Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Ο προληπτικός έλεγχος υγείας του κάθε ατόμου συμβάλλει :

α) Στην εξακρίβωση της γενικής κατάστασης της υγείας του ατόμου και των λειτουργιών του συνόλου οργανισμού του,

β) Μπορεί ο προληπτικός έλεγχος εφόσον γίνεται σε τα τακτά χρονικά διαστήματα να οδηγήσει έγκαιρα στη διάγνωση πολλών παθολογικών νόσων (πρόωρο στάδιο νόσου).

Αυτό είναι ουσιαστικό και εκφράζει το αξιώμα της Ιατρικής Επιστήμης που αναφέρει ότι «Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ».

γ) Ο προληπτικός έλεγχος επίσης συμβάλλει ουσιαστικά στην ανεύρεση ομάδων ή ατόμων υψηλού κινδύνου.

Παράδειγμα αποτελούν οι συγγενείς αιμολυτικές αναιμίες (Μεσογιακή  - Δρεπανοκυτταρική – Μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία – Ηπατίτιδες Β, C – Σακχαρώδης Διαβήτης),

Επίσης το check-up σήμερα διαμορφώνεται ανάλογα με το ΦΥΛΟ – ΗΛΙΚΙΑ - ........ και ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ.

Παραδείγματα : άτομα που ασχολούνται με τον κλάδο ΕΣΤΙΑΣΗΣ (υφίστανται υποχρεωτικούς εμβολιασμούς – έλεγχο ηπατιτίδων Α,B,C.).

Επαγγελματίες οδηγοί οχημάτων : Ελέγχονται για καλή φυσική κατάσταση, ακουστική οφθαλμική λειτουργία, εκτίμηση αντανακλαστικών.

Ειδικότερα το Check-up σήμερα πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε στις μεγάλες ηλικίες (ηλικιωμένο άτομο: κατά τον Διεθνή Οργανισμό Υγείας θεωρείται το άτομο ηλικίας > 65 ετών) και αυτό γιατί ήδη η γήρανση του πληθυσμού αναμένεται να εμφανίσει αλματώδη αύξηση στην Ευρωζώνη στα επόμενα χρόνια.

Έτσι το έτος 2070 ο Προσδόκιμός χρόνος ζωής για την ηλικία άνω των 65 ετών είναι Μ.Ο. 28,6 για τους άνδρες και Μ.Ο. 26,4 χρόνια για τις γυναίκες. Δηλαδή παράταση ζωής 5 χρόνια περισσότερο της σημερινής.

Η αύξηση αυτή των μεγάλων ηλικιών οφείλεται :

α) Στην ελάττωση του μέσου ποσοστού γεννήσεων στην Ευρωζώνη που είναι 1.6 σήμερα και εμφανίζεται κατώτερο που φυσιολογικού ποσοστού αναπλήρωσης που είναι ≈ 2.1 όπως και β) στις δυνατότητες  που παρέχονται από σύγχρονες αλματώδεις εξελίξεις της Ιατρικής (ακτινοδιαγνωστικά μέσα – U/S – CTS – MRI – Μοριακή Γενετική Ιατρική – Βιοψία – εκτίμηση σωματικών υγρών Liquid biopsy).

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο πρώτος προληπτικός έλεγχος υγείας εμφανίζεται το έτος 1920 και επεκτείνεται σημαντικά τον 19^ο – 20^ο αιώνα με αιτία την έγκαιρη διάγνωση της φυματίωσης και τις ασθένειες της σχολικής κυρίως ηλικίας.

Μάλιστα το έτος 1963 το δίκτυο τηλεόρασης του Καναδά παρουσιάζει σειρά ντοκιμαντέρ που αφορούσαν την προληπτική Ιατρική αλλά και την παρακολούθηση (follow-up) των ασθενειών.

Οι εκπομπές αυτές γνώρισαν μεγάλη ακροαματικότητα και συμμετοχή πολλών ειδικοτήτων της Ιατρικής.

Γενικά σήμερα η σημασία και αναγκαιότητα της ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη αξία και ανάγκη χρόνο με το χρόνο.

Αναφέρεται χαρακτηριστικά η δυνατότητα επιτέλεσης Προγεννητικού ελέγχου για την εξακρίβωση της καλής κατάστασης του νεογνού.

• Στις ηλικίες 19-40 ετών ανά 4 έτη.
• Στις ηλικίες 40-65 ετών ανά 1-3 χρόνια.
• Σε ηλικία άνω των 65 ετών κάθε χρόνο.

Συνηθισμένες εξετάσεις του check-up των ενηλίκων.

Περιλαμβάνει εκτός από τις «κλασικές» αιμολογικές εξετάσεις [Γ. Αίματος, Γ. Ούρων, Ταχύτητα καθίζισης ερυθρών αιμοσφαιρίων (TKE) – C αντιδρώσα πρωτεῒνη (CRP) – ουρία – σάκχαρο – κρεατινίνη – R= θώρακος (F-P)] και άλλες.

Οι γνωματεύσεις ειδικοτήτων όπως – Καρδιολόγοι – Παθολόγοι – Ω.Ρ.Λ. – οφθαλμίατροι – ορθοπεδικοί και ανάλογα των φύλου PSA – και γυναικολογική εξέταση – εξέταση μαστών.

