Πέμπτη
16 Μαΐου 2024
Ημερήσια ηλεκτρονική εφημερίδα, Αρ. φύλλου 4988RSS FEED
Η ελληνική γλώσσα τροφοδότης όλων των ευρωπαϊκών γλωσσών
Γράφει ο
Ιωάννης Μ. Ασλανίδης
Όταν, στον ελληνικό χώρο, οι ειδήμονες καθηγητές γλωσσολόγοι, ιστορικοί κ.λπ. πολλές φορές ομιλούν για την ομορφιά και την τελειότητα της Ελληνικής γλώσσας και τον ρόλο αυτής στην διαμόρφωση των Ευρωπαϊκών γλωσσών, και όχι μόνον, από ορισμένους κύκλους θεωρείται υπερβολή, που υπαγορεύεται λένε, από υπέρμετρη αγάπη για το αντικείμενό τους. Πολλές φορές μάλιστα κάθε προσπάθεια διατήρησης ή προβολής της γλώσσας μας, αντιμετωπίζεται από τους κύκλους αυτούς με ειρωνεία και με χαρακτηρισμούς της μορφής του «καθαρευουσιάνου» ή ακόμη του «εθνικιστή» ή της «έλλειψης προοδευτικότητας».

Ας δούμε όμως την αλήθεια και τον ρόλο της ελληνικής γλώσσας, τροφού των άλλων γλωσσών, από μαρτυρίες και τεκμηριωμένες δικαιολογητικές σκέψεις.

- Όλες οι τέχνες και οι επιστήμες γεννήθηκαν, αναπτύχθηκαν και ακόμη διευθύνονται από το ελληνικό λεξιλόγιο. Η ελληνική γλώσσα τροφοδοτεί όλες εκείνες της υψηλής πνευματικότητας λέξεις, που μπορούν να εκφράσουν όλες τις αφηρημένες έννοιες. Χωρίς καμία εξαίρεση σε όλες τις ευρωπαϊκές (και όχι μόνο) γλώσσες, ακόμη και η πλειοψηφία της καθημερινής ομιλίας εμπεριέχει ελληνικής προελεύσεως λέξεις. Αναφέρομαι σε χιλιάδες λέξεων που στο πρώτο άκουσμα των δεν μπορούν να αναγνωρισθούν ως ελληνικές, λόγω της αλλοιώσεως, που έχουν υποστεί στο χρόνο ή λόγω του ότι, προέρχονται από αρχαιοελληνικές λέξεις ή ονόματα που οι σύγχρονοι Έλληνες αδυνατούν ν’ αναγνωρίσουν.

Η λεξιλογική ανάλυση, που είναι η ετυμολογική και ιστορική ανάλυση μιας λέξεως, φανερώνει τον αρχαίο αλλά οικείο ελληνικό λόγο. Πολλές φορές, αυτές οι ελληνικές πρωτολέξεις δηλ. αυθεντικές ελληνικές λέξεις, επιστρέφουν στην ομιλούμενη ελληνική γλώσσα ως ξένες. Είναι τα λεγόμενα αναδάνεια. Μπορούμε ακόμη να δούμε ότι, όχι μόνο οι ελληνικές λέξεις αλλά και η Ελληνική μυθολογία και η Ιστορία έχουν εμπλουτίσει τις δυτικές γλώσσες με όρους και νοήματα, των οποίων, τις περισσότερες φορές αγνοούμε την ελληνική προέλευση.

- Ονόματα όπως Ιβηρία, Ιταλία, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ισπανία, Κέλτες, Λισαβόνα έχουν ελληνική προέλευση.

- Λέξεις όπως:
zante (σεϊντ) = ζάντες, προέρχεται από την αρχαία λέξη «Άντυγες», από τις ρόδες των αρχαίων αρμάτων.
tour (τουρ) = γύρος, περιοδεία, περιοδεύω, ελληνικά λέμε τουρισμός, προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ‘τόρνος’ = κύκλος, περιφέρεια.

- Δεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι παλαιότερα, οι Έλληνες ήσαν ναυτικός λαός, όπου πήγαιναν μετέφεραν και την γλώσσα των. Είναι επίσης γνωστό ότι, με τον καιρό, οι ακουστικοί ήχοι έτειναν να γίνουν σύντομοι και οξείς. Το ταξίδι της ελληνικής γλώσσας στον χρόνο γίνεται συναρπαστικό, όπου η γλώσσα περνά από την μια χώρα στην άλλη, από την μια γενιά στην άλλη, η προφορά αλλάζει και μερικές φορές αλλάζει και το νόημα. Έτσι παρατηρούμε!

