Γράφει ο
Θανάσης Παπανδρόπουλος

«Τα μνημόνια δεν ήταν τίποτε περισσότερο από συμβουλές ώστε η ελληνική οικονομία να προσαρμοστεί στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, την οποία με πείσμα είχε αρνηθεί από τότε που έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας. Και αυτό, παρά μία εντυπωσιακή μεταφορά πόρων που, με ευθύνη επίσης και των ευρωπαϊκών θεσμών, διασπάθισαν οι ελληνικές κυβερνήσεις. Όλα αυτά τα χρόνια, η ελληνική οικονομία θα είχε απογειωθεί και σήμερα η Ελλάδα θα ήταν η πιο ευημερούσα χώρα της ΝΑ Ευρώπης. Αντ’ αυτού, είναι πτωχευμένη και καλείται σε χρόνο-ρεκόρ και υπό πίεση να κάνει μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να είχαν ξεκινήσει από το 1979».

Αυτά μάς λέει ο καθηγητής Μισέλ Ρισονιέ, ένας από τους πιο ένθερμους και κριτικούς υπέρμαχους της ευρωπαϊκής ολοκληρώσεως και σύμβουλος την δεκαετία του 1980 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε θέματα αξιοποιήσεως της υψηλής τεχνολογίας στην βιομηχανία και στις υπηρεσίες. Υπεύθυνος, επίσης, για μία περίοδο, των χρηματοδοτήσεων χωρών όπως η Ελλάδα, ο συνταξιούχος σήμερα καθηγητής θεωρεί ότι στην ελληνική περίπτωση έγινε απίθανη κατασπατάληση παραγωγικών και τεχνολογικών πόρων, γιατί μέλημα όλων των ελληνικών κυβερνήσεων ήταν η ενδυνάμωση του κράτους και όχι η ανταγωνιστική ανάπτυξη της οικονομίας.

«Σήμερα αυτό είναι το δράμα της χώρας σας. Δεν έχασε μόνον το τραίνο του εκσυγχρονισμού της, όταν δεχόταν την κοινοτική ενίσχυση, αλλά κλώτσησε και την ευκαιρία των μνημονίων. Συνεπώς, η Ελλάδα είναι παγιδευμένη στην αντιμνημονιακή ρητορεία και πρακτική και πιθανότατα αυτή θα είναι και η καταστροφή της», προσθέτει.

Αν αναλύσει κανείς σε βάθος τα λόγια του Γάλλου καθηγητή, θα διαπιστώσει ότι έχει πέρα για πέρα δίκιο και όλα δείχνουν ότι η πρόβλεψή του ακολουθεί τον δρόμο της. Η δε καταστροφή επέρχεται με την σύμφωνη γνώμη έξι Ελλήνων στους δέκα, που μάλλον σφυρίζουν χαρούμενα, διαφορετικά δεν θα είχαν συμβολή στα μέλλοντα να συμβούν.

Από την άλλη πλευρά, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι σημαντικές ευθύνες για την κατάσταση που διαμορφώνεται στην χώρα φέρουν και οι πολιτικές δυνάμεις που συγκυβέρνησαν μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2012. Οι δυνάμεις αυτές, έστω και με πολλά μπρος-πίσω, κατάφεραν την άνοιξη του 2014 να βγάλουν την Ελλάδα στις διεθνείς αγορές και τελικά η έξοδός μας από το μνημόνιο ήταν θέμα 2,5 δισεκατ. ευρώ. Αυτό το ποσόν μάς χώριζε από την ολοκλήρωση της αξιολογήσεως και την εφαρμογή του προγράμματος που θα σήμαινε και το τέλος του μνημονίου. Όμως, η συγκυβέρνηση –και κυρίως ο Αντώνης Σαμαράς– μετά τις ευρωεκλογές και για λόγους που δύσκολα ερμηνεύονται με λογικά κριτήρια, υπό την πίεση του ΣΥΡΙΖΑ και κάποιων δήθεν «φιλελεύθερων» της ΝΔ, δεν θέλησε να προχωρήσει στην ολοκλήρωση των δεσμεύσεων της χώρας.