Όσο αφορά τον προληπτικό έλεγχο των μικρών ηλικιών υπάρχει κατά την γνώμη μου έλλειψη προληπτικού προγραματισμού.

Πρέπει να υπάρξει στον Κρατικό Προϋπολογισμό ειδικά χρηματικές παροχές  για την διεύρυνση του σημερινού check-up των παιδικών ηλικιών.

Ακόμα και σε περιπτώσεις θηλασμού των βρεφών μπορεί να υπάρξει έλεγχος για ενίσχυση με χορήγηση σιδήρου και βιταμίνης D (συμπληρωματικός έλεγχος για αναιμία).

Απαραίτητο θεωρείται το check-up στην ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ και ΠΡΩΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ (4 – 6 έτη) που περιλαμβάνει τυπικό αιματολογικό έλεγχο, έλεγχος όρασης, καρδιολογικός έλεγχος, αρτηριακή πίεση (ειδικά παιδιά που αθλούνται), οδοντιατρικός έλεγχος.

Οι έλεγχοι αυτοί θα επαναληφθούν σύμφωνα με τις οδηγίες που θα δοθούν από τις προηγούμενες ιατρικές ειδικότητες σε συνεργασία με τον θεράπονται παιδίατρο.

Γνώμες παιδίατρων αναφέρουν επανάληψη check-up κάθε 2 -3 χρόνια με στόχο παρακολούθησης [σάκχαρο αίματος, δείκτες αναμίας (αιματοκρίτης, σίδηρος, φερριτίνη) ηπατική λειτουργία (τρανσαμινάσες, γGT, λευκώματα), νεφρική λειτουργία (ουρία, κρεατινίνη, ουρικό οξύ), γενική εξέταση ούρων, Βιτ. D.

Επίσης στην εφηβεία αρχίζει ο έλεγχος της χοληστερίνης και των παραγώγων της (HDL – LDL – ολ. Λιπίδια, τριγλυκερίδια) όπως και έλεγχος του ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ ΑΔΕΝΑ.

Επίσης στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς γίνεται έλεγχος των εμβολιασμών.

Οι Προληπτικοί έλεγχοι της παιδικής ηλικίας μπορεί να βοηθήσουν ουσιαστικά στην διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Ορίζονται οι μαθησιακές δυσκολίες σαν σύνολο διαταραχών οι οποίες μειώνουν την ικανότητα ενός ατόμου για επικοινωνία ή μάθηση.

Πρόκειται για ένα πολυσυλλεκτικό όρο που μπορεί να αναφέρεται σε πολύ διαφορετικές παθήσεις όπως :

• Δυσκολία αντίληψης
• Εγκεφαλική δυσλειτουργία
• Αυτισμός
• Δυσλεξία

Οι δυσκολίες μάθησεις που εμφανίζονται στην σχολική περίοδο αφορούν κυρίως την ανάγνωση, τον συγχρονισμό, την ταχύτητα αντίδρασης.

Πάντως ΟΙ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΟΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 1/ στα 4 παιδιά προκαλούν δυσκολίες μάθησης και οφείλονται αυτές οι ανωμαλίες όρασης στην ανεπάρκεια σύγκλεισης οφθαλμών, ασυμμετρία κινήσεων των οφθαλμών.

Συμπτώματα που εμφανίζουν οι παραπάνω ανωμαλίες όρασης είναι ¨

• Θολερότητα όρασης
• Συχνό «τρίψιμο ματιών»
• Δυσκολία παρακολούθησης στόχού
• Απώλεια λέξεων στην ανάγνωση
• Δυσκολίες αντιγραφής από τον πίνακα του σχολείου
• Δυσκολίες ορθογραφίας
• Απώλεια λέξεων, σειρών στην υπαγόρευση
• Χρήση δάκτυλου στην ανάγνωση
• Κακός γραφικός χαρακτήρας
• Διπλωπία.

Οι μαθησιακές δυσκολίες περιλαμβάνουν επίσης:

• ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ (ΔΥΣΛΕΞΙΑ)
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ (ΑΡΙΘΜΩΝ) (ΔΥΣΑΡΙΘΜΗΣΙΟ)
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ (ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ)
• ΜΙΚΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ (ΔΥΣΑΡΙΘΟΓΡΑΦΙΑ)

Τα παιδιά που έχουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, υστερούν μόνο σε ορισμένα μαθήματα π.χ. καλύτερη επίδοση έχουν στα πρακτικά μαθήματα και στα προφορικά tests ενώ υστερούν σημαντικά στα θεωρητικά, φυσιολογικά, γραπτές εξετάσεις.

Για τους παραπάνω λόγους αν εξακριβωθεί μαθησιακή δυσλειτουργία του παιδιού τα παιδιά αυτά εξετάζονται ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσή τους.

Οι μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζονται σήμερα με επιτυχία σε ΕΙΔΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ που προσφέρονται :

• Διαπαιδαγώγηση
• Λογοθεραπεία
• Συνάντηση γονέων

ΜΕ ΤΗΝ ΒΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΩΝΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ ΔΕΝ ΑΝΑΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΑΛΛΑ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΝΟΙΩΣΟΥΝ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΑ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΣΤΗΝ ΤΡΥΦΕΡΗ ΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΑ.