Γράφει η Μαρίνα Κουρμπέλα

Η πρόσβαση σε ιστότοπους δεν πρέπει να παρέχεται υπό τον όρο ότι το φυσικό πρόσωπο αναγκάζεται να «δώσει τη συγκατάθεσή του» ώστε να παρακολουθείται η περιήγησή του σε διάφορους ιστότοπους υποστηρίζει ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ) κύριος Giovanni Buttarelli στη γνωμοδότησή του, σχετικά με το σχέδιο κανονισμού για τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και την κατάργηση της οδηγίας 2002/58/ΕΚ

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει  να δοθεί στο ζήτημα της επεξεργασίας των δεδομένων των ηλεκτρονικών επικοινωνιών από άλλους υπευθύνους της επεξεργασίας δεδομένων εκτός των παρόχων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Οι πρόσθετες μορφές προστασίας που παρέχονται για τα δεδομένα των επικοινωνιών δεν θα έχουν κανένα νόημα εάν είναι εύκολο να παρακαμφθούν, για παράδειγμα, μέσω της διαβίβασης των δεδομένων σε τρίτους. Θα πρέπει επίσης να διασφαλιστεί ότι οι κανόνες για την ιδιωτική ζωή και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες δεν επιτρέπουν την παροχή χαμηλότερου επιπέδου προστασίας από το επίπεδο προστασίας που κατοχυρώνεται με τον ΓΚΠΔ. Για παράδειγμα, η συγκατάθεση θα πρέπει να είναι αληθινή και να αποτελεί έκφραση ελεύθερης επιλογής των χρηστών, όπως προβλέπεται στον ΓΚΠΔ. Η αποδοχή cookies δεν θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση πρόσβασης («tracking walls»). Επιπλέον, οι νέοι κανόνες πρέπει επίσης να προβλέπουν αυστηρές απαιτήσεις για την προστασία της ιδιωτικής ζωής ήδη από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού. Τέλος, στη γνωμοδότηση, ο ΕΕΠΔ εξετάζει επίσης άλλα φλέγοντα ζητήματα, μεταξύ των οποίων οι περιορισμοί ως προς το πεδίο εφαρμογής των δικαιωμάτων.

Σημειώνεται, πως η γνωμοδότηση εκδίδεται μετά από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  προς τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ), ως ανεξάρτητη εποπτική αρχή και συμβουλευτικό όργανο, να γνωμοδοτήσει σχετικά με την πρόταση κανονισμού για την ιδιωτική ζωή και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Σκοπός της πρότασης είναι η κατάργηση και η αντικατάσταση της οδηγίας 2002/58/ΕΚ σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες)

.Η πρόταση αποτελεί μία από τις βασικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά , η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της ασφάλειας όσον αφορά τις ψηφιακές υπηρεσίες στην ΕΕ, με έμφαση στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας για τους πολίτες και ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλους τους παράγοντες της αγοράς στην ΕΕ.

Με την πρόταση επιδιώκεται ο εκσυγχρονισμός και η επικαιροποίηση της οδηγίας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, ως μέρος της ευρύτερης προσπάθειας δημιουργίας ενός συνεκτικού και εναρμονισμένου νομικού πλαισίου για την προστασία των δεδομένων στην Ευρώπη. Η οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες συγκεκριμενοποιεί και συμπληρώνει την οδηγία 95/46/ΕΚ  η οποία θα αντικατασταθεί με τον  εκδοθέντα Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ) .

Ο ΕΕΠΔ επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό, την επικαιροποίηση και την ενίσχυση του κανονισμού για την ιδιωτική ζωή και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Συμμερίζεται την άποψη ότι εξακολουθεί να είναι αναγκαία η πρόβλεψη ειδικών κανόνων όσον αφορά την προστασία του απορρήτου και της ασφάλειας των ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην ΕΕ, καθώς και η συμπλήρωση και η εξειδίκευση των απαιτήσεων του γενικού κανονισμού για την προστασία των δεδομένων Φρονεί επίσης ότι χρειαζόμαστε απλές, στοχοθετημένες και τεχνολογικά ουδέτερες νομικές διατάξεις που να παρέχουν ισχυρή, έξυπνη και αποτελεσματική προστασία για το προβλέψιμο μέλλον.