- Η λέξη βάρβαρος κατέληξε στα αγγλικά σε bravo (μπρέιβοου) = βάρβαρος, πληρωμένος δολοφόνος.

- Η λέξη ελεημοσύνη κατέληξε στα αγγλικά alms (aams) = ελεημοσύνη.

- Η λέξη βαλανείον = λουτρό, κατέληξε στα αγγλικά bath (μπαθ) και στα Γερμανικά Bad (μπατ) και, οι Γερμανοί ονόμασαν την διάσημη για τα ιαματικά λουτρά πόλη των Baden baden.

- Η λέξη εμπόριο έγινε στην Αγγλική emporium (εμπόουριμ).

- Η λέξη κούρα (επιμέλεια, φροντίδα, ιατρική θεραπεία), έγινε στην αγγλική cure (κιουρ) = θεραπεία, θεραπεύω.

Η αναπαραγωγή των ισχυρών ελληνικών πρωτολέξεων από την Ευρωπαϊκό λόγο, έλαβε χώρα σταδιακά διαμέσου ποικίλων φάσεων και σταθμών στην Λατινική γλώσσα και σε άλλες γλώσσες εξίσου. Η κορύφωση όλων των εποχών ήταν η εποχή του Αυγούστου Γάιου Α! αιώνα μ.Χ., όταν χιλιάδες ελληνικών λέξεων διείσδυσαν στο λατινικό λεξιλόγιο. Πολύ υλικό από το ελληνικό λεξιλόγιο εξόρμησε για μια ακόμη φορά στη Δύση, όταν το Ευαγγέλιο και άλλα θρησκευτικά κείμενα μεταφράστηκαν στα Λατινικά, Γερμανικά, Αγγλικά, κατ’ ευθείαν από το Ελληνικό πρωτότυπο.

Η Απαρχή όλων αυτών των εισροών χάνεται στα βάθη της Ιστορίας, όταν οι Έλληνες, σαν εφευρέτες και πρωτοπόροι, πλημμύρισαν με την διαλεκτική τους ποικιλία, τις πτωχές γειτονικές γλώσσες της εσπερίας, του Βορρά, της ανατολής και του Νότου. Αυτό το συμπέρασμα πηγάζει από τα τελευταία αποδεικτικά στοιχεία, που πολλαπλασιάζονται, χρόνο με τον χρόνο. Με την χρήση υπολογιστών, οι τελευταίες ανακαλύψεις της αρχαιολογίας, γλωσσολογίας και της χειρογραφίας, πείθουν την σύγχρονη επιστήμη για το τι ήταν γνωστό, όχι μόνο στους Έλληνες συγγραφείς αλλά και στους Λατίνους. Συγγραφείς σαν τον Κικέρωνα, τον Τάκιτο, τον Κοϊντιλιανό και τον Τυραννίωνα, στα έγγραφά τους αναφέρουν σαφώς περί της Ρωμαϊκής Διαλέκτου, «ότι εστίν εκ της Ελληνικής» ή «Aeolica ratione est sermo noster simillibus» (η γλώσσα μας είναι πολύ κοντινή με την Αιολική διάλεκτο). Παλαιότεροι και σύγχρονοι επιστήμονες, συγγραφείς και ερευνητές γνωρίζουν ότι, η μητέρα όλων των δυτικών γλωσσών, είναι η Ελληνική γλώσσα.

Ο δανεισμός από τον αστείρευτο θησαυρό της Ελληνικής γλώσσας δεν έχει ποτέ σταματήσει και ούτε πρόκειται να σταματήσει, διότι νέες ιδέες, νοήματα, αντικείμενα και καταστάσεις γεννιούνται συνεχώς, οι οποίες χρειάζονται τον αστείρευτο πλούτο της νοηματικής Ελληνικής Γλώσσας, για να αποδίδεται πλήρως το νόημά των.

Ο Αριστείδης Κωνσταντινίδης στο βιβλίο του: «Η Οικουμενική Διάσταση της Ελληνικής Γλώσσας» έχει καταγράψει 135.000 ελληνικές λέξεις που υπάρχουν στην Αγγλική και την διεθνή επιστημονική ορολογία.

Από το ως άνω βιβλίο σας παραθέτω μερικά στοιχεία που είναι αποδεικτικά της μεγάλης παρουσίας των ελληνικών λέξεων ή παραγώγων στα λεξικά της καθομιλουμένης, αλλά και στα επιστημονικά λεξικά των ξένων γλωσσών.

