Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Παρκισονισμός : Όρος ο οποίος χρησιμοποιείται για να δηλώσει το σύνολο των συμπτωμάτων και κλινικών σημείων που χαρακτηρίζουν την νόσο Parkinson και αυτά είναι :

• ΒΡΑΔΥΚΙΝΗΣΙΑ
• ΣΠΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ
• ΤΡΟΜΟΣ
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ («αστάθεια θέσης σώματος»).

Νοσήματα εκτός από τη ν.Ρ. μπορεί να έχουν ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν.

Η ιδιοπαθής Parkinson (δηλ. η Parkinson που δεν ανευρίσκονται αίτια) αποτελεί την πιο κοινή μορφή του Παρκινσονισμού.

• ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΑΤΡΟΦΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ : Όρος που δηλώνει σοβαρής μορφής νευροεκφυλιστική νόσο κατά την οποία υφίσταται προσβολή ενός ή περισσοτέρων συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού.

Τα συμπτώματα αυτά χαρακτηρίζουν → το σύνδρομο Shy-Drager. Προσβολή ηλικιών στα μέσα των 50 ετών.

Ορισμός σύνδρομου : Εκδηλώσεις του οργανισμού από πολλαπλά συστήματα.

Το έτος 2007 προσδιορίστηκαν 2 υποομάδες του συνδρόμου αυτού.

-   MSA (Multiple System Atro

-   phy) που χαρακτηρίζεται από εμφάνιση Παρκισονισμού.

-   MSA-C : Όπου επικρατεί η παρεγκεφαλιδική αταξία.

Το MSA : Έχει σαν συμπτώματα – αταξία – δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος (πίεση αίματος, λειτουργία ουροδόχου κύστης) αυτά προστίθενται στα συμπτώματα του Παρκισονισμού (μη καλή ισορροπία σώματος, σπαστικότητα μυών, βραδύτητα αντιδράσεων).

Στα αρχικά στάδια είναι δύσκολη ή διαφοροδιάγνωση μεταξύ ν.Ρ. και MSA.

Η γρήγορη εξέλιξη του MSA, και όχι καλή θεραπευτική απάντηση στα φάρμακα της ν.Ρ. χαρακτηρίζει το σύνδρομο.

Γενικά η διάγνωση της MSA στηρίζεται στα κλινικά ευρήματα.

Δεν υπάρχουν ειδικές εξετάσεις για την MSA όπως και ειδική θεραπεία. Η θεραπεία παραμένει συμπτωματική.

• ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟΠΥΡΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ (Π.Υ.Π.)

Η νόσος αποτελεί την πιο συχνή μορφή εκφυλιστικού τύπου άτυπου παρκινσονισμού. Η νόσος προσβάλλει κυρίως άτομα στα μέσα των 60 ετών. Τα συμπτώματα της Π.Υ.Π. εκδηλώνονται πιο γρήγορα από εκείνα της ν.Ρ. με πτώσεις επί του εδάφους στην αρχική εμφάνιση και πορεία της νόσου. Αργότερα εμφανίζονται περιορισμός κινήσεως οφθαλμών ειδικά στην προς τα άνω και κάτω κίνηση (σύμπτωμα που συμβάλλει στις συχνές πτώσεις του ατόμου).

Αργότερα εμφανίζεται δυσκαμψία, δυσαρθρία, προβλήματα ύπνου, dementia.

Διάγνωση : Βασίζεται κυρίως στα κλινικά σημεία. Δεν υπάρχουν ειδικές εξετάσεις, όπως και ειδική θεραπεία. Η θεραπεία έχει σκοπό την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου.

• ΦΛΟΙΟΒΑΣΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

Αποτελεί άτυπη μορφή παρκισονισμού.

Η νόσος εκδηλώνεται αρχικά με συμπτώματα που προσβάλλουν το ένα άκρο του σώματος.

