Γράφει η Μαρίνα Κουρμπέλα

Το Συμβούλιο με σύσταση στα κράτη μέλη ζητεί να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για αυτόματη, αμοιβαία αναγνώριση των πτυχίων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και των αποτελεσμάτων περιόδων μάθησης στο εξωτερικό εως το 2025.

  Στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση και η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα διπλώματα και τα αποτελέσματα των περιόδων μάθησης στο εξωτερικό που απονέμονται από διαπιστευμένο φορέα εντός της Ένωσης αναγνωρίζονται κατ’ αρχήν αυτοδικαίως για τους σκοπούς της περαιτέρω μάθησης 

Στη Σύσταση, μεταξύ άλλων αναφέρεται:

Το Συμβούλιο συνιστά στα κράτη μέλη

Σύμφωνα με την εθνική και την ενωσιακή νομοθεσία, τους διαθέσιμους πόρους και τις εθνικές περιστάσεις, αξιοποιώντας τη σύμβαση της Λισσαβόνα για την αναγνώριση τίτλων και τα συμπληρωματικά της κείμενα και σε στενή συνεργασία με όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη:

Βασική αρχή

Να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα, μέχρι το 2025, προκειμένου:

α) να επιτευχθεί η αυτόματη αμοιβαία αναγνώριση με σκοπό την περαιτέρω μάθηση χωρίς να απαιτείται χωριστή διαδικασία αναγνώρισης ώστε:

i) τίτλος σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που αποκτάται σε ένα κράτος μέλος να αναγνωρίζεται αυτόματα στα άλλα κράτη μέλη στο ίδιο επίπεδο, με σκοπό την πρόσβαση σε περαιτέρω σπουδές, με την επιφύλαξη του δικαιώματος ενός ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή των αρμόδιωναρχών να ορίζουν ειδικά κριτήρια εισδοχής για συγκεκριμένα προγράμματα ή να ελέγχουν την αυθεντικότητα των εγγράφων·

ii) τα αποτελέσματα περιόδου μάθησης στο εξωτερικό που πραγματοποιείται σε

επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ένα κράτος μέλος να αναγνωρίζονται πλήρως και αυτομάτως στα άλλα κράτη μέλη, όπως έχει συμφωνηθεί

προηγουμένως σε συμφωνία μάθησης και επιβεβαιωθεί στο πιστοποιητικό αναλυτικής βαθμολογίας, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς καισυσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων·

β) να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος προς την αυτόματη αμοιβαία αναγνώριση με σκοπό την περαιτέρω μάθηση, ώστε:

i) τίτλος σπουδών ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης που παρέχει πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στο κράτος μέλος όπου χορηγήθηκε ο τίτλος αυτός να αναγνωρίζεται στα άλλα κράτη μέλη, μόνογια τον σκοπό της παροχής πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με

την επιφύλαξη του δικαιώματος ενός ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή των αρμόδιων αρχών να ορίζουν ειδικά κριτήρια εισδοχής γιασυγκεκριμένα προγράμματα ή να ελέγχουν την αυθεντικότητα των εγγράφων·

ii) τα αποτελέσματα περιόδου μάθησης διάρκειας έως ενός έτους στο εξωτερικό που πραγματοποιείται σε άλλο κράτος μέλος και στο πλαίσιο της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης να αναγνωρίζονται σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος, χωρίς να απαιτείται από τον εκπαιδευόμενο να επαναλάβει το έτος του προγράμματος ή μαθησιακά αποτελέσματα που απέκτησε με επιτυχία στη χώρα προέλευσης, υπό την προϋπόθεση ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα είναι εν γένει αντίστοιχα με τα εθνικά προγράμματα σπουδών στη χώρα προέλευσης

Τριτοβάθμια εκπαίδευση

2. Αναγνωρίζοντας τη σημασία που έχει η προώθηση της διαφάνειας και η ανάπτυξη εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών αφορά τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσής τους εν όψει της αυτόματης αμοιβαίας αναγνώρισης με σκοπό την περαιτέρω μάθηση, να συμφωνήσουν για την εκπλήρωση των ακόλουθων προϋποθέσεων, σύμφωνα με τις οποίες:

α) τα εθνικά πλαίσια ή συστήματα επαγγελματικών προσόντων περιλαμβάνονται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων (η συμπερίληψη αναθεωρείται και επικαιροποιείται όταν είναι αναγκαίο) και αυτοπιστοποιούνται στο πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων του ευρωπαϊκού χώρου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

 β) τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οργανώνονται σύμφωνα με τις δομές και τις αρχές της διαδικασίας της Ȃπολόνιας, οι οποίες περιλαμβάνουν ένα πλαίσιο τριών κύκλων και, κατά περίπτωση ανάλογα με το κράτος μέλος, έναν σύντομο κύκλο σπουδών όπως ορίζεται στο πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων του ευρωπαϊκού χώρου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης· και

γ) η εξωτερική διασφάλιση της ποιότητας διενεργείται από ανεξάρτητους οργανισμούς διασφάλισης της ποιότητας που είναι καταχωρισμένοι, ή οδεύουν προς καταχώριση, στο ευρωπαϊκό μητρώο οργανισμών διασφάλισης της ποιότητας και οι οποίοι, επομένως, λειτουργούν σύμφωνα με τα πρότυπα και τις κατευθυντήριες γραμμές για τη διασφάλιση της ποιότητας στον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σύμφωνα με την ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη διασφάλιση της ποιότητας των κοινών προγραμμάτων.

