Γράφει ο
Γιάννης Βασιλείου

       Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι γνωστό ότι ανέκαθεν έδινε μεγάλη σημασία στην έρευνα και την καινοτομία, διαμέσου ποικίλων επιτροπών και οργανισμών που επιδίδονταν σε ένα ευρύτατο φάσμα δράσεων. Η έρευνα και η καινοτομία αποτελούν βασικούς προωθητικούς παράγοντες για την εν γένει ανάπτυξη και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η συστηματική τους προώθηση αποτελεί πρωτεύουσα προτεραιότητα για την Ένωση (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA, 2018).

       Στα πλαίσια του παρόντος άρθρου, θα εστιάσουμε στον Εκτελεστικό Οργανισμό Έρευνας (Research Executive Agency-REA), ο οποίος αφενός διαχειρίζεται με την αποτελεσματικότερη δυνατή μέθοδο τις επιχορηγήσεις της Ένωσης για έρευνα και αφετέρου χρηματοδοτεί τόσο την έρευνα, όσο και την καινοτομία. Οι εν γένει αρμοδιότητες του REA καλύπτουν μια ευρύτατη γκάμα κομβικής σημασίας ζητημάτων για το παρόν και το μέλλον της Ένωσης, στα πλαίσια της έρευνας και της καινοτομίας (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA, 2018).

       Καταρχήν, θεμελιώδης υποχρέωση του REA είναι η ουσιαστικότερη δυνατή παροχή υποστήριξης στου πελάτες του. Οι τελευταίοι μπορεί να είναι δικαιούχοι, ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες ή αιτούντες χρηματοδότηση. Επίσης, ο REA είναι υπεύθυνος για τη συμβολή του στην επιτυχέστερη δυνατή διαχείριση του ζωτικής σημασίας προγράμματος «Ορίζοντας 2020», το οποίο είναι και το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία. Ακόμα, ο REA είναι επιφορτισμένος με τη διατήρηση επαφών με τους δικαιούχους των κονδυλίων της Ένωσης (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA, 2018).

       Επιπροσθέτως, διαχειρίζεται με αποδοτικό τρόπο ερευνητικά σχέδια, τα οποία χρηματοδοτούνται όχι μονάχα από τον «Ορίζοντα 2020», αλλά και από το 7^ο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη (ΠΠ7), το οποίο θα μπορούσαμε κάλλιστα να χαρακτηρίσουμε ως πρόδρομό του. Πέραν τούτου, ο REA παρέχει ικανοποιητική στήριξη σε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι προβαίνουν στην αξιολόγηση προτάσεων για την πολυπόθητη χρηματοδότηση των ερευνητικών σχεδίων. Παράλληλα, προσφέρει ουσιαστικότατη αρωγή τόσο για τη χρηματοοικονομική, όσο και για τη νομική επικύρωση των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα. Τέλος, ο REA ευθύνεται για την ορθολογική διαχείριση της Υπηρεσίας Πληροφοριών για την Έρευνα, η οποία έχει την υποχρέωση να παρέχει απαντήσεις σε ερωτήματα α) των ερευνητών που λαμβάνουν χρηματοδότηση από την Ένωση, β) του κοινού και γ) των αιτούντων επιχορηγήσεων (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA, 2018).

       Όπως προαναφέραμε, ο «Ορίζοντας 2020» αποτελεί μια από τις πλέον θεμελιώδεις παραμέτρους για ένα πιο αισιόδοξο μέλλον. Αξίζει λοιπόν να επικεντρωθούμε λίγο περισσότερο στους τομείς του που ο REA διαχειρίζεται. Καταρχάς, ο REA είναι αρμόδιος για τις δράσεις Marie Skłodowska-Curie, που αφορούν την κινητικότητα ερευνητών μεταξύ κρατών, αλλά και τομέων. Επιπλέον, διαχειρίζεται τη διαστημική έρευνα, καθώς υποστηρίζει με τον εποικοδομητικότερο δυνατό τρόπο την Ευρωπαϊκή κοινότητα διαστημικής έρευνας για την εύρυθμη ανάπτυξη των (απολύτως απαραίτητων) καινοτόμων τεχνολογιών (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA, 2018).