Μετά τις ευρωεκλογές στην πολιτική επικαιρότητα κυριαρχούσαν βουλευτές και στελέχη της ΝΔ που έθεταν συνεχώς τις δικές τους κόκκινες γραμμές και εμπόδιζαν, μέσα και έξω από την Βουλή, την ολοκλήρωση της προσαρμογής. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν μπόρεσαν να επανεκλεγούν ή βρίσκονται ήδη στο πολιτικό περιθώριο. Το μόνο που έκαναν με τις αντιρρήσεις και τις ενστάσεις τους ήταν να σταθούν εμπόδιο στην κυβερνητική πολιτική και στο πέρασμα της ελληνικής οικονομίας από την ανάκαμψη στην δυναμική ανάπτυξη.

Έτσι, στις σημερινές συνθήκες, είναι ξεκάθαρο ότι η απόσταση που μάς χωρίζει από την επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος-μνημονίου μεγαλώνει και η εξέλιξη αυτή θα έχει υψηλό κόστος. Αντικειμενικοί και ιδεολογικοί λόγοι εμποδίζουν την σημερινή συγκυβέρνηση να εφαρμόσει πολιτική εξόδου από την κρίση, με αποτέλεσμα πολύ σύντομα να διαπιστωθεί ότι η Ελλάδα σπατάλησε πέντε χρόνια με ύφεση και οριζόντιες περικοπές χωρίς τελικά να πετύχει τους μεταρρυθμιστικούς στόχους που έπρεπε. Αντιθέτως, παραμένει σε κρίση και προσφέρει την εικόνα της αποτυχίας στους Ευρωπαίους πολίτες την ώρα που οι άλλες μνημονιακές χώρες άφησαν πίσω τους τις δυσκολίες και την λιτότητα.

Είναι ευρύτατα γνωστό ότι η Ιρλανδία και η Πορτογαλία ολοκλήρωσαν με επιτυχία το πρόγραμμα προσαρμογής και άφησαν οριστικά πίσω τους τα πιο δύσκολα και αντιλαϊκά μέτρα. Καλύπτουν τις ανάγκες χρηματοδότησης του δημοσίου χρέους από τις διεθνείς αγορές με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους, που οδηγούν στην δραστική μείωση του ετήσιου κόστους διαχείρισης του χρέους. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), κ. Μάριο Ντράγκι, δήλωσε την περασμένη Πέμπτη ότι και η Κύπρος θα βγει από το μνημόνιο πριν το 2016, εφόσον οι οικονομικές της επιδόσεις είναι καλύτερες από τις προβλεπόμενες. Σημειώνουμε δε ότι η Κύπρος απέχει πολύ από τού να έχει δεχθεί τον πακτωλό κεφαλαίων που εδέχθη η Ελλάδα, ακόμα και μετά το περίφημο «κούρεμα» του χρέους της.

Ενώ, λοιπόν, η χώρα μας μπήκε στο μνημόνιο το 2010 με προοπτική να βγει από αυτό πριν τα τέλη του 2012, εξακολουθεί να βρίσκεται σε ένα μνημονιακού τύπου πρόγραμμα, με την νέα κυβέρνηση να έχει εξασφαλίσει μία τετράμηνη παράταση που θα οδηγήσει, σύμφωνα με τις ενδείξεις, σε συμφωνία πρόσθετης χρηματοδότησης 30-50 δισεκατ. ευρώ και στο σχετικό μνημόνιο –το οποίο, φυσικά, θα φέρει άλλο όνομα…

Στο μεταξύ, η Ελλάδα, παγιδευμένη στην αντιμνημονιακή υστερία που καλλιέργησαν στην χώρα οι δυνάμεις του ζόφου και της παρακμής, παραμένει στο περιθώριο σημαντικών εξελίξεων που ήδη παρατηρούνται στην ευρωζώνη. Εξελίξεις που δείχνουν ότι η Ευρώπη ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην οδό της ολοκληρώσεώς της, παρά τις επιθέσεις που δέχεται από συμμάχους και εχθρούς της.