Καρκίνος παχέος εντέρου - ορθού

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ	ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΡΘΟΥ
3ο κατά σειρά νεόπλασμα ανθρώπου.
2ος κατά σειρά μετά τον καρκίνο πνεύμονα σαν αιτία θανάτου.
10% συνόλου νεοπλασμάτων – καρκίνων του ανθρώπου.

 

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΕ ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ (Αυστραλία – Βόρειος Αμερική – Δυτική Ευρώπη.).

ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΣΕ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ όπως ΚΙΝΑ – ΑΦΡΙΚΗ.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ – ΔΙΑΤΡΟΦΗ – ΚΛΙΜΑ. Άτομα που μετακι-νούνται από περιοχές με χαμηλή συχνότητα → υψηλή → αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξη νεοπλασίας.

ΤΥΠΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ → ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ.

Φαίνεται ότι η πλειονότητα των καρκίνων προέρχονται από κακοήθη μετάλλαξη.

ΠΟΛΥΠΟΔΩΝ ΑΔΕΝΩΜΑΤΩΔΩΝ

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ (ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ – ΠΟΙΑ Η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Η ακριβής αιτία ή αίτια δεν γνωστά, όπως δεν είναι γνωστά και τα αίτια των υπολοίπων καρκίνων. Υπάρχουν όμως προδιαθεσικά αίτια που συμμετέχουν στην ανάπτυξη καρκίνου, όπως :

1. ΥΠΑΡΞΗ ΑΔΕΝΩΜΑΤΩΝ (αδενωματώδεις πολύποδες παχέος εντέρου).
2. ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΝΟΣΟΙ ΕΝΤΕΡΟΥ

Μετά 7-10 χρόνια άρρωστοι με έλκωδη κολίτιδα ή νόσο Grohn έχουν κίνδυνο αδενοκαρκινώματος. Συνολικά ο κίνδυνος αυτός είναι 5 – 10 % μετά 20 χρόνια, 20% μετά 30 χρόνια.

ΧΡΟΝΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΦΥΛΛΙΚΟ και ΠΑΡΑΓΩΝΑ ΑΣΠΙΡΙΝΗΣ ελαττώνουν των πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στο έντερο, στους αρρώστους που πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα.

ΠΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΙΝΑΙ :

1.    ΗΛΙΚΙΑ : Καρκίνος αυξάνεται με την ηλικία 90% ασθενών είναι άνω 50 ετών.
2.    ΦΥΛΟ : Συχνότερα εντέρου σε γυναίκες, πρωκτού σε άνδρες.
3.    ΑΤΟΜΙΚΟ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ : Πολύποδες – Οικογενειακό ιστορικό ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ανάπτυξη Ca.

• Ηλικία εμφάνισης στους συγγενείς 1^ου βαθμού. Όσο μικρότερη ηλικία συγγενούς, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα Ca, 3.8 πιθανότητες < 45 ετών
• Αριθμός συγγενών με καρκίνο.

π.χ. 1 μέλος 1^ου βαθμού συγγενείας x 2 φορές πιθανότητες.

• Παχυσαρκία : Σήμερα θεωρείται νοσογόνος κατάσταση – Μελέτες τη συνδέουν με μεγαλύτερη συχνότητα Ca.
• ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ – αδενωματώδεις πολύποδες. Πιθανότητα εξαλλαγής ενός αδενώματος συνδέεται με το μέγεθος του. ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΠΟΔΩΝ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΚΟΗΘΟΥΣ ΕΞΑΛΛΑΓΗΣ ΠΟΛΥΠΟΔΩΝ.

20 mm πολύποδες είναι κακοήθεις.

4.    ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

• Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίασης : Χρωμόσωμα 5q - Εμφάνιση καρκίνου 100%
• Κληρονομικός μη πολυποδιακός καρκίνος παχέος εντέρου : Γενετική αστάθεια που κληρονομείται σε βραχείες διάχυτες αλληλουχίες DNA

5.    ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Δίαιτες που περιέχουν λίπος και κόκκινα κρέατα έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αδενωμάτων → Ca.

ΔΙΑΙΤΕΣ με φρούτα – λαχανικά – φυτικές ίνες έχουν ελαττωμένο ρίσκο εμφάνισης Ca.

ΕΠΙΠΕΔΑ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ – Β λιποπρωτεΐνες, σχετίζονται θετικά με τη νόσο και ανάπτυξη αδενωμάτων.

Οι φυτικές ίνες προφυλάσσουν (βλ. Αφρικάνους – λαχανικά).

• Μειωμένη πρόσληψη Ca.
• Αυξημένη κατανάλωση οινοπνεύματος.
• Έλλειψη φυσικής άσκησης (σύνδεση σήμερα ακόμα και με τον καρκίνο προστάτη).

6.    ΚΑΠΝΙΣΜΑ : Συνδέεται με καρκίνο παχέος εντέρου. Άτομα με κατάχρηση τσιγάρου x 2.5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα.

Κατανάλωσης  Βιτ. Α, C, E (αντιοξειδωτικές ιδιότητες) καρωτίνη – καρώτα ευνοούν της πρόληψη Ca εντέρου.

7.    ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΣΠΙΡΙΝΗΣ : Συνιστάται κυρίως στους συγγενείς ατόμων με ιστορικό Ca όπως και NSATDS αλλά όχι selective – Cox – 2 inhibitors.

8.    ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ.

9.    ΜΑΥΡΗ ΦΥΛΗ εμφανίζεται επιρρεπής στο αδενοCa εντέρου.

Εδώ, ο ρόλος οικογενειακού γιατρού είναι απόλυτα καθοριστικός για τη διάγνωση – παραπομπή ενημέρωση του ασθενούς.

ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΛΑΒΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ – ΟΡΘΟΥ

Δεδομένου ότι η πρόληψη είναι καλύτερη της θεραπείας – ΑΞΙΩΜΑ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ!!!

Ειδικά ο καρκίνος αυτός είναι ιάσιμος κατά 50% αν διαγνωστεί πρώϊμα.

≥ 50 ΧΡΟΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΝΩ

• ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ Test για ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΚΟΠΡΑΝΑ.
• ΚΑΘΕ 5 ΧΡΟΝΙΑ ΟΡΘΟΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ.

ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ → 1^ου ΒΑΘΜΟΥ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ

• ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ≥ 60 χρόνια του ΣΥΓΓΕΝΟΥΣ.
• ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ 40 χρόνια.
• ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΘΕ 10 χρόνια.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΗ < 60 ετών ή πολλά άτομα συγγενικά 1^ου βαρθμού συγγένεια. Αρχή εξετάσεων στα 40 ή 10 χρόνια νωρίτερα από το πάσχον συγγενικό άτομο.

Κολονοσκόπηση κάθε 5 χρόνια