Γράφει ο
Γιάννης Βασιλείου

Ο αθλητισμός ουσιαστικά προστέθηκε στις συναφείς αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) με τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Θα τολμούσαμε να υποστηρίξουμε ότι μια λειτουργική πανευρωπαϊκή προσέγγιση αναφορικά με τον αθλητισμό διαθέτει τη δυνατότητα συστηματικής προώθησης των (πράγματι πολλών) κοινωνικοοικονομικών οφελών που προκύπτουν μέσω της σωματικής άσκησης και της συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες (Βασιλείου, 2014 και 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Άσκηση, 2008· Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2014· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Erasmus+, 2018).

       Παράλληλα, η προσέγγιση τούτη αναμφίβολα παρέχει ουσιαστικότατη αρωγή για την επιτυχή καταπολέμηση τόσο της φαρμακοδιέγερσης, όσο και της αθλητικής βίας. Προς αυτές ακριβώς τις κατευθύνσεις, μια εποικοδομητική ανταλλαγή πληροφοριών σε επίπεδο Ένωσης μπορεί να διευκολύνει αφάνταστα τα κράτη-μέλη στα πλαίσια της χάραξης ικανοποιητικών πολιτικών (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2014).

       Το πρόγραμμα Erasmus+ της Ένωσης πρακτικά συμπυκνώνει ολόκληρη τη φιλοσοφία της Ένωσης σχετικά με τον αθλητισμό και τα πάμπολλα (είναι η αλήθεια) πλεονεκτήματά του. Πιο συγκεκριμένα, το Erasmus+ (2014-2020) εστιάζει στο λεγόμενο «μαζικό αθλητισμό» και διαθέτει τη δυνατότητα να προβαίνει στη συγχρηματοδότηση πρωτοβουλιών που αφορούν καινοτόμες ιδέες και πρακτικές σε τέσσερα επίπεδα (τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και Ευρωπαϊκό) (Βασιλείου, 2014 και 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Erasmus+, 2018).

       Επιπροσθέτως, το «Erasmus+: Sport» θα διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο στην ουσιαστική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής διάστασης του αθλητισμού και στην ενθάρρυνση και τόνωση μιας εποικοδομητικής συνεργασίας μεταξύ αθλητικών οργανώσεων, δημόσιων αρχών και λοιπών μερών. Αναφορικά με την καταπολέμηση του ντόπινγκ, η Ένωση βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τα κράτη-μέλη, το Συμβούλιο της Ευρώπης, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Καταπολέμησης της Φαρμακοδιέγερσης και την Ουνέσκο (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2014).

       Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι μέσω του αθλητισμού μπορούν να καταπολεμηθούν οι πάσης φύσεως διακρίσεις και προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση, τα κράτη-μέλη, τα οποία υποβάλλουν αιτήσεις για επιχορηγήσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, ενθαρρύνονται καταλλήλως ώστε να συμπεριλάβουν συγκεκριμένα σχέδια προώθησης της πολυπόθητης κοινωνικής ένταξης διαμέσου του αθλητισμού (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2014).

       Επιπροσθέτως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στήριξε με όλες της τις δυνάμεις την αποτελεσματική εφαρμογή του δικτύου «Το ποδόσφαιρο κατά του ρατσισμού στην Ευρώπη» (FARE). Αντιλαμβανόμαστε ότι τέτοιες πρωτοβουλίες είναι αξιοθαύμαστες, αφού συνεισφέρουν ποικιλοτρόπως στο διαρκή αγώνα για κοινωνική ισότητα και αρμονία. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι η ΕΕ από την πρώτη μέρα της ιδρύσεώς της αφιερώθηκε στην καταπολέμηση των διακρίσεων, οι οποίες σαφώς αντίκεινται τόσο στις αρχές, όσο και στην εν γένει φιλοσοφία της (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2014).

       Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας (CULT) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Συμβούλιο Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού και η Επιτροπή «Κοινωνική Πολιτική, Εκπαίδευση, Απασχόληση, Έρευνα και Πολιτισμός» (SEDEC) της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο σχετικά με την αδιάλειπτη στήριξη και προώθηση του αθλητισμού εντός της Ένωσης (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκό Συμβούλιο/Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2018).

       Δίχως καμία πρόθεση να υποτιμήσουμε τις δυο άλλες επιτροπές, θα εστιάσουμε περισσότερο στο Συμβούλιο Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, οι τομείς πολιτικής του οποίου αποτελούν αρμοδιότητα των κρατών-μελών. Θα λέγαμε ότι αναφορικά με τους τέσσερις εξίσου σημαντικούς τομείς του Συμβουλίου, το καθήκον της Ένωσης είναι αυτή ακριβώς η συστηματική παροχή συγκεκριμένου πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών προς την κατεύθυνση της εποικοδομητικής ανταλλαγής εμπειριών στους τομείς κοινού ενδιαφέροντος (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκό Συμβούλιο/Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2018).

       Πιο αναλυτικά, το Συμβούλιο απαρτίζεται από τους αρμόδιους για τον αθλητισμό, την παιδεία, τα μέσα ενημέρωσης, τη νεολαία, τον πολιτισμό και την επικοινωνία υπουργούς όλων ανεξαιρέτως των κρατών-μελών. Επισήμανσης χρήζει το γεγονός ότι στις συνόδους λαμβάνει μέρος και αντιπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος ως επί το πλείστον είναι ο Επίτροπος για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την πολυγλωσσία και τη νεολαία (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκό Συμβούλιο/Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2018).

