Γράφει ο
Γιάννης Βασιλείου

Στο ζήτημα της υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), οι εθνικές κυβερνήσεις είναι οι μοναδικές υπεύθυνες όσον αφορά τόσο την εν γένει οργάνωση, όσο και την εξασφάλιση ικανοποιητικής υγειονομικής περίθαλψης. Ο ρόλος της Ένωσης θα τολμούσαμε να υποστηρίξουμε ότι είναι τρόπον τινά «συμπληρωματικός» ως προς τις εθνικές πολιτικές (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018).

       Σε γενικές γραμμές, η δράση της Ένωσης λαμβάνει χώρα μέσω της α) επαρκούς χρηματοδότησης συγκεκριμένων σχεδίων για την υγεία διαμέσου του κομβικής σημασίας προγράμματος της ΕΕ για την υγεία, β) θέσπισης ειδικών προτύπων και νόμων που ισχύουν σε ολόκληρη την Ένωση τόσο για τους ασθενείς, όσο και για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες υγείας και γ) παροχής εξειδικευμένων εργαλείων στα κράτη-μέλη, τα οποία τα βοηθούν να προβαίνουν σε εποικοδομητική συνεργασία και άμεση εφαρμογή των πολυπόθητων «βέλτιστων πρακτικών» (Duncan, 2002· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Richards, 1998· Richards and Smith, 1994).

       Η Ένωση α) προσφέρει ουσιαστικότατη αρωγή στα κράτη-μέλη της, ώστε τα τελευταία να δύνανται να αντιμετωπίσουν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο συγκεκριμένες κοινωνικές προκλήσεις, όπως λόγου χάριν χρόνιες ασθένειες και πανδημίες, β) δημιουργεί ιδιαιτέρως σημαντικές οικονομίες κλίμακας διαμέσου της συγκέντρωσης πόρων και γ) στηρίζει εμπράκτως τις κυβερνήσεις της Ένωσης προς την αμεσότερη δυνατή επίτευξη κοινών στόχων (Duncan, 2002· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018).

       Υπογραμμίζουμε το γεγονός ότι η πολιτική υγείας της Ένωσης γίνεται πραγματικότητα μέσω της στρατηγικής για την υγεία και αναμενόμενα επικεντρώνεται α) στη συστηματική ενθάρρυνση και προώθηση συγκεκριμένων δυναμικών συστημάτων υγείας και καινούργιων τεχνολογιών, β) στην άμεση καταπολέμηση σημαντικών απειλών κατά της υγείας, οι οποίες αφορούν περισσότερα από ένα κράτος-μέλος, γ) στην αδιάκοπη μέριμνα αναφορικά με την υγεία των ηλικιωμένων, δ) στην (πάντοτε ζωτικής σημασίας) πρόληψη και ε) στις ίσες ευκαιρίες για καλή υγεία και σωστή περίθαλψη για όλους δίχως την παραμικρή διάκριση (Duncan, 2002· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Δημοσια Υγεία, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Στρατηγική, 2018· Richards, 1998· Richards and Smith, 1994).

       Τα ζητήματα υγείας στρατηγικής σημασίας συζητούνται από εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των εθνικών αρχών στα πλαίσια της ομάδας εργασίας υψηλού επιπέδου για τη δημόσια υγεία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την πλευρά της, μέσω α) διαφόρων δραστηριοτήτων με σκοπό την ουσιαστική προαγωγή της υγείας, β) χρηματοδοτικής στήριξης, γ) υποβολής συγκεκριμένων νομοθετικών προτάσεων και δ) σωστού συντονισμού, στηρίζει εμπράκτως τις ενέργειες των κρατών-μελών (Duncan, 2002· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Δημοσια Υγεία, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Στρατηγική, 2018· Richards and Smith, 1994).

       Όσον αφορά τα μέσα συγχρηματοδότησης αναφέρουμε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, την πολιτική συνοχής της Ένωσης, το πρόγραμμα για την υγεία και τον «Ορίζοντα 2020», ο οποίος επικεντρώνεται στη βιοτεχνολογία και τις ιατρικές τεχνολογίες (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Δημοσια Υγεία, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Στρατηγική, 2018).

       Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Συμβούλιο Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών (EPSCO), το Τμήμα «Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις και δικαιώματα του πολίτη» της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής και η Επιτροπή «Φυσικοί πόροι» (ΝΑΤ) της Επιτροπής των Περιφερειών, εργάζονται ακατάπαυστα για μια ολοένα αποτελεσματικότερη πολιτική υγείας της Ένωσης (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018).

       Ιδιαίτερη εντύπωση, τέλος, προκαλεί το πραγματικά μεγάλο εύρος των οργανισμών της ΕΕ στα πλαίσια του τομέα της υγείας. Ο Εκτελεστικός Οργανισμός για τους Καταναλωτές, την Υγεία, τη Γεωργία και τα Τρόφιμα (CHAFEA), το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (OSHA), η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA), επιτελούν κομβικής σημασίας έργο σε μια τεράστια γκάμα ιδιαιτέρως κρίσιμων ζητημάτων (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018).

ΠΗΓΕΣ

Duncan, Ben (2002), “Health Policy in the European Union: How It’s Made And How To Influence It”, BMJ: British Medical Journal, 324 (7344), σελ. 1027-1030.

Ευρωπαϊκή Ένωση (2018), «Υγεία», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/topics/health_el (πρόσβαση στις 22/7/18).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Δημοσια Υγεία (2018), «Δημόσια υγεία», διαθέσιμο σε https://ec.europa.eu/health/home_el (πρόσβαση στις 22/7/18).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Στρατηγική (2018), «Στρατηγική για την υγεία», διαθέσιμο σε https://ec.europa.eu/health/policies/overview_el (πρόσβαση στις 22/7/18).

Richards, Tessa (1998), “Is EU Health Policy Fit for the Next Millennium?”, BMJ: British Medical Journal, 317 (7168), σελ. 1272.

Richards, Tessa and Smith, Richard (1994), “How Should European Health Policy Develop? A Discussion”, BMJ: British Medical Journal, 309 (6947), σελ. 116-121.