Γράφει ο
Αθανάσιος Μπουρούνης

       Είναι αλήθεια ότι το πανεπιστημιακό άσυλο έχει διεθνώς αρκετά μεγάλη ιστορία.

       Στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια λειτουργεί περισσότερο ως ένας εθιμικός κανόνας, σύμφωνα με τον οποίο τα πανεπιστήμια ως χώροι γνώσης, πρέπει να λειτουργούν ελεύθερα από παρεμβάσεις των φορέων της εξουσίας, για μπορούν να παράγουν έργο.

       Στην Ελλάδα για πολύ καιρό ίσχυε ως ένα περίπου άτυπο δικαίωμα και όχι ως θεσπισμένος κανόνας δικαίου.

       Ωστόσο Μεταπολιτευτικά αναδείχθηκε σε βασικό αίτημα του φοιτητικού κινήματος  και αναγνωρίστηκε επίσημα και θεσμικά με το Ν. 1268/82.

       Το καθεστώς αυτό, πέραν επιμέρους τροποποιήσεων, θα διατηρηθεί μέχρι το 2011, οπότε  θα καταργηθεί με το Ν. 4009/11, για να επανέλθει από την κυβέρνηση ΣΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με το Ν. 4485/2017.

       Όμως, είναι γνωστό ότι από τότε που θεσπίστηκε το «πανεπιστημιακό άσυλο», είναι ζήτημα εάν λειτούργησε έστω και μια φορά για να προστατευτεί η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών.

       Αντίθετα, κατέστησε ευκολότερο το έργο των διαφόρων ομάδων βίας και ταυτόχρονα επέτρεψε τη λεηλασία του δημόσιου χώρου και  της δημόσιας περιουσίας.

       Η καθημερινή πρακτική διαστρέβλωσε πλήρως την έννοια του όρου, καθώς έχει καταντήσει πλέον να χρειάζεται άσυλο για να προστατευτούν  αυτοί που θέλουν να εκφράσουν την άποψή τους για την κατάργησή του.

       Με την προτεινόμενη από την κυβέρνηση ρύθμιση:

-       προστατεύεται λειτουργικά η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας και διδασκαλίας,

-       περιφρουρείται απόλυτα αυτό που  ονομάζουμε «ακαδημαϊκό άσυλο»,

-       εκφράζεται η διάθεση της πολιτείας να περιφρουρήσει, σε συνδυασμό με τη δράση των πανεπιστημίων, τις όποιες παραβατικές ενέργειες στο χώρο τους,

-       παύει να αποτελεί «πεδίο προστασίας έκνομων ενεργειών» ο χώρος εντός του οποίου ασκείται  η ακαδημαϊκή ελευθερία.

        Είναι προφανές ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να  ισχύει  στα ΑΕΙ ότι ακριβώς ισχύει σε κάθε δημόσιο χώρο της χώρας, δηλαδή οι αρχές  επεμβαίνουν για κάθε αξιόποινη πράξη, όπως ορίζει η κοινή νομοθεσία.    

       Η κατάργηση του ασύλου, με τη σημερινή του μορφή,  ως άμεση κυβερνητική προτεραιότητα,  στέλνει στην κοινωνία δύο καίρια  μηνύματα.  

       Το πρώτο αφορά τη σημασία που αποδίδει η κυβέρνηση της ΝΔ  στην ανάπτυξη των ΑΕΙ σε περιβάλλον  ασφάλειας και εύρυθμης λειτουργείας.

       Το δεύτερο μήνυμα σχετίζεται με την εμπέδωση του αισθήματος  δημόσιας ασφάλειας.

       Επιφανείς ακαδημαϊκοί και άνθρωποι της πολιτικής ζωής, με κοινό τους άρθρο, ζητούν «να καταργηθεί το κακώς εννοούμενο σήμερα άσυλο, για να μπορέσουν τα πανεπιστήμιά μας να βρουν το βηματισμό τος για την απρόσκοπτη  διάδοση της γνώσης αι την άσκηση της έρευνας.

       Θετικές επίσης είναι και οι πρώτες αντιδράσεις πρυτάνεων σχετικά με τη διάταξη για το άσυλο. Το κρίσιμο ωστόσο ερώτημα είναι πόσοι πρυτάνεις θα αναλάβουν το κόστος να στοχοποιηθούν  από οργανωμένες  ομάδες, και πόσοι θα επιδείξουν ανοχή ή την αναγκαία αποφασιστικότητα να καλέσουν την αστυνομία όταν δουν παραβατικές  συμπεριφορές στο χώρο των πανεπιστημίων.

       Όσοι οχυρώνονται πίσω από την υπεράσπιση της αρχής της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών για να διαφωνήσουν με τις αλλαγές στο άσυλο, θα έπρεπε καλύτερα να αναλογιστούν εάν η ιδιότυπη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί  με την ανοχή και την συνενοχή όλων έως σήμερα  σε πολλά πανεπιστημιακά ιδρύματα  της χώρας, είναι συνεπής με αυτή την αρχή.

       Όμως το ενθαρρυντικό  είναι ότι ο νόμος για την κατάργηση  του ασύλου στα πανεπιστήμια, ασφαλώς και έχει την αποδοχή της κοινωνίας. 

-Ο κ. Αθανάσιος Μπουρούνης είναι Επίτιμος Δ/ντής Σχολικής Μονάδας Δ. Ε.