Γράφει ο
Γιάννης Βασιλείου

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (European Food Safety Authority-EFSA) ιδρύθηκε το 2002, εδρεύει στην Πάρμα και διαθέτει 435 υπαλλήλους. Αποστολή της είναι η παροχή ανεξάρτητων και τεκμηριωμένων επιστημονικών γνωμοδοτήσεων αναφορικά με τους (πάμπολλους και ως επί το πλείστον ιδιαιτέρως σοβαρούς) κινδύνους που έχουν σχέση με τα τρόφιμα και την τροφική αλυσίδα. Το πλέον σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι εν λόγω γνωμοδοτήσεις, που εκδίδονται από την EFSA, αποτελούν το θεμέλιο για τη θέσπιση συγκεκριμένων κανόνων και νόμων, όπως επίσης και για την επιτυχή χάραξη πολιτικών της Ένωσης (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α και 2017β· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Επισημαίνουμε ότι οι αρμοδιότητες της EFSA καλύπτουν όχι μόνο τους παρόντες κινδύνους, αλλά και τους αναδυόμενους, οι οποίοι ενδεχομένως να έχουν απείρως αρνητικότερο αντίκτυπο. Έχουμε επανειλημμένως αναφερθεί στο ζήτημα της ασφάλειας των τροφίμων, αλλά ποτέ δεν έχουμε επικεντρωθεί στη συγκεκριμένη Αρχή, η οποία αποτελεί τη βάση της εν λόγω στρατηγικής. Στις επόμενες παραγράφους θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τη σπουδαιότητά της και τον επιτελικό της ρόλο (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α και 2017β· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Η EFSA ασχολείται με α) τον τομέα της διατροφής και την ασφάλεια τόσο των τροφίμων, όσο και των ζωοτροφών, β) την υγεία και προστασία των φυτών και γ) την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων, η οποία ενθαρρύνεται συνεχώς από την ΕΕ. Επιπροσθέτως, επιδίδεται σε συστηματική συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (European Centre for Disease Prevention and Control-ECDC), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (European Environment Agency-EEA), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (European Medicines Agency-EMA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (European Chemicals Agency-ECHA). Το ειδικό βάρος των ανωτέρω οργανισμών είναι γνωστό, οπότε δεν προβαίνουμε σε περαιτέρω εμβάθυνση (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α και 2017β· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Το διοικητικό συμβούλιο της EFSA απαρτίζεται από 15 μέλη, τα οποία υπογραμμίζουμε ότι δεν εκπροσωπούν κανέναν οργανισμό, καμία κυβέρνηση και κανέναν βιομηχανικό κλάδο. Αποστολή τους είναι αποκλειστικά και μόνο το δημόσιο συμφέρον. Το διοικητικό συμβούλιο, ως συνήθως, είναι επιφορτισμένο με την έγκριση του ετήσιου προγράμματος εργασίας και την κατάρτιση του προϋπολογισμού (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α και 2017β· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Επίσης, υπάρχει ένας εκτελεστικός διευθυντής, ο οποίος είναι υπεύθυνος αφενός για το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας, το οποίο είναι αποτέλεσμα συνεργασίας με τα κράτη-μέλη της Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αφετέρου για ζητήματα στελέχωσης και λειτουργίας της ΕFSA (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α και 2017β· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Τέλος, το συμβουλευτικό φόρουμ αποτελείται από εκπροσώπους εθνικών φορέων, καθήκον των οποίων είναι η ζωτικής σημασίας αξιολόγηση της επικινδυνότητας στα κράτη-μέλη. Επίσης, υπάρχουν και παρατηρητές από την Επιτροπή, τη Νορβηγία, την Ισλανδία και την Ελβετία. Όπως ακριβώς φανερώνει και η ονομασία του, το εν λόγω φόρουμ παρέχει πολύτιμες συμβουλές στον εκτελεστικό διευθυντή, κυρίως στα πλαίσια της κατάρτισης της πρότασης του προγράμματος εργασίας (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α και 2017β· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Το έργο της ΕFSA είναι πολυδιάστατο και καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα ζητημάτων. Πιο συγκεκριμένα περιλαμβάνει α) την εποικοδομητική συνεργασία με διεθνείς φορείς, κράτη-μέλη και λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη, β) τη συλλογή επιστημονικών δεδομένων, αλλά και εμπειρογνωσίας, γ) την αμεσότερη δυνατή δημοσιοποίηση των επιστημονικών της δραστηριοτήτων στο κοινό, δ) την παροχή επικαιροποιημένων (και ανεξάρτητων όπως προαναφέραμε) συμβουλών και ε) την ιδιαιτέρως σημαντική ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης αναφορικά με το εν γένει σύστημα ασφάλειας των τροφίμων της Ένωσης (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α και 2017β· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Παρατηρούμε ότι η ΕFSA δεν επικεντρώνεται σε μια ή δυο συγκεκριμένες δραστηριότητες, αλλά, αντιθέτως καθίσταται αρμόδια για μια πλειάδα φλεγόντων ζητημάτων. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η συγκεκριμένη Αρχή θα διαδραματίσει ακόμα σημαντικότερο ρόλο στο μέλλον, πάντοτε με γνώμονα τη συστηματική προαγωγή του γενικού συμφέροντος (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α και 2017β· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

ΠΗΓΕΣ

Βασιλείου, Ιωάννης (2013), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2014), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Β΄ Έκδοση-Ειδική Έκδοση Για Πανεπιστήμια) (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017α), Οικονομική Κρίση, Απασχόληση και Κοινωνικές Υποθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση-Προτάσεις και Δράσεις για την Καταπολέμηση της Ανεργίας (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017β), Προϋπολογισμός της Ε.Ε.-Ζητήματα Κατανομής και Αναδιανομής Πόρων στην Ε.Ε. (Αθήνα: Historical Quest).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC (2018), «Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ΕCDC)», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/ecdc_el (πρόσβαση στις 18/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA (2018), «Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ΕCHA)», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/echa_el (πρόσβαση στις 23/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA (2017), «Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕFSA)», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/efsa_el (πρόσβαση στις 19/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ (2018), «Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/ema_el (πρόσβαση στις 18/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2018), «Ευρωπαϊκή Επιτροπή», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-commission_el (πρόσβαση στις 31/8/18).