Σάββατο
27 Απριλίου 2024
Ημερήσια ηλεκτρονική εφημερίδα, Αρ. φύλλου 4968RSS FEED
Η εσωτερική αποικία και οι αμετανόητοι
Γράφει η
Ελένη Καρασαββίδου
Υπάρχει μία ιστορία σχετικά με τον γιατρό του Εδουάρδου του Β', ανθρώπου με διδακτορικό στην ιατρική και bachelor  στην Θεολογία. Με άλλα λόγια ανθρώπου-κλειδί, που όμως (όπως τόσο συχνά συμβαίνει με τους «ανθρώπους- κλειδιά»,  αφού περνούν τον καιρό τους αναρριχώμενοι και όχι βελτιούμενοι) πατούσε με το ένα πόδι στη γνώση της εποχής και με το άλλο στην (όπως πάντοτε) «στιβαρή» άγνοιά μας.

Σε κρίση «επιστημονικής» παραφροσύνης πρότεινε ως θεραπεία για τον πονόδοντο την αναγραφή στην γνάθο του ασθενούς του ονόματος της Αγίας Τριάδας (Ehrenreich B. Deidre,  Witches, Midwives and Nurses:  A History of Women Healers, 1983).

Αν και η μεταφορά παραδειγμάτων από την βιολογική στην κοινωνική πραγματικότητα είναι συνήθως εξαιρετικά προβληματική, η «υγεία», (ή μάλλον η «τεχνολογία» αντιμετώπισής της) όπως έχουν δείξει κοινωνικο-ιστορικές της θεωρήσεις, δεν αφορά μόνο την βιολογία αλλά και τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες.

Αν σήμερα ο «πονόδοντος» είναι πάντοτε ενοχλητικός μα αντιμετωπίσιμος σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό, δεν συμβαίνει το ίδιο και με φαινόμενα αιχμής όπως η οικονομία.

Θέτοντας ερωτηματικά και για τον πονόδοντο τον ίδιο σε λίγα χρόνια...

Η κυριολεκτική διάλυση δημόσιων τομέων όπως η υγεία και η παιδεία και η μη παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης μα και αξιόπιστης παιδείας σε ανθρώπους που μέσω των κρατήσεων τους την πληρώνουν αδρά κάθε μήνα, φέρνει στο προσκήνιο την έννοια της μονόδρομης επιβολής κεφαλικών φόρων δίχως ανταποδοτικότητα όπως συνέβαινε σε προ-νεωτερικές κοινωνίες. Αλλά φέρνει τραγικά επικαιροποιημένη και την έννοια της αποικιοκρατίας.

Όπως ο F. Nemo στο «Τι Είναι Δύση» επισημαίνει, (προσπαθώντας να εξηγήσει γιατί ξαφνικά τα -προϋπάρχοντα ως γνώση απ' τις Σταυροφορίες ακόμη- κείμενα των Αράβων που διέσωζαν την αρχαιοελληνική φιλοσοφία κι επιστήμη έγιναν σημαντικά για τους Ευρωπαίους στις απαρχές της Αναγέννησης, «λίγο μετά» τον Εδουάρδο τον Β' και τον "γιατρό" του), οφείλουμε να διαχωρίσουμε το υλικό -την καθεαυτό ύπαρξη των κειμένων- από το αληθινό αίτιο.

«Το καινούργιο γεγονός δεν είναι υλικό, αλλά πνευματικό. Συνίσταται στο ότι τα κείμενα που ήταν διαθέσιμα εδώ και καιρό θεωρούνται πλέον χρήσιμα και φορείς σημασίας» (ό.π. σελ. 83).

Δεν είναι λοιπόν ούτε η «καθεαυτό ύπαρξη» ούτε η «χρηστική αξία» του χρήματος που έχει μεταβληθεί. Αυτό που άλλαξε πραγματικά είναι η πνευματική ηγεμονία του πλανήτη (κρύβοντας πάντοτε συμφέροντα υλικά) καθιστώντας κυρίαρχο έναν ολοκληρωτισμό τόσο κυνικό και ψιλικατζή που δε νιώθει καν την ανάγκη να δικαιολογηθεί και να αιτιολογήσει τις θυσίες των υπηκόων του πίσω από κάποια μεγάλη ιδέα. Δεν θα θυσιαστείς ούτε θα θυσιάσεις για μια αλήθεια που θα ξεφεύγει από εσένα και θα αφορά ένα γενικότερο "καλό". Θα θυσιαστείς και θα θυσιάσεις για να επιβιώνεις μόνο. Κι εσύ κι οι απόγονοι σου. Και συ και το είδος σου.

Έτσι εξηγείται γιατί μίκρυνε και καταγγέλθηκε η έννοια του ήρωα συστηματικά εδώ και χρόνια. Γιατί ο Σολωμού από τη μια στην Κύπρο ή ο Τζουλιάνι από την άλλη στην Ιταλία παρουσιάστηκαν απλουστευτικά ως τρελοί και περιθωριακοί. Και γιατί οι εκπρόσωποι της real politic θεωρούνται πλέον ως υπερασπιστές τόσο των κοινωνικών μορφωμάτων (χωρών, επαγγελμάτων, ανθρώπων) όσο και της προόδου (αλλιώς θα γίνουμε Εκουαδόρ σου λένε υποκριτικά όσοι προσπαθούν να φέρουν το νέο Μεσαίωνα) αποκρύβοντας ότι η ανθρωπότητα συναντούσε την πρόοδο συνήθως μέσα από ανατροπές.

