20-21 Απριλίου 2024
Ιδιαίτερα προκλητικός εμφανίστηκε για άλλη μια φορά ο Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, μια μόλις εβδομάδα μετά τη συμφωνία με τον Έλληνα ομόλογό του Ευάγγελο Βενιζέλο για τετραμερούς τύπου συνομιλίες (Αθήνα, Άγκυρα, Λευκωσία, Κατεχόμενα) προς επίλυση του Κυπριακού και λίγες μέρες μετά την εκ μέρους του Ερντογάν ανακοίνωση σειράς μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων προς εξευμενισμό της ΕΕ.
Μιλώντας στο CNN Turk, ο Νταβούτογλου ξεπέρασε τον εαυτό του ζητώντας ως αντάλλαγμα για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη την εκλογή μουφτή στη Θράκη και τη λειτουργία τεμένους στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη!
Κατά τη συνέντευξη, ο Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών κλήθηκε να απαντήσει στο ερώτημα για ποιο λόγο δεν συμπεριελήφθη στην πρόσφατη αναγγελία μεταρρυθμίσεων και η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Και δεν δίστασε να απαντήσει ότι «η Ελλάδα πρέπει να μεταρρυθμίσει τον εαυτό της» και να… κάνει βήματα.
«Η Ελλάδα πρέπει να σεβαστεί το οικουμενικό και σύγχρονο δίκαιο. Δεν υπάρχει χώρα όπου ο ιερέας μια θρησκείας διορίζεται από κάποιον πιστό άλλης θρησκείας. Για μας είναι θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρέπει να μας διευκολύνουν για να τους διευκολύνουμε», είπε, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα, καθώς σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο τόσο η κρατούσα θρησκεία, όσο και οι αναγνωρισμένες, τελούν υπό τον έλεγχο του κράτους.
Επιπλέον, ο Τούρκος υπουργός είπε πως «πριν από μερικά χρόνια, με οδηγία του πρωθυπουργού μας, δόθηκε η άδεια για να παίρνουν την τουρκική ιθαγένεια ιερείς ξένης ιθαγένειας, έτσι ώστε να μετάσχουν στην Ιερά Σύνοδο. Εάν δεν είχε συμβεί αυτό, δεν θα ήταν δυνατόν να συνεχίσει να υπάρχει η Ιερά Σύνοδος».
«Δεν προσεγγίζουμε το θέμα υπό το πρίσμα απόλυτης αμοιβαιότητας» σημείωσε, και πρόσθεσε:
«Εάν στη Θεσσαλονίκη ζουν χιλιάδες μουσουλμάνοι και δεν υπάρχει ένα τέμενος, αν επίσης στην Αθήνα ζουν χιλιάδες μουσουλμάνοι και δεν υπάρχει ούτε ένα τέμενος, τότε είναι φυσιολογικό κι εμείς να περιμένουμε από την Ελλάδα να μεταρρυθμίσει τον εαυτό της».
Την ίδια ώρα, κόλαφος για την Τουρκία αποτέλεσε νέα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), που ανοίγει τον δρόμο για τη διεκδίκηση ελληνικών περιουσιών που δήμευσε το τουρκικό κράτος.
Το ΕΔΑΔ, με ομόφωνη απόφαση (και μάλιστα με τη συμμετοχή και Τούρκου δικαστή), καταδικάζει την Τουρκία να αποζημιώσει τους αδελφούς Φωκά με το ποσό των 5.000.000 (πέντε εκατομμυρίων ευρώ) με τόκο υπερημερίας 3 ποσοστιαίες μονάδες προσαυξημένες στο οριακό επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρική Τράπεζας και 15.000 ευρώ για έξοδα και δαπάνες.
Η υπόθεση των αδελφών Φωκά ξεκίνησε το 1991, όταν η αδελφή τους Πολυξένη Πιστικά η οποία είχε υιοθετηθεί το 1954 από τον Απόστολο Πιστικά και τη σύζυγό του Ελισάβετ -που ήταν από τους πιο επιφανείς και δημιουργικούς ανθρώπους της Ελληνικής ομογένειας στην Κωνσταντινούπολη- συνελήφθη και οδηγήθηκε στο ψυχιατρικό τμήμα του ιδρύματος Βαλουκλή, ως ψυχοπαθής, και ορίσθηκε διαχειριστής της περιουσίας της ο πρόεδρος του Ιδρύματος κ. Βασίλειος Καραγιάννης.
Όταν η Πολυξένη Πιστικά απεβίωσε στο ψυχιατρικό τμήμα του Βαλουκλή, στις 24 Απριλίου 2000, το τουρκικό δημόσιο εμπόδισε τα αδέλφια της να κληρονομήσουν, επικαλούμενο το «μυστικό» διάταγμα του 1964. Έτσι η περιουσία Φωκά περιήλθε στο τουρκικό δημόσιο.
Τη νομική ομάδα που χειρίσθηκε την υπόθεση Φωκά στο ΕΔΑΔ, εκτός από τον Δημήτρη Γκελντή από την Κατερίνη, αποτελούν ο δικηγόρος Αχιλλέας Δημητριάδης (υπόθεση Λοιζΐδου) και ο δικηγόρος Κωνσταντινούπολης Οκάν Χεμνσινλίογλου.
Ο κ. Δημήτρης Γκελντής, σε τηλεφωνική επικοινωνία του με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, δήλωσε: «Η υπόθεση των Φωκά έχει ανοίξει τον δρόμο για διεκδικήσεις των περιουσιών των Ελλήνων που κατά καιρούς δήμευσε το Τουρκικό Κράτος».
Σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς υπάρχουν ακόμα ακίνητα που έχουν δημευθεί, και πολλές υποθέσεις που δεν έχουν ακόμα διεκπεραιωθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Το «μυστικό» διάταγμα του 1964 που περιορίζει την ικανότητα των Ελλήνων υπηκόων να κάνουν δικαιοπραξίες επί των ακινήτων τους στην Τουρκία, διάταγμα που εκδόθηκε με το κύμα των απελάσεων του 1964, έχει καταργηθεί με ανάλογες διοικητικές πράξεις του υπουργικού συμβουλίου που εκδόθηκαν επί της πρωθυπουργίας του Τουργκούτ Οζάλ.
Ο όγκος των προβλημάτων που δημιούργησε το διάταγμα αυξήθηκε όταν, μετά το 1974 και κυρίως μετά το 1980, η εφαρμογή του επεκτάθηκε και στον περιορισμό των «κληρονομικών» δικαιωμάτων. Πολλές από τις υποθέσεις αυτές έχουν λυθεί μετά την κατάργηση του διατάγματος του 1964 και γενικότερα την αλλαγή της νομοθεσίας για το δικαίωμα απόκτησης ακινήτου περιουσίας από ξένους υπηκόους στη Τουρκία. Αλλά από τις χιλιάδες υποθέσεις που είχαν δημιουργηθεί εξακολουθούν να υπάρχουν εκκρεμότητες.
«Με την απόφαση του ΕΔΑΔ κλείνει με τον καλύτερο τρόπο ένας δικαστικός μαραθώνιος όπου δεν διεκδικήσαμε μόνο την υλική και ηθική αποκατάσταση μας, αλλά κερδίσαμε και την αξιοπρέπειά μας δημιουργώντας ευνοϊκή συγκυρία για προσφυγές κατά της Τουρκίας στο ΕΔΑΔ», δήλωσε ο κ. Γκελντής.
