Τρίτη
23 Απριλίου 2024
Ημερήσια ηλεκτρονική εφημερίδα, Αρ. φύλλου 4965RSS FEED
Το μυστικό της κάλπης
Γράφει ο
Ηλίας Καραβόλιας

Χιλιάδες οι υποψήφιοι σε όλη την χώρα. Κοινότητα, δήμος, περιφέρεια, ευρωβουλή. Η φιλία, η συγγένεια, η συμπάθεια, η ιδεολογία, το αντικυβερνητικό κύμα, έχουν ξαναδώσει αίγλη στην κάλπη. Δεξιοί και αριστεροί ξανασυναντούν το ''παρελθόν'' τους στα ψηφοδέλτια ακόμα και όταν έχουν να επιλέξουν έναν τοπικό σύμβουλο, άσχετα αν δεν γνωρίζουν ποιός έχει την ευθύνη ( δήμος ή περιφέρεια)πχ. για τις λακκούβες στον δρόμο ή για τα χαλασμένα φρεάτια, τους προβληματικούς σηματοδότες, τις διακοπές νερού.

Η Ελλάδα αναστενάζει στις εκλογές μεταξύ του ''ξέρω'' και του ''θέλω''. Ταυτίζεται με πρόθυμους μικρομεσσίες και ψευδοσωτήρες, ακούγοντας ευχολόγια με γενικόλογες διακηρύξεις και υπερεπικοινωνιακά κενά που ξεκινούν από ζητήματα τοπικής ανάπτυξης στις γειτονιές και φθάνουν μέχρι την... παγκόσμια γεωπολιτική ισορροπία και το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Οι ''ειδικοί'' καλούν τους υπόλοιπους να τους εμπιστευθούν ώστε να τους καθοδηγήσουν σε ένα καλύτερο μέλλον, με αντίτιμο φυσικά μια θέση, έναν μισθό, ένα αξίωμα.

Η κάλπη γίνεται χωνευτήρι δεξιοτήτων και επιθυμιών. Το μυστικό της είναι οτι αυτοί που ρίχνουν μέσα το σταυρωμένο ψηφοδέλτιο δεν ξέρουν τι ακριβώς έριξαν οι υπόλοιποι. Απλά υποθέτουν και πράττουν χωρίς να συνυπολογίζουν την επίδραση στο τελικό αποτέλεσμα. Πρόκειται για συμπεριφορικό παίγνιο ατομικής επιλογής χωρίς γνώση της επιλογής του άλλου. Και το συλλογικό εξαχθέν αποτέλεσμα αποτελεί πάντα ένα ετερόκλητο σκηνικό από διάσπαρτες ατομικές επιλογές που συγκλίνουν με τις τάσεις που προ-διαμορφώθηκαν.

Πχ. η νεοελληνική κοινωνία θα ψηφίσει για την Ευρώπη μάλλον μαζικά, χωρίς να ξέρει τα ευρωπαϊκά επίδικα,  επειδή θα είναι μαζική η προσέλευση για να ψηφίσουμε τον ξάδερφο για τον Δήμο και τον συγγενή για την Περιφέρεια. Αυτό είναι το μυστικό της κάλπης: κανείς δεν ξέρει τον ψυχισμό των υπολοίπων, τα κριτήρια της επιλογής του άλλου. Μπορεί να βρίζεις τον πρωθυπουργό που έλεγε ψέματα αλλά σαν αριστερός δεν πάει το χέρι σου στην Δεξιά που φλερτάρει με το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα για την εργασία. Μπορεί να βρίζεις τον δήμαρχο που δεν έκανε έργα αλλά ο αντίπαλος στηρίζεται από το αντίπαλο κόμμα, οπότε δεν πάει το χέρι σου εκεί. 

Το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι δεν είναι ατομική απόλαυση ή επιθυμία. Είναι εγγεγραμμένο στο συλλογικό ασυνείδητο. Και επειδή εδώ και αιώνες η Ελλάδα ισορροπεί μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ο Έλληνας ψηφίζει συμπατριώτες του ενώ υποσυνείδητα ξέρει οτι κυβερνούν οι ξένοι. Ψηφίζει ''έντιμους'' ενώ ξέρει οτι η διαφθορά βαδίζει χέρι-χέρι με τον μικρό και μεγάλο παρασιτισμό και την κρατικοδίαιτη νοοτροπία σχεδόν σε όλη την κοινωνία, σε όλες τις τάξεις(που ως δια μαγείας εξαφανίζονται μέσα στην κάλπη)

Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας. Δεν ξέρουμε πώς να ψηφίζουμε ορθολογικά. Επικρατεί πολιτικός ανορθολογισμός(τιμωρούμε και δεν επιλέγουμε το θετικό πρόσημο, το εφικτό πρόγραμμα),έλλειμμα θεσμικής κουλτούρας, ιδεοληψίες και μια υπερβολική σωτηριολογία, μια εσχατολογία μεσσιανισμού από τους πάντες για τα πάντα.

Και αυτό γιατί το μυστικό της κάλπης είναι οτι μετατρέπει τον ψηφοφόρο σε υποψήφιο. Νιώθει οτι εκλέγεται αυτός. Νιώθει σύμβουλος, δήμαρχος, περιφερειάρχης, ευρωβουλευτής, βουλευτής. Είναι η ψυχολογική διεργασία της ταύτισης με την ''αυθεντία'' που υπάρχει χωρίς να την αμφισβητούμε. Απλά υπάρχει και μας βολεύει αυτό αφάνταστα αφού ως ψηφοφόρους μας απαλλάσσει από το να ασκούμε εξουσία, διοίκηση, πολιτική. Δηλαδή μας απωθεί την αρχή της ευθύνης.

Στο παραβάν μέσα δεν κρυβόμαστε από την κοινωνία και τους άλλους ψηφοφόρους αλλά από τις μάσκες του εαυτού μας στα social media και στα αληθινά καφενεία. Μπορούμε και να ψηφίσουμε αυτό που ποτέ δεν δείξαμε ότι νιώθαμε βαθιά μέσα μας. Μπορούμε να απορρίψουμε αυτόν που του υποσχεθήκαμε σταυρό. Μια προσομοιωτική πράξη επιλογής που ίσως και να κρύβαμε από τον εαυτό μας είναι η ψήφος. Ας κάνουμε την ψυχοθεραπεία μας τοποθετώντας στο σωστό βάθρο την ''αυθεντία'' του Ενός, την ''πρωτοπορία'' της Ιδεολογίας μας, την ''σαφήνεια'' της Επιλογής. Το κόμμα και η παράταξη -που στις δημοσκοπήσεις αποτύπωναν μια ''πραγματικότητα''- αποτελούν μηχανική ομοιώματα, εγκάρσιες διεργασίες στον ατομικό μικρόκοσμο της ψήφου. Η κάλπη είναι το ντιβάνι που κάθε λίγα χρόνια καλούμαστε για κάποια λεπτά της ώρας να απολαύσουμε την μυστική μεταβίβαση της ψυχαναλυτικής θεραπείας που προσφέρει το ανάκλιντρο της Πολιτικής.