Επίσης σημειώνεται δυστονία του πάσχοντος άκρου – μυοεκλονικοί σπασμοί – απραξία – αφασία.

Η νόσος εμφανίζεται συνήθως στα 60 έτη με εξέλιξη ταχύτερα της ν.Ρ.

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την νόσο παρά μόνον αντιμετώπιση των συμπτωμάτων που προκαλεί αυτή.

Στο πλαίσιο αυτό η εφαρμογή toxin botulimuns (Botox) για την δυστονία, χορήγηση αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων, κατάλληλη φυσικοθεραπεία δίνει αποτελέσματα.

Οι αγνωνιστές της dipamine όπως και τα υπόλοιπα φάρμακα ν.Ρ. σπάνια βοηθούν

• DEMENTIA ΜΕ ΣΩΜΑΤΙΑ LEWY

Η νόσος αυτή αποτελεί προοδευτική νευροεκφυλιστική πάθηση που χαρακτηρίζεται από ανώμαλες εναποθέσεις της πρωτεΐνης alpha - synuclein (a – συνουκλεΐνη) που βρίσκεται σε όλη την επιφάνεια του εγκεφάλου.

Η Dementia με παρουσία σωμάτιων Lewy αποτελεί την πιο κοινή αιτία νευροεκφυλιστικής νόσου που προσβάλλει την μνήμη με εμφάνιση παροδικών διαταραχών της μνήμης και παραισθήσεων.

Τα αρχικά αυτά συμπτώματα συνυπάρχουν στην πορεία της νόσου με συμπτωματολογία παρκισονισμού (όπως νωθρότητα, δυσκαμψία μυών, κ.α.).

Πρέπει να σημειωθεί ότι η ανώμαλη αυτή πρωτεΐνη δηλαδή η a-συνουκλεΐνη βρίσκεται στον εγκέφαλο των ασθενών με νόσο Parkinson στη Dementia με σωμάτια Lewy αυτή εμφανίζεται αργότερα στην πορεία της νόσου όταν εμφανίζεται πρόβλημα μνήμης, σύνθετης σκέψης.

Σωμάτια Lewy

Βρίσκονται και στο γαγγλοιγλοίμωνα και προϊούσα υποπυρηνική παράλυση

Η παρουσία των σωματίων αυτών στη ν.Ρ. έχει οδηγήσει στην άποψη ότι η νόσος Parkinson (ν.Ρ.) και άνοια αποτελούν μέρος των παθήσεων που χαρακτηρίζονται από την παρουσία α-synuclein (Synucleopathy) που προσβάλλει κεντρικό και περιφερικό Νευρικό Σύστημα (Κ.Ν.Σ. – Π.Ν.Σ.).

a-Synuclein (a-syn)

περιέχεται σε νευρικά κύτταρα με κεχρωσμένα εγκλείδια. Πρόκειται περί άτυπων υπολειμμάτων κυττάρων. Βρίσκονται στη φαιά ουσία του εγκεφάλου πυρήνα μέλαινάς ουσία – προσυνάψεις νεύρων – ιππόκαμπο – παρεγκεφαλίδα. Αποτελούνται από αθροίσματα σε ινιδιδοειδή μορφή. Μεταβολές a-syn έχουν βρεθεί στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό ν.P. Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την νόσο, παρά μόνον αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της.

• ΠΑΡΚΙΣΟΝΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΦΑΡΜΑΚΑ

Γνωστός και σαν δευτεροπαθής Παρκισονισμός.

Κυρίως εμφανίζεται στα αντι-ψυχωσικά, αντι-καταθλιπτικά φάρμακα.

Γενικά η μορφή αυτής του παρκισονισμού εμφανίζει μικρότερου βαθμού τρόμου και ορθροστατικής αστάθειας. Δύσκολα διαφοροδιαγνώσκεται από την νόσο Parkinson

ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΠΑΡΚΙΣΟΝΙΣΜΟ

→ Αντιψυχωσικά φάρμακα → Αντιεμετικά φάρμακα → Reserpine (παλαιό φάρμακο κατά της υπέρτασης) → Tetrabenazine → Αναστολείς διαύλων ασβεστίου (Ca).

