Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Η Π.Α.Ο. η οποία μπορεί να συμβεί και στο ένα μάτι διαρκεί για μικρό χρονικό διάστημα (δευτερόλεπτα ή και λεπτά) επακολουθεί δε πλήρη  αποκατάσταση της όρασης μετά την χρονική αυτή περίοδο απώλειας της.

Η παροδική απώλεια όρασης προκαλείται από έμβολο (αίματος – κρυστάλλους χοληστερίνης) που προέρχονται από αποφραγμένη καρωτίδα ή παθήσεις καρδιάς (κολπική μαρμαρυγή).

Τα συμπτώματα τα οποία αναφέρει ο ασθενής μοιάζουν σαν μια κάθετη κουρτίνα (παραπέτασμα) να καλύπτει όλο το οπτικό πεδίο και αυτό συνοδεύεται από απώλεια όρασης του αντίστοιχου με την αποφρακτική βλάβη οφθαλμού (παροδική τύφλωση – παροδική αμαύρωση). Τα έμβολα τα οποία προκαλούν τα συμπτώματα σπάνια βρίσκονται κατά την οφθαλμολογική εξέταση. Άλλα αίτια παροδικής τύφλωσης είναι η γιγαντοκροταφική αρτηριΐτιδα* (giant cell arteritis) και το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο και βέβαια οι βαρειές αποφράξεις των καρωτίδων όπου χαρακτηριστικά η παροδική απώλεια της όρασης συμβαίνει όταν ερεθίζει τα μάτια «λαμπερό» φώς.

* Γιγαντοκροταφική αρτηριΐτιδα: συνήθως σε ηλικίες άνω των 50 ετών εμφανίζεται απόφραξη κροταφικής  - ινιακής – οφθαλμικής αρτηρίας. Αίτιο άγνωστο. Ιστολογικά ανευρίσκονται γιγαντοκύτταρα.

* Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο: χαρακτηρίζει από υπερπηκτικότητα, με παρουσία υψηλές τιμές IgG (ανοσοσφαιρίνης G) η οποία δρα σαν αντίσωμα έναντι των φωσφολιπιδίων των κυτταρικών μεμβρανών (αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα).

Εκδηλώνεται σαν αυτοάνοσο νόσημα (π.χ. Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος) ή ιστορικό αγγειακών θρομβώσεων ή αποβολής εμβρύου στις έγκυες γύναικες.

Στα αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα υπάγεται το αντιπηκτικό λύκου – αντικαρδιολιπίνες (αντισώματα κατά καρδιολιπίνης) η παρουσία των οποίων θετικοποιεί την αντίδραση για σύφιλη.

Επίσης όταν ο ασθενής εμφανίζει αύξηση ενδοκρανιακής πίεσης (ενδοκρανιακή υπέρταση) προκαλείται παροδική απώλεια όρασης διάρκειας λίγων δευτερολέπτων έως και 1 λεπτού η οποία προσβάλλει τον ένα ή αμφότερους τους οφθαλμούς.

Σπάνια σε νεαρά άτομα παροδική απώλεια όρασης συνοδεύει παροδικό σπασμό των αγγείων (αγγειοσπασμό) των αγγείων του χοριοειδή και αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού. Κλινικός χαρακτηρισμός αν αφορά τα αγγεία του εγκεφάλου (παροδικό Ισχαιμικό Επεισόδιο).

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΑΟ

Εξέταση κλινική του ατόμου με ΠΑΟ για:
- Διαταραχές καρδιακού ρυθμού
- «Φυσήματα» καρδιακά
- Επιμελής μέτρηση αρτηριακής πίεσης
- Αναζήτηση αγγειίτιδων (βλέπε πίνακα παρακάτω).

ΑΓΓΕΙΪΤΙΔΕΣ
- ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ
• Takayasu αρτηρίτιδα
• Γιγαντοκροταφική αρτηρίτιδα
• Ν. Behcet

- ΚΥΡΙΩΣ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΜΕΣΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ
• Οζώδης πολυαρτηριτίδα
• N. Buerger
• Πρωτοπαθής αγγειΐτιδα ΚΝΣ

- ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΚΥΡΙΩΣ ΜΙΚΡΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ
• Αγγειίτιδα από ανοσοσυμπλέγματα
• Δερματική λευκοκλαστική αγγειίτιδα (αγγειίτιδα εξ υπερεναισθησίας)
• Πορφύρα Henoch – Shönlein
• Ιδιοπαθής κρυοσφαιριναιμία.

ΑΓΓΕΙΪΤΙΔΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ANCA

ANCA: Antineutrophil Cytoplasmic Antibodies
Αντισώματα κατά του κυττοπλάσματος των ουδετερόφιλων

- Κοκκιωμάτωση με πολυαγγειίτιδα (παλιά ονομασία Κοκκιωμάτωση Wegener)
- Μικροσκοπική Πολυαγγειίτιδα
- Σύνδρομο Churg-strauss

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Π.Α.Ο.

Για να μειωθεί ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου, όλοι οι ασθενείς που εμφανίζουν Π.Α.Ο. που προκαλείται από έμβολα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, πρέπει να θεραπεύονται με ασπιρίνη ή άλλο αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο (γενικά αντιπηκτική αγωγή).

Οι ασθενείς οι οποίοι εμφανίζουν στένωση καρωτίδας (77-99%) και με στένωση επίσης (30% - 69%) πρέπει να χειρουργούνται ή να τοποθετείται stent.

Στα νεώτερα άτομα που εμφανίζουν μονόπλευρη «παροδική αμαύρωση» (απώλεια όρασης) φάρμακα όπως αναστολείς διαύλων του ασβεστίου (Nifedipine μακράς δράσεως 60mg/ημερησίως) χορηγούνται.

Επί υποψίας ΑΕΕ (Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου) MRI – MRA.

Ref. : - Merck Man 18th ed.
- 2013 Cur. Diag. Treat.