Σε συνεργασία με τα εθνικά κέντρα πληροφοριών για την ακαδημαϊκή αναγνώριση, τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τους οργανισμούς διασφάλισης της ποιότητας και άλλους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς και συσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων και, ως εκ τούτου, διασφαλίζοντας τη συνοχή και μειώνοντας τη διοικητική επιβάρυνση για τα ιδρύματα και τους εκπαιδευομένους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, να καταρτίσουν εθνικές κατευθυντήριες γραμμές προς στήριξη των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά την ανάπτυξη και την αποτελεσματική υλοποίηση των ακόλουθων εργαλείων διαφάνειας:

α) επικαιροποιημένος κατάλογος μαθημάτων, με περιγραφές των πτυχιακών προγραμμάτων, με επιμέρους διδακτικές μονάδες και πίνακες κατανομής βαθμολογίας· β) συμπληρώματα διπλώματος για όλους τους αποφοίτους, τα οποία εκδίδονται αυτόματα και χωρίς χρέωση σε μια ευρέως χρησιμοποιούμενη γλώσσα και, όπου είναι δυνατόν, σε ψηφιακή μορφή· και γ) διαφανή κριτήρια αναγνώρισης που εφαρμόζονται στο σύνολο κάθε ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

 Σε συνεργασία με τα εθνικά κέντρα πληροφοριών για την ακαδημαϊκή αναγνώριση να παρέχουν στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στήριξη και κατάρτιση από εμπειρογνώμονες για την εφαρμογή των εν λόγω εθνικών κατευθυντήριων γραμμών, και να παρακολουθούν την εφαρμογή τους.

Ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και κατάρτιση

 Προκειμένου να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος προς την αυτόματη αμοιβαία αναγνώριση των τίτλων ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης αποκλειστικά με στόχο την περαιτέρω μάθηση, να προωθήσουν τη διαφάνεια και να αναπτύξουν εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τα οικεία συστήματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης, με τους εξής τρόπους:

α) μέσω της διασφάλισης ότι τα εθνικά πλαίσια ή συστήματα επαγγελματικών προσόντων περιλαμβάνονται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων ενώ η συμπερίληψη αναθεωρείται και επικαιροποιείται όταν χρειάζεται·

β) μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών και της προώθησης της αμοιβαίας μάθησης σχετικά με τα συστήματα διασφάλισης της ποιότητας στη σχολική εκπαίδευση, με απόλυτο σεβασμό προς τις διαφορετικές εθνικές προσεγγίσεις στη διασφάλιση της ποιότητας· και

 γ) μέσω της ανάπτυξης περαιτέρω μέσων διασφάλισης της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και τις περαιτέρω εξελίξεις σχετικά με αυτό.

 Να διευκολύνουν την κινητικότητα και την αναγνώριση των αποτελεσμάτων των περιόδων μάθησης που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης με τους εξής τρόπους:

 α) μέσω της στήριξης προς τα ιδρύματα ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης σχετικά με τις γενικές αρχές και τα εργαλεία για την αναγνώριση, για παράδειγμα μέσω υλικού καθοδήγησης ή κατάρτισης·

 β) μέσω της προώθησης της χρήσης διαφανών κριτηρίων και εργαλείων, όπως συμφωνίες μάθησης βάσει των μαθησιακών αποτελεσμάτων μεταξύ των ιδρυμάτων αποστολής και υποδοχής. Στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, μέσω της επέκτασης της χρήσης των εργαλείων της Ένωσης ·και

γ) μέσω της προβολής των οφελών της κινητικότητας στα ιδρύματα ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και στους εκπαιδευόμενους και στις οικογένειές τους. Όπως όσα είναι διαθέσιμα μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Europass και του μνημονίου συμφωνίας και της συμφωνίας μάθησης που εντάσσονται στο ευρωπαϊκό σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.

Εθνικά κέντρα πληροφοριών για την ακαδημαϊκή αναγνώριση

 Να αναπτύξουν την ικανότητα και να ενισχύσουν τον ρόλο τόσο των εθνικών κέντρων πληροφοριών για την ακαδημαϊκή αναγνώριση όσο και των αξιολογητών προσόντων, ιδιαίτερα όσον αφορά τη διάδοση των πληροφοριών, τη χρήση διαδικτυακών εργαλείων για τη βελτίωση της αποδοτικότητας, της διαφάνειας και της συνέπειας, και τον στόχο της μείωσης της διοικητικής και οικονομικής επιβάρυνσης για τους χρήστες των υπηρεσιών τους. Σύζευξη και κινητικότητα

Να διερευνήσουν ορθές πρακτικές όσον αφορά την αναγνώριση της προηγούμενης μάθησης και τη σύζευξη των τομέων της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, ιδιαίτερα μεταξύ της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Βάση τεκμηρίωσης .