Ο ΕΕΠΔ εκφράζει την ικανοποίησή του για τον δεδηλωμένο φιλόδοξο στόχο της παροχής υψηλού επιπέδου προστασίας όσον αφορά τόσο το περιεχόμενο όσο και τα μεταδιδομένα, ιδίως ως προς τα βασικά θετικά στοιχεία που περιγράφονται στο τμήμα

Επιφυλάξεις

Μολονότι επιδοκιμάζει την πρόταση, ο ΕΕΠΔ διατηρεί επιφυλάξεις σχετικά με μια σειρά διατάξεων που εγκυμονούν τον κίνδυνο υπονόμευσης της πρόθεσης της Επιτροπής να διασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας του απορρήτου στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Ειδικότερα, ο ΕΕΠΔ διατυπώνει τις ακόλουθες βασικές επιφυλάξεις:

—οι ορισμοί στο πλαίσιο της πρότασης δεν πρέπει να εξαρτηθούν από τη χωριστή νομοθετική διαδικασία σχετικά με την οδηγία για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών  (η πρόταση EECC)·

—οι διατάξεις σχετικά με τη συγκατάθεση του τελικού χρήστη πρέπει να ενισχυθούν. Πρέπει να ζητείται συγκατάθεση από τα φυσικά πρόσωπα που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες, ανεξάρτητα από το αν έχουν εγγραφεί συνδρομητές των εν λόγω υπηρεσιών, καθώς και από όλα τα μέρη της επικοινωνίας. Επιπλέον, πρέπει να προστατεύονται επίσης τα υποκείμενα των δεδομένων που δεν είναι μέρη των επικοινωνιών·

—πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε η σχέση μεταξύ του ΓΚΠΔ και του κανονισμού για την ιδιωτική ζωή και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες να μην αφήνει κενά στη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που συλλέγονται με βάση τη συγκατάθεση του τελικού χρήστη ή οποιαδήποτε άλλη νομική βάση δυνάμει του κανονισμού για την ιδιωτική ζωή και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες δεν πρέπει να υποβάλλονται ακολούθως σε περαιτέρω επεξεργασία εκτός του πεδίου εφαρμογής της εν λόγω συγκατάθεσης ή εξαίρεσης για νομικούς λόγους που ενδέχεται να προβλέπονται σε διαφορετική περίπτωση από τον ΓΚΠΔ, όχι όμως και από τον κανονισμό για την ιδιωτική ζωή και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες·

—η πρόταση στερείται φιλόδοξων στόχων όσον αφορά τη λεγόμενη πρόσβαση υπό την προϋπόθεση αποδοχής cookies (γνωστή και ως «tracking walls» ή «cookie walls»). Η πρόσβαση σε ιστότοπους δεν πρέπει να παρέχεται υπό τον όρο ότι το φυσικό πρόσωπο αναγκάζεται να «δώσει τη συγκατάθεσή του» ώστε να παρακολουθείται η περιήγησή του σε διάφορους ιστότοπους. Με άλλα λόγια, ο ΕΕΠΔ ζητεί από τους νομοθέτες να διασφαλίσουν ότι η συγκατάθεση θα παρέχεται πράγματι ελεύθερα·

—στην πρόταση δεν λαμβάνεται μέριμνα ώστε τα προγράμματα περιήγησης (και άλλοι τύποι λογισμικού που διατίθενται στην αγορά και παρέχουν τη δυνατότητα ηλεκτρονικών επικοινωνιών) να διαθέτουν προεπιλεγμένες ρυθμίσεις που αποτρέπουν την καταγραφή των ψηφιακών ιχνών των φυσικών προσώπων·

—οι εξαιρέσεις σχετικά με την καταγραφή της θέσης τερματικού εξοπλισμού είναι υπερβολικά ευρείες και στερούνται επαρκών διασφαλίσεων·

—η πρόταση περιλαμβάνει τη δυνατότητα επιβολής περιορισμών από τα κράτη μέλη· για τους περιορισμούς αυτούς απαιτούνται ειδικές διασφαλίσεις.

Blog: marina anastas.kourbela