Γράφει ο
Γιάννης Βασιλείου

       Η αποτελεσματική διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας αποτελεί θεμελιώδες ζήτημα για πολλούς και σημαντικούς λόγους. Ο διαρκής εκσυγχρονισμός της παρέχει αμέτρητα πλεονεκτήματα, όπως λόγου χάριν ελάττωση του κόστους, αυξημένη περιβαλλοντική προστασία, βελτίωση της δυναμικότητας και βέβαια ένα υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR, 2018).

       Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει ήδη λάβει τα κατάλληλα μέτρα και στα πλαίσια του παρόντος άρθρου θα επικεντρωθούμε στην Κοινή Επιχείρηση SESAR, η μέχρι στιγμής λειτουργία της οποίας στέφεται με επιτυχία. Η SESAR έλαβε σάρκα και οστά το 2007, εδρεύει στις Βρυξέλλες και διαθέτει 39 υπαλλήλους (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR, 2018).

       Η SESAR iδρύθηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 219/2007 του Συμβουλίου και διαθέτει τη δυνατότητα να δημιουργεί συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα με κοινή χρηματοδότηση από την Ένωση και τη βιομηχανία, τόσο για την εκταμίευση κονδυλίων, όσο και για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR, 2018).

       Υπογραμμίζουμε ότι τα προγράμματα SESAR διαχειρίζονται από το διοικητικό συμβούλιο της SESAR και το γραφείο του εκτελεστικού διευθυντή. Το συμβούλιο αποτελείται από εκπροσώπους α) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, β) συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, γ) των ενδιαφερόμενων μελών τόσο από εθνικά, όσο και από Ευρωπαϊκά όργανα και δ) του Eurocontrol. Πιο συγκεκριμένα, τα προγράμματα SESAR 1 και SESAR 2020 δημιουργήθηκαν για τον αρτιότερο δυνατό συντονισμό της έρευνας στο νευραλγικό τομέα της διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας (Air Traffic Management-ΑΤΜ). Το SESAR 1 διήρκεσε μέχρι το τέλος του 2016, ενώ το SESAR 2020 θα εξακολουθήσει να υφίσταται έως το 2024, με διαφορετικά μέλη συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR, 2018).

       Τονίζουμε ιδιαιτέρως ότι και τα δυο προαναφερθέντα προγράμματα διέθεταν τη δομή «αγωγών καινοτομίας» (innovation pipeline) με τρεις φάσεις ωρίμανσης. Η πρώτη είναι η αναγνωριστική έρευνα. Η δεύτερη είναι η βιομηχανική έρευνα και η επικύρωση, ενώ η τρίτη οι πολύ μεγάλης κλίμακας επιδείξεις (very large-scale demonstrations) (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR, 2018).

       Στο σημείο αυτό, ειδικής αναφορά χρήζει το γεγονός ότι η SESAR στηρίζει εμπράκτως και προβαίνει στην λειτουργική εφαρμογή του ζωτικής σημασίας γενικού σχεδίου για την Ευρωπαϊκή ΑΤΜ αναφορικά με α) την επιτυχή σύνδεση της έρευνας και της ανάπτυξης με την εφαρμογή και β) τον απαιτούμενο εκσυγχρονισμό της διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR, 2018).

       Τέλος, η SESAR συνεχίζει αδιάκοπα να υποστηρίζει την Επιτροπή στα πλαίσια ολόκληρου του φάσματος των ζητημάτων που άπτονται της άκρως ενδιαφέρουσας πρωτοβουλίας του «Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού». Η εν λόγω πρωτοβουλία, αν βεβαίως δεν υπάρξουν προβλήματα στα πλαίσια της εφαρμογής της, μπορεί κάλλιστα να προσφέρει πολύτιμη ώθηση όσον αφορά ιδιαιτέρως φλέγοντα ζητήματα. Και εδώ επιστρέφουμε σε αυτά που αναφέραμε στην αρχή του άρθρου. Τα καυτά αυτά ζητήματα είναι α) η μείωση του κόστους, συνιστώσα κομβικής σημασίας ειδικά στις μέρες μας, β) η περιβαλλοντική προστασία, γ) η αύξηση δυναμικότητας και δ) ένα πιο εύρυθμο σύστημα διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR, 2018).

       Όπως διαπιστώνουμε δηλαδή, ο «Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός» είναι η μέθοδος επίλυσης προβλημάτων και δυσλειτουργιών και η SESAR το μέσο για την ορθολογική εφαρμογή του. Άρα λοιπόν, η στενή αλληλεξάρτηση μεταξύ τους είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Η λογική της Ένωσης είναι σαφέστατη και λίαν αποτελεσματική, τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Και για μια ακόμα φορά διαπιστώνουμε τη σημασία που δίνει η Ένωση στην έρευνα. Ο χρόνος αποτελεί πάντα το μοναδικό κριτή, αλλά διαμέσου των μελετών μας είμαστε σε θέση να βεβαιώσουμε ότι, αναφορικά με τον εν γένει εξορθολογισμό του εναερίου χώρου, η Ένωση βαδίζει σταθερά στο σωστό μονοπάτι (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2017γ· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR, 2018).

ΠΗΓΕΣ

Βασιλείου, Ιωάννης (2013), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2014), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Β΄ Έκδοση-Ειδική Έκδοση Για Πανεπιστήμια) (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017α), Η Επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Διάστημα (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017β), Οικονομική Κρίση, Απασχόληση και Κοινωνικές Υποθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση-Προτάσεις και Δράσεις για την Καταπολέμηση της Ανεργίας (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017γ), Προϋπολογισμός της Ε.Ε.-Ζητήματα Κατανομής και Αναδιανομής Πόρων στην Ε.Ε. (Αθήνα: Historical Quest).

Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2018), «Ευρωπαϊκή Επιτροπή», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-commission_el (πρόσβαση στις 31/8/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/SESAR (2018), «Κοινή Επιχείρηση SESAR», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/sesar_el (πρόσβαση στις 13/9/18).