• PARKISONISM – ΦΑΡΜΑΚΑ

Το αίτιο του Parkisonism αυτού οφείλεται στις αλλοιώσεις που σημειώνονται στα Βασικά γάγγλια του κινητικού συστήματος παράλληλα με τον αποκλεισμό των ντοπανεργικών υποδοχέων. Αποτελεί το 2^ο πιο κοινό αίτιο του παρκισονισμού. Αυτός ο αποκλεισμός συμβαίνει στις μετασυναπτικές περιοχές των ντοπανεργικών υποδοχέων, θεωρείται ότι οι προσυναπτικοί ντοπανεργικοί νευρώνες στο ραβδωτό σώμα παραμένουν άθικτοι.

Η μορφή αυτή του Παρκισονισμού επηρεάζει την καθημερινότητα του ατόμου και μπορεί να διαρκέσει αρκετά και μετά την διακοπή του υπευθύνου για την εμφάνιση του Parkinson φάρμακα (μέχρι 172 μήνες).

Για τον λόγο αυτό οι γιατροί που συνταγογραφούν τα φάρμακα αυτά (αναστολείς ντοπανεργικών υποδοχέων) να λαμβάνουν σοβαρά υπ΄όψην τους την νευρολογική κατάσταση του ατόμου και την πιθανή υπάρχουσα βλάβη των κινητικών νευρώνων.

Η συχνότητα υπολογίζεται στο 1,7% - 2,7%.

Η διάγνωση μεταξύ ν.Ρ. και D.I.P. (Drug Induced Parkinsonm) είναι πολύ δύσκολη.

Η ηλικία των ατόμων έχει μεγάλο ρόλο στην εκδήλωση D.I.P. και τούτο διότι οι συγκεντρώσεις (τιμές) dopamine όπως και τα = νευρικά και μη νευρικά Κύτταρα μειώνονται παράλληλα με την ηλικία.

Επίσης γενετικοί παράγοντες διαδραματίζουν κάποιο λόγο και τούτο διότι όλοι οι ασθενείς με θεραπεία αναστολών ντοπαμίνης δεν εμφανίζουν Παρκισονισμό.

Κύρια συμπτώματα του τύπου αυτού του παρκισονισμού είναι – τρόμος στάσης (44%) – τρόμος θέσης (51%).

• ΠΑΡΚΙΣΟΝΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΑΙΤΙΑ (Π.Α.Α.)

Πολλά μικρά εμφρακτά του εγκεφάλου προκαλούν τη νόσο.

Δεν υπάρχουν ειδικές εξετάσεις κλινικές ή εργαστηριακές για τη διάγνωση Π.Α.Α.

Οδηγά κλινικά σημεία μπορεί να είναι : α) η εμφάνιση του παρκισονισμού μετά 1 χρόνο ή με προοδευτική εμφάνιση μετά την αποδρομή αποδρομή από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, β) απεικόνιση επιβεβαιωμένη της κλινικής διάγνωσης σε απεικόνιση εγκεφάλου (μαγνητική τομογραφία), γ) προϊούσα επιδείνωση (εμφανή κινητικά σημεία – μη καλή ισορροπία σώματος – διαταραχές λόγου – επικοινωνίας).

Η χορήγηση των φαρμάκων για την νόσο του Parkinson μπορεί να βελτιώσει την εικόνα του παρκισονισμού που προκαλείται από αγγειακές βλάβες.

Ref.: - Park found Nu-Fiouda Dr. Ryan Bariumay

-      Taber’s λεξ.

-      5. Min. c………….

-      J. Clin. Neurol 2012

-      Mar 2(1) 15-21

-      Σώμι Lewis : Ν. Καλλιακμάνης - Google