20-21 Απριλίου 2024
«Εντυπωσιακό!» «Απίστευτο!» «Ποιος το περίμενε;» «Μετά από τόσα μνημόνια και τόση ταλαιπωρία!» «Να μην ξεσηκωθούν για τις περικοπές και να ξεσηκωθούν για τη Μακεδονία!»
Τέτοια κατάπληκτα σχόλια ακούγονται τους τελευταίους μήνες…
Δεν ξέρω πόσοι ήταν αυτοί που ξαφνιάστηκαν μπροστά στην παλλαϊκή αντίδραση, όταν η κυβέρνηση αποφάσισε - ξαφνικά και με μεγάλη πρεμούρα – να επιταχύνει τις συνομιλίες με το γειτονικό κρατίδιο και μάλιστα με σαφή πρόθεση να δοθεί το όνομα.
Αυτό που με βεβαιότητα μπορώ να πως είναι πως κυρίως ξαφνιάστηκαν αυτοί που δεν γνωρίζουν Ιστορία και επομένως δεν διαθέτουν ιστορική συνείδηση.
Διότι μόνο άνθρωποι που δεν διαθέτουν ιστορική συνείδηση μπορούσαν να διανοηθούν σύγκριση… μνημονίων και Μακεδονίας και να καταλήξουν στο συμπέρασμα πως… οι αντιδράσεις θα ήταν πανομοιότυπες!
Η ιστορική συνείδηση αποτελεί κρίσιμο μέγεθος για την ακεραιότητα της πατρίδας, ακριβώς επειδή είναι καταγεγραμμένη στην κυτταρική μνήμη των λαών.
Ισχύει για όλες τις περιπτώσεις, αλλά κυρίως ισχύει για την περίπτωση της Μακεδονίας.
Χύθηκε πολύ αίμα για την Μακεδονία. Αίμα Ελλήνων που έφτασαν εκεί από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Αίμα που έρρεε άφθονο μέχρι την ώρα που σήμαναν οι καμπάνες της λευτεριάς. Αίμα που καταγράφηκε στην ιστορική μνήμη των γενεών που ακολούθησαν και γαλουχήθηκαν με τα ανδραγαθήματα του Μακεδονικού Αγώνα, σεργιανίζοντας τα βήματά τους στα «Μυστικά του Βάλτου» με οδηγό την Πηνελόπη Δέλτα (Το έργο της Δέλτα μόλις κυκλοφόρησε σε κόμικ από τους Παναγιώτη Πανταζή και Γιάννη Ράγκο και της Εκδόσεις POLARIS, σειρά Η Νεοελληνική Λογοτεχνία σε Γκράφικ Νόβελ).
Ο Παύλος Μελάς, ο Ίων Δραγούμης, ο μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης, ο Καπετάν Κώττας, ο Τέλλος Άγρας και χιλιάδες άλλοι, ήρωες γενναίοι και ανιδιοτελείς, ρίχτηκαν στη μάχη κατά των Βούλγαρων κομιτατζήδων και των Οθωμανών ζαπτιέδων, που ρίχνονταν με μανία, ο ένας μετά τον άλλον, στα μακεδονικά χωριά.
Πολέμησαν με πάθος για να ελευθερώσουν την Μακεδονία και να απαλλάξουν τα χωριά της από τις επιδρομές, τις λεηλασίες, τις σφαγές, έτσι καθώς σπαρταρούσαν κάτω από τα βουλγάρικα και τα τούρκικα λεπίδια.
Μάχη έδιναν στο πλευρό των πολεμιστών οι ιερωμένοι και οι δάσκαλοι – και κυρίως οι διδασκάλισσες – για να κρατήσουν τα χωριά μακριά από την βουλγαρική Εξαρχία και να διδάξουν τα ελληνικά στα Μακεδονόπουλα.
Στον Μακεδονικό Αγώνα και σ’ εκείνες τις ηρωικές δασκάλες, που τους έκοβαν τις γλώσσες για να μην μπορούν να μιλούν στα παιδιά, είναι αφιερωμένο και το τελευταίο ιστορικό μυθιστόρημα του Θοδωρή Παπαθεοδώρου «Γυναίκες της μικρής Πατρίδας».
Έτσι την έλεγαν την Μακεδονία, αυτές οι νεαρές κοπέλες που έτρεξαν να αναλάβουν δασκάλες μέσα στη ζώνη του πυρός. Γράμματα και άρματα μαζί. Κι’ όταν τις ρωτούσαν γιατί έφυγαν από την πατρίδα και τις βολές της και έπεσαν στη φωτιά του πολέμου, απαντούσαν: «Πατρίδα μας τώρα είναι η Μακεδονία, μια μικρή πατρίδα κι’ αυτή».
Αικατερίνη Χατζηγεωργίου, Βελίκα Τράικου, Αγγελική Φιλιππίδου, Λίλη Βλάχου, Φωτεινή Αλατά, Άννα Σωτηριάδου, Σοφία Τσιγγινάρη, Αικατερίνη Γριζοπούλου, Ευφημία Πιάτσα, Μελπομένη Φραντζελά, Αλεξάνδρα Μαρκοπούλου, Αμαλία Οικονόμου, Ελισάβετ Ιατρίδου, Ελένη Ζωγραφοπούλου, Αγγελική Μεταλλινού, Στέλλα Αναστασιάδου.
Οι γυναίκες αυτές, οι «Γυναίκες της Μικρής Πατρίδας» πότισαν με το αίμα τους τον σπόρο της λευτεριάς, γράφει ο Παπαθεοδώρου.
