Γράφει η Μαρίνα Κουρμπέλα

Σήμερα, το Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων της ΕΕ θα συζητήσει για τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ), η Κόκκινα Δάνεια, όπως,συνήθως, αποκαλούνται, με προσανατολισμό τη ρύθμιση του θέματος σε ευρωπαικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, θα συζητήσει την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης για τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια στον Τραπαζικό τομέα, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2017.

Το σχέδιο σκιαγραφεί έναν συνδυασμό πολιτικών ενεργειών που θα συντελέσουν στη μείωση της σώρευσης μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία παραμένουν σε υψηλά επίπεδα στην ΕΕ, και στην αποτροπή της εμφάνισής τους στο μέλλον.

Τι είναι τα ΜΕΔ και γιατί ποσό μιλάμε
Τα ΜΕΔ είναι τραπεζικά δάνεια τα οποία εξοφλούνται με καθυστέρηση ή είναι απίθανο να αποπληρωθούν χωρίς να πρέπει να πουληθούν τα ενέχυρα.Σύμφωνα με την έκθεση, την οποία συνέταξε υποομάδα της επιτροπής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών του Συμβουλίου, στο τέλος του 2016 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα 28 κράτη μέλη, ανέρχονταν σε σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο ευρώ,δηλαδή,περίπου, όσο ο επταετής προυπολογισμόε της ΕΕ (960 δισ.την περίοδο 2014-20)
Επίσης το ποσό αυτό των ΜΕΔ,ισοδυναμεί περίπου με το 6,7% του ΑΕΠ της ΕΕ και το 5,1% του συνόλου των τραπεζικών δανείων.
Υπάρχουν, όμως, μεγάλες διαφορές εντός της ΕΕ, με τους σχετικούς συντελεστές να κυμαίνονται από 1% έως 46%.Σε ορισμένες χώρες τα ΜΕΔ συγκεντρώνονται στην αγορά ακινήτων, ενώ σε άλλες είναι διάσπαρτα σε όλη την οικονομία.
Η αναζήτηση λύσης
Αρχικά θα πρέπει επισημάνουμε, πως η λύση που θα δοθεί σε πανευρωπαικό επίπεδο, δε μπορεί να μη λάβει υπόψη την κοινωνική διάσταση, ιδιαίτερα την περίοδο αυτή, που η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, αλλά και των αρμοδίων της ΕΕ, θεωρεί το θέμα της Κοινωνικής Ευρώπης, η της περισσότερο κοινωνικής, ως το μέγα ζητούμενο. Πρέπει, επίσης,επισημαίνεται από πολλές πλευρές, για τους οφειλέτες που βρίσκονται σε αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, να ληφθεί υπόψη το γεγονός, οτι πολλοί από αυτούς, όταν είχαν συνάψει δάνεια, διέθεταν ένα ικανοποιητικό εισόδημα, και σήμερα είναι ανεργοι και χωρίς πόρους από άλλες πηγές. Η αναζήτηση λύσης, που θα βοηθά πολίτες, τραπεζες, και κατά συνέπεια την οικονομία, θα είχε τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.
Επίσης, όπως έχουμε,ήδη,γράψει, η λύση που θα δοθεί θα είναι πανευρωπαική. Ισως με έναν συνδυασμό μέτρων εθνικων και ευρωπαικών. Ηδη, το Συμβούλιο επισημαίνει, ότι, μολονότι οι τράπεζες φέρουν την πρωταρχική ευθύνη για την αναδιάρ θρωση των επιχειρηματικών μοντέλων τους και την επίλυση των ζητημάτων που αφορούν τα ΜΕΔ τους σε εύθετο χρόνο, μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος θα ήταν επωφελή για την ΕΕ στο σύνολό της. Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που συνδυάζει ένα μείγμα συμπληρωματικών δράσεων πολιτικής, σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανάλογα με την περίπτωση, είναι,κατά το Συμβούλιο, ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπισθούν τα υφιστάμενα αποθέματα ΜΕΔ, καθώς και η εμφάνιση και συσσώρευση νέων ΜΕΔ στους ισολογισμούς των τραπεζών, ιδίως και στους τέσσερις ακόλουθους τομείς πολιτικής: (i) εποπτεία, (ii) διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των πλαισίων αφερεγγυότητας και είσπραξης οφειλών, (iii) ανάπτυξη δευτερογενών αγορών για επισφαλή περιουσιακά στοιχεία και (iv) ενίσχυση της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος·