- Στα λεξικά της καθομιλουμένης, η συμμετοχή των ελληνικών λέξεων κυμαίνεται από 5.000 έως 8.000 δηλαδή ποσοστό 15-21%.
- Στα επιστημονικά λεξικά των ξένων γλωσσών παρατηρούμε:
• Στο γνωστό Αμερικανικό λεξικό “Merrian-Webster” υπάρχουν 42.914 ελληνικές και ελληνογενείς λέξεις, ποσοστό 25,73%.
• Στο ιατρικό λεξικό “Dorland” περιλαμβάνονται 24.862 ελληνικές λέξεις, ποσοστό 53,75%.
• Στη Ζωολογία χρησιμοποιούνται 95.770 ελληνικές λέξεις, ποσοστό 57,91%.
• Στην Τεχνική Ορολογία, χρησιμοποιούνται 11.366 ελληνικές λέξεις, ποσοστό 59,9%.

- Είναι προφανές ότι η συμμετοχή της Ελληνικής στην επιστημονική ορολογία είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι στα λεξικά της καθομιλουμένης.

- Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι δανεισμοί των άλλων γλωσσών προέρχονται από μια αφηρημένη και νεκρή αρχαία ελληνική γλώσσα. Όμως! η αλήθεια είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δανεισμών αυτών είναι λέξεις οι οποίες χρησιμοποιούνται και σήμερα στην νέα ελληνική γλώσσα. Αυτό δείχνει απλά την διαχρονικότητα της ελληνικής, που ποτέ δεν έπαψε να υφίσταται, να γράφεται και να μιλιέται με την ίδια ετυμολογία.

Π.χ. 
• acolyte (άκολαϊτ) = ακόλουθος
• cachectic (καχέκτικ) = καχεξία
• criterion (κραϊτίριον) = κριτήριον
• dermis (ντέρμις) = δέρμα και dermatology (ντερματόλοτζι) = Δερματολογία
• dyspepsia (ντισπέψια) = δυσπεψία
• cacocpheny (κακόφανι) = κακοφωνία
• chromolitograph (κρόυμοουλίθογραφ) = χρωμολιθογραφία
• calligraphy (καλίγκραφι) = καλλιγραφία
• panacea (πανάσιια) = πανάκεια
• pandemic (παντέμικ) = πανδημία κ.λπ.

Και άλλες χιλιάδες δανεικές ελληνικές λέξεις υπάρχουν, αρκεί να ανοίξετε ένα οποιοδήποτε Αγγλο-ελληνικό λεξικό.

Δεν είναι τυχαίο αυτό που λένε οι Αμερικανοί όταν αντιμετωπίζουν πρόβλημα κυριολεξίας «οι Έλληνες έχουν την κατάλληλη λέξη» (the Greeks have word for it).

Δεν είναι συμπτωματικό άλλωστε ότι οι βασικές έννοιες σκέψης και έκφρασης στην Αγγλική, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, είναι λέξεις καθαρά Ελληνικές. Παρακάτω αναφέρω στοιχειωδώς μερικές εννοιολογικές λέξεις και μάλιστα με την ημερομηνία εισόδου στο Αγγλικό λεξιλόγιο:

• analysis (1667) = ανάλυσις, αναλύων, αναλυτικός
• synthesis (1611) = σύνθεσις
• antithesis (1529) = αντίθεσις
• problem (1382) = πρόβλημα
• hypothesis (χαϊποθεσάιζ) (1596) = υπόθεσις
• method (μέθοντ) (1541) = μέθοδος, σύστημα
• ideology (αϊντιόλοτζι) (1796) = ιδεολογία
• theorem (θίρεμ) (1551) = θεώρημα
• dialect (ντάϊαλεκτ) (1551) = διάλεκτος
• asymmetry (αϊσίμετρι) (1652) = ασυμμετρία
• liturgy (λίταρτζι) (1560) = λειτουργία  κ.λπ.

λέποντας κανείς λέξεις της εποχής του Ομήρου και του Αριστοτέλη να εισάγονται στην Αγγλική μετά από 15 αιώνες, δεν μπορεί  να μην εκτιμήσει την προσφορά αυτής της γλώσσας στην εξέλιξη της Ανθρωπότητας και βέβαια ως εκ τούτου την βαριά κληρονομιά που φέρουμε. Ακόμη η καταγραφή και μόνο των ελληνικών λέξεων στους κυριότερους κλάδους των επιστημών, στην Αγγλική και σε άλλες γλώσσες, μας δίδει ανάγλυφα το εύρος της επίδρασης και της προσφοράς αυτής.