Και ανέτρεψε και αυτοκρατορίες και ελευθερώθηκε και διένειμε αγαθά όπως η υγεία και η παιδεία και πείνασε και σκοτώθηκε γι' αυτό. Αλλά ήταν αποφασισμένη αφού φοβόταν περισσότερο να πεινάσει και να σκοτώσει χωρίς αυτό. Ο αντίπαλος σου τώρα δεν είναι μόνο μια δομική καπιταλιστική κρίση.

Είναι κάτι συγγενικό και περισσότερο την ίδια ώρα. Γιατί δεν είναι αλήθεια ότι ο "μετα-καπιταλισμός" (ας αποδεχτούμε την προβληματική έννοια του μετά) είναι ένα καινοφανές φαινόμενο. Εάν στη Δύση -και παρά τα οικτρά διαλλείματα- αποδέχτηκε και χρησιμοποίησε τους 3 τελευταίους αιώνες ένα μορατόριουμ θεμελιωδών αξιών ("με την ευγενική χορηγία" των κοινωνικών κινημάτων βεβαίως) το αναλογικά μικρό πλεόνασμα πλούτου που χρησιμοποιήθηκε γι' αυτό το ρετουσάρισμα δεν προήλθε από την ασύλληπτη εκμετάλλευση ανθρώπινων και φυσικών πηγών στις αποικίες;

Λαοί εξαφανίστηκαν, πολιτισμοί εκμαυλίστηκαν, εδάφη ξεχερσώθηκαν. Ο καπιταλισμός όταν έβγαζε το κοστούμι πάντοτε αυτός ήταν. Κι ας μην ήθελαν να το δουν οι βολεμένοι στο εσωτερικό του. Στην ύστερη φάση του, αφηνιασμένος, ενδοστρέφει την αποικιοκρατία στο ίδιο του το σπίτι. Είναι οι πολίτες της Δύσης που γίνονται πια ανθρώπινα στοκ.

Φέτος το χειμώνα πάνω από 500 νεκροί από το κρύο σε χώρες "ευρωπαϊκού πολιτισμού", ενώ οι 1781 (προ 10ημέρου) αυτόχειρες την τελευταία τριετία στην άλλοτε ηλιόλουστη Ελλάδα μιλούν για συντριπτικά ποσοστά πολέμου (χειρότερου της Σερβίας). Αν ο πόλεμος αλλάζει μορφή μιλάμε πια για ένα Έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας, μιας ανθρωπότητας που εκμαυλίστηκε σε βαθμό ώστε να φοβάται την (επώδυνη πάντα) ανατροπή και όχι τον (ταπεινωτικό και σίγουρο) θάνατο που της ετοιμάζουν.

Ενώ η οικονομική και πολιτική παραφροσύνη σκαλίζει πια τις δικές της αγίες τριάδες στα πρόσωπα των ανθρώπων για τον "πονόδοντο", στηριζόμενη σε πολιτικούς φορμαλισμούς κάθε είδους. Εάν δεν στηριζόταν τότε τα δυο κόμματα της κοινοβουλευτικής αριστεράς δεν θα καλούσαν τον λαό (και μάλιστα με μπροστάρη το πιο ανήσυχο και το πιο αλληλέγγυο κατ' εμέ κομμάτι του, τους αριστερούς της βάσης, όχι των "κεκαθαρμένων" θώκων) να ματώσει γι' άλλη μια φορά στο Σύνταγμα (πόσες φορές απ' της 3 του Σεπτέμβρη του 1831;) "βγάζοντας το φίδι από την τρύπα" ώστε να πουλούν τα στελέχη μας πολιτική υπεραξία το βράδυ στα τηλε-παράθυρα στις πλάτες των "beatifull-loosers"!

Αγάντα μην μέσα από τα κινήματα βάσης -αν ενδιαφερθούν οι κρίνοντες αφ’ υψηλού πολίτες γι' αυτά- όπως οι Λαϊκές Συνελεύσεις  γίνουν κάποτε winners!). Θα είχαν παραιτηθεί (κι ας επιχειρηματολογούν περί των δυσκολιών του!) από το βουλευτιλίκι τους ώστε να προκαλέσουν εκλογές και δε θα γινόταν καν η Κυριακάτικη ψηφοφορία.

Αλλά -βέβαια- θα χρειαζόταν γι' αυτό κι ένας λαός αποφασισμένος να πεινάσει με αξιοπρέπεια και να ξαναχτίσει με κόπο, μα όχι πρόθυμος να εκπορνεύουν τη μάνα του (τον πλανήτη του, τη χώρα του, την τάξη του, τη ζωή του, το παιδί του) κομμάτι κομμάτι, και μέρα τη μέρα.