Τι αναμένεται
1 Δευτερογενείς αγορές ΜΕΔ
Η Επιτροπή αναμένεται να αναπτύξει, έως το καλοκαίρι του 2018, μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για να προωθήσει την ανάπτυξη δευτερογενών αγορών ΜΕΔ, ιδίως προκειμένου να εξαλειφθούν τα εμπόδια για τη μεταβίβαση των ΜΕΔ από τράπεζες σε μη τραπεζικά ιδρύματα και για την απόκτησή τους από μη τραπεζικά ιδρύματα, με ταυτόχρονη διασφάλιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, καθώς και να απλουστευθούν και, ενδεχομένως, να εναρμονισθούν οι απαιτήσεις για τη χορήγηση άδειας σε τρίτους διαχειριστές δανείων, και να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση αυτή, εφόσον απαιτείται
2 Κατευθυντήριες Γραμμές
Η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ, σε συνεργασία με τις εθνικές αρμόδιες αρχές στο πλαίσιο της Τραπεζικής Ένωσης, αναμένεται να εφαρμόσει, έως το τέλος του 2018, όσον αφορά τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα της Τραπεζικής Ένωσης, κατευθυντήριες γραμμές ανάλογες με τις «Κατευθυντήριες γραμμές προς τις τράπεζες σχετικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια» που εξέδωσε ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (κατευθυντήριες γραμμές ΕΕΜ) για τα σημαντικά ιδρύματα, με στοχευμένες προσαρμογές όπου ενδείκνυται·
3 Διαχείριση των ΜΕΔ
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) αναμένεται να εκδώσει, έως το καλοκαίρι του 2018, γενικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διαχείριση των ΜΕΔ, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές, με διευρυμένο πεδίο εφαρμογής στο οποίο θα εμπίπτουν όλες οι τράπεζες στο σύνολο της ΕΕ·
4 Κατευθυντήριες γραμμές για τη χορήγηση δανείων
Η ΕΑΤ να εκδώσει, έως το καλοκαίρι του 2018, λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές για τη χορήγηση και την παρακολούθηση των δανείων από τις τράπεζες, καθώς και για την εσωτερική διακυβέρνησή τους, στις οποίες θα μπορούσαν ιδίως να εξετασθούν ζητήματα όπως η διαφάνεια και η εκτίμηση της οικονομικής προσιτότητας του δανείου για τον δανειολήπτη· οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να αξιοποιούν τις υπάρχουσες εθνικές εμπειρίες, κατά περίπτωση·
5 Πρόληψη της εμφάνισης προβλημάτων ΜΕΔ
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου να αναπτύξει, έως το τέλος του 2018, μακροπροληπτικές προσεγγίσεις για την πρόληψη της εμφάνισης προβλημάτων ΜΕΔ σε ολόκληρο το σύστημα, λαμβανομένων δεόντως υπόψη των φιλοκυκλικών επιπτώσεων των μέτρων για την αντιμετώπιση των αποθεμάτων ΜΕΔ και των δυνητικών επιπτώσεων στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα·
6 Περιουσικά στοιχεία
Η ΕΑΤ, σε διαβούλευση με την ΕΑΚΑΑ, και τις αρμόδιες αρχές να εφαρμόσουν, έως το τέλος του 2018, ενισχυμένες απαιτήσεις όσον αφορά τη γνωστοποίηση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων και των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς όλες τις τράπεζες·
Blog:marina anastas.kourbela