Παραθέτουμε και εδώ στοιχειωδώς μερικές βασικές επιστημονικές λέξεις, όπως:

• anthropology (ανθρωπόλοτζι) = ανθρωπολογία
• astrology (αστρόλοτζι) = αστρολογία, μαντεία
• biology (μπαϊόλοτζι) = βιολογία
• cardiology (κααρντιόλοτζι) = καρδιολογία
• ecology (ικόλοτζι) = βιολογία, οικολογία, σχέσεις μεταξύ οργανισμών και περιβάλλοντος
• mathematics (μαθημάτικς) = η επιστήμη των Μαθηματικών
• meteorology (μιϊτιορόλοτζι) = μετεωρολογία
• histology (χιστόλοτζι) = ιστολογία
• history (χίστορι) = ιστορία
• pharmacology (φααρμακόλοτζι) = φαρμακολογία
• psychology (σαϊκόλοτζι) = ψυχολογία
• botany (μπότανι) = βοτανολογία,  κ.ά. πάν πολλά άλλα ονόματα

Όμως δεν είναι το όνομα και μόνο κάποιας επιστήμης ελληνικό. Ελληνική είναι και η ορολογία που χρησιμοποιεί αυτή για την περιγραφή και την εξέλιξή της.

έβαια μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι, η διείσδυση αυτή έγινε κάποτε στο παρελθόν. Δεν είναι όμως έτσι, σε επιτεύγματα των σύγχρονων επιστημών σε διάφορα μέρη του πλανήτη, και μάλιστα εκτός Ελλάδος, επιστρατεύεται για την περιγραφή τους και πάλι η ελληνική γλώσσα.

Στο σημείο αυτό αξίζει τον κόπο ν’ αναφερθούμε σε τρία πρόσφατα γεγονότα:

ΠΡΩΤΟΝ: Ο Άγγλος οικονομολόγος James Mead (Τζέημς Μηντ), με Νόμπελ στην Οικονομία το 1977, στο νέο του βιβλίο αναπτύσσει μια νέα Οικονομική θεωρία, επειδή πιστεύει ότι και το κομμουνιστικό και το καπιταλιστικό οικονομικό σύστημα απέτυχαν. Στο βιβλίο του δημιουργεί ένα νέο οικονομικό πλαίσιο, με βασικά στοιχεία την κοινωνική πολιτική, αλλά και την διατήρηση της πρωτοβουλίας του Ατόμου. Και ονόμασε αυτό το νέο οικονομικό σύστημα, στο οποίο θα αξίζει να ζει κανείς «Αγαθοτοπία». Έτσι το νέο του βιβλίο και την θεωρία του την ονόμασε Agathotopia.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Ο Πρόεδρος της μεγάλης εταιρείας ηλεκτρονικών υπολογιστών CIBI, Τζων Σκάλυ, επισημαίνει: «Αποφασίσαμε να προωθήσουμε παγκοσμίως το πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, επειδή αυτή είναι η μόνη ΜΗ ΟΡΙΑΚΗ, διότι η κοινωνία χρειάζεται ένα εργαλείο για να αναπτύξει την δημιουργικότητά της, να εισάγει καινούργιες ιδέες και να προσφέρει στον Άνθρωπο περισσότερες γνώσεις».

Με άλλα λόγια πρόκειται για μια τάση επιστροφής του παγκόσμιου πολιτισμού στο πνεύμα και την γλώσσα των Ελλήνων.

ΤΡΙΤΟΝ: Από το 2007 εκατόν εξήντα (160) μαθητές σε τρία δημοτικά Σχολεία της Οξφόρδης της Αγγλίας και έπεται συνέχεια, θα διδάσκονται την γλώσσα των Αρχαίων Ελληνικών. Η κ. Λόρνα Ρόμπινσον, διευθύντρια του συγκεκριμένου προγράμματος, το οποίο ονομάζεται “IRIS”, στα εγκαίνια ενάρξεως λειτουργίας, δήλωσε: «Τα Αρχαία ελληνικά είναι μια υπέροχη γλώσσα, γεμάτη από όμορφες λέξεις και εντυπωσιακά νοήματα. Οι μαθητές θα διδάσκονται την αλφαβήτα, βασική γραμματική και λεξιλόγιο και θα ερευνήσουν τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, την εξέλιξη των Ολυμπιακών Αγώνων και θα ακούσουν για τις κωμωδίες του Αριστοφάνη».

Και ενώ αυτά και πολλά άλλα συμβαίνουν στο εξωτερικό, εδώ στην Ελλάδα παριστάμεθα μάρτυρες ενεργειών που αποβλέπουν στην πνευματική μας αυτοκτονία με την σχεδόν έξωση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από τα Σχολεία, της αρχαίας, που αποτέλεσε την απαρχή της εξελικτικής πορείας μας ανά τους αιώνες.