       Πέραν αυτού, καθήκον του είναι η διαχείριση των μελλοντικών και των νεοεμφανιζόμενων τεχνολογιών, ενώ, παράλληλα, ευθύνεται για την προαγωγή της αριστείας και τη διεύρυνση της συμμετοχής εντός της Ένωσης. Ακόμα, διαχειρίζεται την «επιστήμη μαζί με την κοινωνία και για την κοινωνία», εστιάζοντας με λειτουργικό τρόπο αφενός στην επιτυχή προσέλκυση καινούργιων ταλέντων στον επιστημονικό τομέα και αφετέρου στην εποικοδομητικό συνδυασμό της επιστημονικής αριστείας με την κοινωνική ευθύνη. Η κοινωνία έχει άμεση ανάγκη και από τις δυο αυτές συνιστώσες (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA, 2018).

       Επιπροσθέτως, ο REA είναι αρμόδιος για τις ασφαλείς κοινωνίες, μεριμνώντας για την ασφάλεια και την ελευθερία της Ευρώπης και των πολιτών της. Επιπλέον, ευθύνεται για τις καινοτόμες, δεκτικές και σκεπτόμενες κοινωνίες, δηλαδή για συγκεκριμένα σχέδια για την πάταξη των κοινωνικών ανισοτήτων και του κοινωνικού αποκλεισμού, φαινόμενα εντελώς αντίθετα στην εν γένει φιλοσοφία της Ένωσης. Τέλος, ο REA επιδίδεται στη διαχείριση α) της βιοοικονομίας, β) της έρευνας στο θαλάσσιο τομέα, τη ναυτιλία και τα εσωτερικά ύδατα, γ) της επισιτιστικής ασφάλειας και δ) της βιώσιμης γεωργίας και δασοκομίας (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA, 2018).

       Από όλα τα ανωτέρω μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε τη σπουδαιότητα του REA. Ο πολυσχιδής του ρόλος αντικατοπτρίζεται στην πολυπλοκότητα των αρμοδιοτήτων του, οι οποίες είναι φυσικό να του προσδίδουν απαράμιλλο κύρος. Με την πάροδο του χρόνου, οι ανάγκες για ποιοτική έρευνα και καινοτομία συνεχώς αυξάνονται. Συνεπώς, η κρισιμότητα των εν γένει δράσεων του REA θα διευρύνεται με γεωμετρική πρόοδο. Ισχυριζόμαστε μετά βεβαιότητας ότι ο REA πραγματικά θεωρείται ένας ζωτικής σημασίας παράγων για ένα καλύτερο μέλλον (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA, 2018).

ΠΗΓΕΣ

Βασιλείου, Ιωάννης (2013), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2014), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Β΄ Έκδοση-Ειδική Έκδοση Για Πανεπιστήμια) (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017α), Η Επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Διάστημα (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017β), Οικονομική Κρίση, Απασχόληση και Κοινωνικές Υποθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση-Προτάσεις και Δράσεις για την Καταπολέμηση της Ανεργίας (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017γ), Προϋπολογισμός της Ε.Ε.-Ζητήματα Κατανομής και Αναδιανομής Πόρων στην Ε.Ε. (Αθήνα: Historical Quest).

Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2018), «Ευρωπαϊκή Επιτροπή», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-commission_el (πρόσβαση στις 31/8/18).

Ευρωπαϊκή Επιτροπή/REA (2018), «Εκτελεστικός Οργανισμός Έρευνας (REA)», διαθέσιμο σε https://ec.europa.eu/info/departments/research-executive-agency_el#responsibilities (πρόσβαση στις 14/9/18).