Και εδώ – για να επιστρέψω στον αρχικό «προβληματισμό» - υπάρχει και μια σημαντική πτυχή, που κάποιοι, απορροφημένοι στους σχεδιασμούς τους, υποτίμησαν: Ο αγώνας εκείνος, ο Μακεδονικός Αγώνας, δόθηκε με αυθορμητισμό και αυτοθυσία από τον λαό, χωρίς επίσημη στήριξη, μέσα από μυστικές οργανώσεις και ιδιώτες χρηματοδότες.
Δηλαδή δεν ήταν ένας πόλεμος που κηρύχθηκε επίσημα από το κράτος, αλλά ένας «αγώνας από τα κάτω», «ένας αγώνας της καρδιάς». Ο Μακεδονικός Αγώνας ανήκει στον λαό. Ο λαός κήρυξε τότε τον πόλεμο, ο λαός πήρε στα χέρια του την υπόθεση της Μακεδονίας. Και ο λαός σήμερα εξακολουθεί να θεωρεί ότι η Μακεδονία είναι δική του υπόθεση.
Γιατί τους ηρωικούς μαχητές του Μακεδονικού Αγώνα δεν τους κάλεσε στα όπλα κανείς άλλος εκτός από την καρδιά τους. Στην καρδιά τους είχε μιλήσει ο Ίων Δραγούμης, όταν είχε πει:
«Να ξέρετε πως αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, η Μακεδονία θα μας σώσει. Θα μας σώσει από την βρώμα όπου κυλιούμαστε, θα μας σώσει από την μετριότητα και από την ψοφιοσύνη, θα μας λυτρώσει από τον αισχρό τον ύπνο, θα μας ελευθερώσει. Αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, εμείς θα σωθούμε».
Και ακριβώς, η απελευθέρωση της Μακεδονίας αποτελεί ένα ολοκληρωτικά λαϊκό επίτευγμα, μια νίκη ενάντια στην «ψοφιοσύνη».
Γι’ αυτό και στα χρόνια που ακολούθησαν ο λαός παρέμεινε τόσο πολύ ταυτισμένος με τον Μακεδονικό Αγώνα.
Και γι’ αυτό δεν γίνεται σήμερα ανεκτή η σύγχρονη «ψοφιοσύνη», όπως την ακούμε να εκφράζεται με σκόπιμες εξυπνάδες του τύπου «το όνομα έχει δοθεί» - συγγνώμη, αλλά αν έχει δοθεί, τότε γιατί μας το ζητάνε;
Και συγγνώμη, αλλά ποιος μπορεί να δώσει κάτι εκτός από τον ιδιοκτήτη του;
Ας μην αναρωτιούνται, λοιπόν, οι εκφραστές της σύγχρονης ψοφιοσύνης γιατί στην Ελλάδα των μνημονίων, των ψεμάτων και της προπαγάνδας ξαφνικά ο λαός τινάχτηκε στο άκουσμα του ιερού ονόματος.
Έπρεπε να γνωρίζουν πως υπάρχουν στιγμές που ο λαός «αυτιάζεται».
Αυτές τις λιγοστές στιγμές είχε περιγράψει στον πανηγυρικό του για το «Όχι» του 1940, στην Ακαδημία Αθηνών, τον Οκτώβριο του 1960, ο μεγάλος συγγραφέας μας Στρατής Μυριβήλης, που πολέμησε στους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και έλαβε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία.
«Λοιπόν», ακούστηκε εκείνη την ημέρα ο Μυριβήλης , «εκεί που πορεύεται την καθημερινή του χαμοζωή ο λαός, απορροφημένος από τις έγνοιες της βιοπάλης, γλεντοκόπος από τη χαρά της νιότης ή σκυθρωπός από τον αγώνα της άχαρης δουλειάς, διχασμένος από τα πάθη και τα ιδιωτικά συμφέροντα, ακούει άξαφνα την ιερή καμπάνα της Φυλής να βαρά συναγερμό. Αυτιάζεται. Σταματά μεσοστρατίς και υψώνει με χτυποκάρδι τα μάτια προς την υψηλότατη κορφή. H καρδιά γιομίζει αναγάλλια, τα μάτια βουρκώνουν. Βλέπουμε στην κορφή ν' ανεμίζει χαιρετιστικά η μεγάλη σημαία του Γένους. Τη γνωρίζουμε τούτη τη σημαία. Την έχουμε δει να τρικυμίζεται μέσα στους κύκλους του χρόνου. Την είδαμε με τα μάτια των προγόνων, που έχουν πεθάνει πριν από πολλά χρόνια. Την έχουμε στήσει εκεί ψηλά με τα ματωμένα μας χέρια. Από τούτη την κορυφογραμμή της 28ης του Oχτώβρη, μπορούμε ν' αγναντέψουμε την πορεία της Φυλής μας. Έρχεται μια μέρα στη ζωή των Εθνών, που οι αιώνες ελέγχουν τα χαρτιά της ιστορικής των ταυτότητας. Τέτοια μέρα για την Ελλάδα είναι η μέρα της Σαλαμίνας, η μέρα του Μαραθώνα, η μέρα του τελευταίου Κωνσταντίνου, η μέρα της 25ης Μαρτίου. Τέτοια είναι και η μέρα της 28ης του Oχτώβρη. Αυτή τη μέρα δώσαμε ακόμη μια φορά εξετάσεις μπροστά στο Θεό και μπροστά στους ανθρώπους. Δείξαμε την ταυτότητά μας την Εθνική και βρέθηκε εν τάξει».
Καμιά φορά, αυτό το «αύτιασμα» πιθανόν να ξαφνιάζει ακόμη και όλους εμάς που το νιώσαμε.
Διαβάζοντας το βιβλίο του Παπαθεοδώρου, θα καταλάβουμε γιατί…