Είναι αλήθεια περίεργη, σχεδόν ανεξήγητη, η προτίμηση των Ελλήνων στις ξενόφερτες λέξεις και ιδιαίτερα στο χώρο της διαφήμισης και των επιγραφών. Είναι όμως ακόμη πιο ανεξήγητη η αδιαφορία του Υπουργείου Παιδείας μας, για το γεγονός της χρόνιας νόθευσης της γλώσσας μας. Αλήθεια, Πώς! επιτρέπει τόση δυτικοπληξία;

Σε άλλες χώρες έχει κηρυχθεί στο πεδίο της γλώσσας κατάσταση εθνικής Άμυνας εναντίον των ξένων λέξεων ή εκφραστικών τρόπων. Γιατί λοιπόν εμείς να είμαστε γλωσσικά ενδοτικοί στις ξένες επιρροές; Ενώ οι ξένοι, αντίθετα προσφεύγουν στην Ελληνική γλώσσα για να σχηματίσουν καινούργιες λέξεις κατάλληλες για την έκφραση, όπως παραπάνω αναφέραμε, νεοπρόβλητων εννοιών. Αυτή την πικρή αλήθεια με παράπονο την εκφράζει ο Γ. Σεφέρης στα ποιητικά του λόγια:

 «… Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας
 πάνω σε καταστρώματα καταλυμένων καραβιών
 Μουρμουρίζοντας
 σπασμένες σκέψεις από ξένες γλώσσες…»

Δυστυχώς οι απόγονοι των αργοναυτών υπέστησαν μία χρονίζουσα ναυτία. Όταν ο Κολόμβος ανακάλυψε την Αμερική, ο ποταμός Αμαζών έφερε ήδη την ελληνική ονομασία και οι Περουβιανοί έπαιζαν την φλογέρα του Πανός, γνωστή στους μη Έλληνες ως «pan’s Flute». Εμείς όμως την μετονομάσαμε σε «περουβιανό φλάουτο», υποκύπτοντας στην ξενομανία των Μ.Μ.Ε.
Κλείνω αυτήν την στοιχειώδη αναφορά στην Ελληνική γλώσσα, με μία περικοπή από την Οδύσσεια του Ομήρου.

Όπως αναφερθήκαμε προηγουμένως υπάρχουν πάνπολλες Ομηρικές λέξεις στις ευρωπαϊκές γλώσσες, που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των «αμιγώς ελληνικών» όπως π.χ. είναι η γνωστή λέξη «Kiss» που σημαίνει φίλημα, φιλί, φιλώ, ο φιλών. Στα αρχαία Ελληνικά έχουμε το ρήμα κυνέω-κυνώ που σημαίνει φιλώ και στην προστακτική, το ρήμα γίνεται «κύσον».

Όταν ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη και απάλλαξε την σύζυγό του Πηνελόπη από τους ενοχλητικούς μνηστήρες στο ‘Παλάτι’, τότε! η Πηνελόπη μόλις αναγνώρισε τον σύζυγό της και όπως αναφέρει ο Όμηρος: Έτρεξε προς αυτόν με ανοικτές τις αγκάλες της και του είπε «κύσον με» δηλ. «φίλησέ με». Ακριβώς όπως θα έλεγε κάποια σήμερα στην Αγγλική γλώσσα «Kiss me». Σύμπτωσις, δεν νομίζω.

-Ο κ. Ιωάννης Μ. Ασλανίδης είναι Επίτιμος Διοικητής της Σ.Σ.Ε.

   
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ
1.-Ιστορική αποστολή της αυτόχθονης Ελληνικής Φυλής, Αντγος ε.α
    Ιωάννης Μ. Ασλανίδης [ΣΤΡΑΤ.ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΜΑΡ.-ΑΠΡΙΛ. 2008] .
2.-«Λίγος σεβασμός στην Ελληνική Γλώσσα», Νικ. Κωσταράς
    [ΕΣΤΙΑ 6-8-2009]
3.-«Τα αρχαία Ελληνικά σε Δημοτικά Σχολεία της Αγγλίας».
    [ΕSPRΕSSΟ 2007,ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε.].
4.-«Η Ξενομανία μας», Κώστας Σαρίνας [ΕΣΤΙΑ 29-7-10]
5.-«ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΥΚΤΙΟ», «Η Ελληνική Γλώσσα τροφός όλων
    Των Γλωσσών», Αναστασίου Γονέου Business organization Derp.
     INTERNET.
5.-«Το ταξίδι των ελληνικών λέξεων: Ιστορικές και ετυμολογικές
     Αναφορές». [Άννα Τσιροπούλου-Ευσταθίου, INTERNET.