Να βελτιώσουν τη βάση τεκμηρίωσης με τη συλλογή και τη διάδοση δεδομένων όσον αφορά την έκταση και τη φύση των περιπτώσεων αναγνώρισης για τον σκοπό της παρούσας σύστασης.

Υποβολή εκθέσεων και αξιολόγηση

 Εντός τριών ετών από την έκδοση της παρούσας σύστασης, και στη συνέχεια σε τακτά διαστήματα, να υποβάλλουν έκθεση μέσω των υφιστάμενων πλαισίων και εργαλείων σχετικά με τις εμπειρίες, ορθές πρακτικές, μεταξύ άλλων περιφερειακές συμφωνίες, και την πρόοδο προς την κατεύθυνση της αυτόματης αμοιβαίας αναγνώρισης των τίτλων και των αποτελεσμάτων των περιόδων μάθησης στο εξωτερικό.

Χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής:

.Να παράσχει στοχευμένη στήριξη στα κράτη μέλη που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την αμοιβαία μάθηση, την χαρτογράφηση των εμποδίων που εμφανίστηκαν κατά την τρέχουσα πρακτική της αναγνώρισης των προσόντων, την ανταλλαγή ορθών πρακτικών, καθώς και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και με τα ενδιαφερόμενα μέρη, τις αρχές αναγνώρισης και τους διεθνείς οργανισμούς, ιδίως το Συμβούλιο της Ευρώπης και την Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική ȅργάνωση των Ηνωμένων Εθνών. Η συνεργασία αυτή έχει ως στόχο να εξασφαλίσει την πλήρη υλοποίηση των μέσων της διαδικασίας της Μπολόνιας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ένωση, της σύμβασης της ȁισαβόνας για την αναγνώριση τίτλων και των συμπληρωματικών της κειμένων και των μέσων της διαδικασίας της Κοπεγχάγης για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.

Στο πεδίο της γενικής ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, να δρομολογήσει διαδικασία συνεργασίας σε ενωσιακό επίπεδο βάσει του στρατηγικού πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (ΕȀ 2020) ή τυχόν διαδόχου πλαισίου, από κοινού με τα κράτη μέλη, για να ξεκινήσει στενότερη συνεργασία και ανταλλαγή πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών σε επίπεδο ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της παρούσας σύστασης όσον αφορά την προώθηση της διαφάνειας και την οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης στα συστήματα σχολικής εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ένωση.

Να δημιουργήσει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, μια εύχρηστη ενωσιακή διαδικτυακή υπηρεσία πληροφόρησης για τους τίτλους ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης που παρέχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε κάθε κράτος μέλος, αναπτύσσοντας περαιτέρω τις υφιστάμενες διαδικτυακές πλατφόρμες.

Να διερευνήσει το ενδεχόμενο συνεργειών μεταξύ των ενωσιακών εργαλείων διαφάνειας και, όπου είναι σκόπιμο, να τα αναπτύξει περισσότερο, με στόχο τη βελτίωση της συνεργασίας και της κινητικότητας μεταξύ των τομέων εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Να διερευνήσει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τις δυνατότητες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών (blockchain), για τη διευκόλυνση της αυτόματης αμοιβαίας αναγνώρισης. Όπως το συμπλήρωμα διπλώματος, το συμπλήρωμα πιστοποιητικού, το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς και συσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων, το ευρωπαϊκό σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων και τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας Europass.

Να διερευνήσει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και τα εθνικά κέντρα πληροφοριών για την ακαδημαϊκή αναγνώριση, το ενδεχόμενο επέκτασης του ρόλου τους ώστε να συμπεριληφθούν και άλλοι τομείς εκπαίδευσης και κατάρτισης και τον τρόπο στήριξής τους για την επέκταση αυτή.

Να υποστηρίξει τη χρήση των ευρωπαϊκών πηγών χρηματοδότησης, όπως το πρόγραμμα Erasmus+ ή τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, όπου αυτό αρμόζει και σύμφωνα με την οικεία χρηματοδοτική ικανότητα, τη νομική βάση, τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και τις προτεραιότητες που έχουν καθοριστεί για την περίοδο 2014-2020, με την επιφύλαξη των διαπραγματεύσεων για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

Να ενισχύσει την κινητικότητα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και κατάρτιση στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ και του διαδόχου του προγράμματος.

Να υποβάλει στο Συμβούλιο εντός τεσσάρων ετών έκθεση σχετικά με την πρόοδο εφαρμογής της σύστασης, μέσω των υφιστάμενων πλαισίων και εργαλείων, με βάση τις συμβολές των κρατών μελών.