που η χώρα μας υιοθέτησε το 1992.

Η Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού αποτελεί το πιο ολοκληρωμένο νομικό εργαλείο προστασίας των παιδιών σε όλους τους τομείς: Επιβίωση, Ανάπτυξη, Προστασία, Συμμετοχή.

Στα πλαίσια της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού αναπτύσσεται σε όλον τον κόσμο ένα κίνημα προστασίας των παιδιών σε τοπικό επίπεδο με κυρίαρχο το ρόλο των τοπικών κοινωνιών και ως εκ τούτου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Η πρόταση που κατατέθηκε για διάλογο αφορά τη ζωή και την ευτυχία των παιδιών στην πόλη μέσα στα πλαίσια μιας Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας της UNICEF, Πόλεις Φιλικές προς τα Παιδιά.

Μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 1992 στο Ντακάρ της Σενεγάλης, όταν παρουσιάστηκε το πρόγραμμα «Δήμαρχοι Υπερασπιστές των Παιδιών» από τη UNICEF και το 1996 στην Παγκόσμια Συνάντηση του ΟΗΕ για την Κατοικία στην Κωνσταντινούπολη πήρε ολοκληρωμένη μορφή.

Από τότε έως σήμερα εκατοντάδες πόλεις σε όλον τον κόσμο έχουν υιοθετήσει μέτρα και πρωτοβουλίες που τις καθιστούν όλο και φιλικότερες προς τα παιδιά.


Τι είναι μια πόλη φιλική προς τα παιδιά;


Είναι μια πόλη, ή πιο γενικά ένα σύστημα τοπικής διακυβέρνησης, αφοσιωμένο στην τήρηση των δικαιωμάτων των παιδιών, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων τους σε:

• Αποφάσεις επιρροής για την πόλη τους.
• Έκφραση της γνώμης τους για την πόλη που θέλουν.
• Συμμετοχή στην οικογένεια, την κοινότητα και την κοινωνική ζωή.
• Παροχή βασικών υπηρεσιών, όπως ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εκπαίδευση.
• Πρόσβαση σε πόσιμο νερό και σε στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής.
• Προστασία από την εκμετάλλευση, τη βία και την κακομεταχείριση.
• Ασφάλεια στους δρόμους, όταν περπατούν μόνα τους.
• Παιχνίδι και ελευθερία συνάθροισης.
• Χώρους πρασίνου για φυτά και ζώα.
• Ζωή σε μη μολυσμένο περιβάλλον.
• Συμμετοχή σε πολιτιστικά και κοινωνικά γεγονότα.
• Έχουν δικαίωμα να είναι ίσοι πολίτες στην πόλη τους με πρόσβαση σε κάθε υπηρεσία, ανεξαρτήτως εθνικότητας, θρησκείας, οικονομικής κατάστασης, φύλου, ή οποιασδήποτε ανεπάρκειας.

Μια πόλη φιλική προς τα παιδιά, είναι η ενσωμάτωση της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού σε τοπικό επίπεδο, το οποίο στην πράξη σημαίνει πως τα δικαιώματα των παιδιών αντανακλούνται σε πολιτικές, νόμου, προγράμματα και προϋπολογισμούς. Σε μια πόλη φιλική προς τα παιδιά, τα παιδιά είναι ενεργοί πολίτες: οι φωνές και οι απόψεις τους λαμβάνονται υπόψη κι έτσι μπαίνουν σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων επιρροής.


Πώς μπορεί μια πόλη να γίνει φιλική προς τα παιδιά;


Μια πόλη μπορεί να γίνει φιλική προς τα παιδιά, πραγματοποιώντας τα ακόλουθα εννέα βήματα:

1. Προωθώντας την ενεργή συμμετοχή των παιδιών σε θέματα που τα επηρεάζουν. Ακούγοντας τις απόψεις τους, λαμβάνοντάς τες υπόψη και χρησιμοποιώντας τες στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

2. Υιοθετώντας ένα φιλικό προς τα παιδιά νομικό πλαίσιο: Εξασφαλίζοντας τη νομοθεσία, τα ρυθμιστικά πλαίσια και τις διαδικασίες που προωθούν με συνέπεια και προστατεύουν τα δικαιώματα όλων των παιδιών.

3. Ακολουθώντας μια στρατηγική στην πόλη για τα δικαιώματα των παιδιών: Ανάπτυξη μιας λεπτομερούς ολοκληρωμένης στρατηγικής, ή μια ατζέντα για τη δημιουργία μιας Πόλης Φιλικής προς τα Παιδιά, βασισμένης στη Σύμβαση για τα Δικαιώματά του Παιδιού. Χρειάζεται να τεθεί στη διάθεση των παιδιών, να μεταφραστεί στις απαιτούμενες και προσβάσιμες γλώσσες και γενικότερα σε όσους εργάζονται με και για τα παιδιά.

4. Δημιουργώντας μια Μονάδα Δικαιωμάτων των Παιδιών, ή έναν συντονιστικό μηχανισμό: αναπτύσσοντας μόνιμες δομές στην τοπική κυβέρνηση για να εξασφαλιστεί ότι η προοπτική για το μέλλον των παιδιών θα βρίσκεται σε πρώτη προτεραιότητα.

5. Αξιολογώντας τον αντίκτυπο που θα έχει η πόλη στα παιδιά: Εξασφαλίζοντας ότι υπάρχει μια συστηματική διαδικασία για να αξιολογηθεί η επιρροή του νόμου, της πολιτικής και της πρακτικής στα παιδιά-πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από την εφαρμογή τους. 

6. Φτιάχνοντας έναν προϋπολογισμό για τα παιδιά: Εξασφάλιση των επαρκών πόρων και της ανάλυσης του προϋπολογισμού για αυτά. Τα παιδιά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στη δημιουργία του προϋπολογισμού της πόλης, όπως συμβαίνει και με τις άλλες δραστηριότητες που πραγματοποιεί.

7. Μια έκθεση για την κατάσταση των παιδιών στην πόλη: Εξασφάλιση ικανοποιητικού ελέγχου και συλλογής δεδομένων για την κατάσταση των παιδιών και των δικαιωμάτων τους.

8. Γνωστοποίηση των δικαιωμάτων των παιδιών: Εξασφάλιση της συνειδητοποίησης των δικαιωμάτων τους από τα ίδια και τους ενήλικες.

9. Ανεξάρτητη υποστήριξη των παιδιών: Στηρίζοντας το έργο των μη κυβερνητικών οργανώσεων, αλλά και άλλων φορέων και οργανισμών που προωθούν τα δικαιώματα των παιδιών.

Φίλες και Φίλοι

Μια Πόλη Φιλική προς τα Παιδιά αποτελεί τη σύγχρονη πρόκληση κάθε ενεργού πολίτη, κάθε ευαισθητοποιημένου τοπικού άρχοντα, κάθε οικογένειας.

Μια Πόλη Φιλική προς τα Παιδιά προϋποθέτει πάνω από όλα την ηθική δέσμευση όλων όσοι ασχολούνται με την τοπική αυτοδιοίκηση ότι θα βάλουν πάνω από όλα το συμφέρον των παιδιών.

Προς αυτή την κατεύθυνση ελπίζουμε να συμβάλαμε με τη σημερινή μας παρουσία.


--Ο κ. Ηλίας Λυμπέρης είναι Γενικός Διευθυντής της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής UNICEF