       Το Συμβούλιο συνέρχεται τρεις ή τέσσερις φορές το χρόνο, εκ των οποίων δυο υπό πλήρη σύνθεση. Σε γενικές γραμμές, οι δράσεις της Ένωσης στον τομέα του αθλητισμού συνίστανται στο γεγονός ότι στοχεύει άμεσα στη συστηματική προαγωγή τόσο της φυσικής δραστηριότητας, όσο και της κοινωνικής ένταξης διαμέσου του αθλητισμού (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκό Συμβούλιο/Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2018).

       Το Συμβούλιο είναι επιφορτισμένο κυρίως με τη θέσπιση συγκεκριμένων μέτρων ενθάρρυνσης και δημιουργίας. Αυτό όμως που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι κάποιες από τις πρωτοβουλίες που εγκρίνει, όπως λόγου χάριν τα προγράμματα Erasmus+ ή Δημιουργική Ευρώπη είναι δυνατό να επηρεάσουν άμεσα τους πολίτες της Ένωσης. Επιπλέον, κάποιες φορές το Συμβούλιο διαθέτει δυνατότητα έκδοσης νομοθετικών πράξεων, όπως επί παραδείγματι αναφορικά με θέματα που άπτονται του οπτικοακουστικού τομέα και της αμοιβαίας αναγνώρισης των διπλωμάτων (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκό Συμβούλιο/Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2018).

       Ολοκληρώνουμε το άρθρο αναφερόμενοι στις «Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη σωματική άσκηση» και τις «Συστάσεις πολιτικής δράσης για την υποστήριξη της σωματικής άσκησης για τη βελτίωση της υγείας» (Βρυξέλλες 10/10/08), οι οποίες εγκρίθηκαν από την ομάδα εργασίας «Αθλητισμός και Υγεία» της ΕΕ στη συνεδρίαση της 25^ης Σεπτεμβρίου 2008 και επιβεβαιώθηκαν από τη σύνοδο των Υπουργών Αθλητισμού των κρατών-μελών της ΕΕ στο Μπιαρίτζ στις 27-28 Νοεμβρίου 2008 (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Άσκηση, 2008).

       Οι οδηγίες αυτές συνδέουν στενά τη σωματική άσκηση με την καλή ποιότητα ζωής, εξετάζουν την προστιθέμενη αξία των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών και υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η συστηματική λειτουργία των διατομεακών εθνικών πολιτικών δύναται να οδηγήσει σε λαμπρά αποτελέσματα (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Άσκηση, 2008).

       Πολλές δημόσιες αρχές συμμετέχουν στην προώθηση της σωματικής άσκησης και οι στόχοι που έχουν τεθεί μπορούν να γίνουν πραγματικότητα μονάχα διαμέσου μιας λειτουργικής συνεργασίας μεταξύ υπουργείων, επαγγελματικών φορέων και οργανισμών σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και σε στενή συνεργασία με οργανώσεις εθελοντών και τον ιδιωτικό τομέα. Η πολυπόθητη αυτή αύξηση του επιπέδου σωματικής άσκησης στον πληθυσμό εμπίπτει στους τομείς α) του αθλητισμού, β) της υγείας, γ) των μεταφορών, του περιβάλλοντος, του πολεοδομικού σχεδιασμού και της δημόσιας ασφάλειας, δ) του εργασιακού περιβάλλοντος και ε) της παιδείας (Ευρωπαϊκή Ένωση, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Άσκηση, 2008).

ΠΗΓΕΣ

Βασιλείου, Ιωάννης (2014), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Β΄ Έκδοση-Ειδική Έκδοση Για Πανεπιστήμια) (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2017), Προϋπολογισμός της Ε.Ε.-Ζητήματα Κατανομής και Αναδιανομής Πόρων στην Ε.Ε. (Αθήνα: Historical Quest).

Ευρωπαϊκή Ένωση (2018), «Αθλητισμός», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/topics/sport_el (πρόσβαση στις 23/7/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/Άσκηση (2008), «Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη σωματική άσκηση-Συστάσεις πολιτικής δράσης για την υποστήριξη της σωματικής άσκησης για τη βελτίωση της υγείας», διαθέσιμο σε http://ec.europa.eu/assets/eac/sport/library/policy_documents/eu-physical-activity-guidelines-2008_el.pdf (πρόσβαση στις 23/7/18).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2014), «Η Ευρωπαϊκή Ένωση με Απλά Λόγια-Εκπαίδευση, κατάρτιση, νεολαία και αθλητισμός», διαθέσιμο σε file:///C:/Users/user/Downloads/education_training_youth_and_sport_el.pdf (πρόσβαση στις 25/7/18).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Erasmus+ (2018), «Erasmus+», διαθέσιμο σε https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/node_el (πρόσβαση στις 26/7/18).

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο/Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2018), «Συμβούλιο Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού», διαθέσιμο σε http://www.consilium.europa.eu/el/council-eu/configurations/eycs/ (πρόσβαση στις 25/7/18).