Γράφει η Μαρίνα Κουρμπέλα

Αίτηση προδικαστικής απόφασης, την οποία υπέβαλε το High Court of Ireland (Ιρλανδία) στις 25 Ιουλίου 2014 – Maximillian Schrems κατά Data Protection Commissioner

Με σημερινή απόφασή του το  Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης( ΔΕΕ), κρίνει, πως η απόφαση της Επιτροπής κατά την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες εξασφαλίζουν ικανοποιητικό επίπεδο προστασίας των διαβιβαζόμενων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα είναι ανίσχυρη (Απόφαση 2000/520/ΕΚ της Επιτροπής, της 26ης Ιουλίου 2000, βάσει της οδηγίας 95/46 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με την επάρκεια της προστασίας που παρέχεται από τις αρχές ασφαλούς λιμένα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και τις συναφείς συχνές ερωτήσεις που εκδίδονται από το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ -ΕΕ L 215, σ. 7). 
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΓΔΕΕ, παρότι το Δικαστήριο είναι το μόνο αρμόδιο να κηρύξει το ανίσχυρο πράξης της Ένωσης, οι εθνικές αρχές ελέγχου όταν επιλαμβάνονται σχετικής αίτησης, ακόμη και στην περίπτωση που υφίσταται απόφαση της Επιτροπής κατά την οποία τρίτη χώρα εξασφαλίζει ικανοποιητικό επίπεδο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, μπορούν να εξετάσουν αν η διαβίβαση δεδομένων ενός προσώπου προς τη χώρα αυτή είναι σύμφωνη προς τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης σχετικά με την προστασία των εν λόγω δεδομένων, καθώς και να προσφύγουν, όπως και ο ενδιαφερόμενος, ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, ώστε τα δικαστήρια αυτά να υποβάλουν προδικαστικό ερώτημα προκειμένου να εξετασθεί το κύρος της σχετικής απόφασης. 
Επισημαίνεται, πως η οδηγία για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (Οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών- ΕΕ L 281, σ. 31),. ορίζει ότι η διαβίβαση των δεδομένων αυτών προς τρίτη χώρα κατ’ αρχήν επιτρέπεται μόνον εφόσον η εν λόγω χώρα εξασφαλίζει ικανοποιητικό επίπεδο προστασίας των δεδομένων. Κατά την ίδια οδηγία η Επιτροπή μπορεί να διαπιστώσει ότι τρίτη χώρα, λόγω της εθνικής της νομοθεσίας ή διεθνών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει, εξασφαλίζει ικανοποιητικό επίπεδο προστασίας. Τέλος, η οδηγία προβλέπει ότι κάθε κράτος μέλος ορίζει μία ή περισσότερες δημόσιες αρχές υπεύθυνες για τον έλεγχο της εφαρμογής, εντός του συγκεκριμένου κράτους, των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται βάσει της οδηγίας αυτής (εθνικές αρχές ελέγχου)

Το High Court of Ireland (Ανώτατο Δικαστήριο της Ιρλανδίας), το οποίο επελήφθη της υπόθεσης, (Maximillian Schremsκατά Data Protection Commissioner), ζήτησε  να μάθει αν η απόφαση αυτή της Επιτροπής εμποδίζει εθνική αρχή ελέγχου να ερευνήσει καταγγελία κατά την οποία τρίτη χώρα δεν εξασφαλίζει ικανοποιητικό επίπεδο προστασίας, και, εφόσον χρειάζεται, να αναστείλει τη διαβίβαση των επίμαχων δεδομένων.

Με αυτή την αίτηση προδικαστικής απόφασης καλείτο το Δικαστήριο  να διευκρινίσει, ποια στάση πρέπει να κρατούν οι εθνικές αρχές ελέγχου και η Επιτροπή οσάκις καλούνται να αντιμετωπίσουν προβλήματα κατά την εφαρμογή της απόφασης 2000/520. 

Στην απόφαση το Δικαστήριο κρίνει ότι η ύπαρξη απόφασης της Επιτροπής με την οποία διαπιστώνεται ότι τρίτη χώρα εξασφαλίζει ικανοποιητικό επίπεδο προστασίας στα διαβιβαζόμενα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα δεν εξαφανίζει ούτε περιορίζει την εξουσία που έχουν οι εθνικές αρχές ελέγχου βάσει του Χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της οδηγίας. Το Δικαστήριο υπογραμμίζει, το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που κατοχυρώνει ο Χάρτης, καθώς και την αποστολή που έχουν οι εθνικές αρχές ελέγχου βάσει του Χάρτη.

Το Δικαστήριο κρίνει καταρχάς ,ότι καμία διάταξη της οδηγίας δεν εμποδίζει τις εθνικές αρχές να ελέγχουν τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς τις τρίτες χώρες για τις οποίες έχει εκδοθεί απόφαση της Επιτροπής. Έτσι, ακόμη και όταν έχει εκδοθεί απόφαση της Επιτροπής, οι εθνικές αρχές ελέγχου στις οποίες έχει υποβληθεί σχετική αίτηση πρέπει να μπορούν να εξετάσουν αμερόληπτα αν η διαβίβαση των δεδομένων κάποιου προσώπου προς τρίτη χώρα πληροί τους όρους που θέτει η οδηγία. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει, όμως, ότι είναι το μόνο αρμόδιο να διαπιστώσει την ακυρότητα πράξης της Ένωσης, όπως της απόφασης της Επιτροπής. Κατά συνέπεια, όταν εθνική αρχή ή το ίδιο το πρόσωπο που απευθύνεται στην εθνική αρχή θεωρεί ότι η απόφαση της Επιτροπής είναι άκυρη, η εν λόγω αρχή ή το εν λόγω πρόσωπο πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προσφύγει ενώπιον των εθνικών δικαστικών αρχών ώστε, σε περίπτωση που και αυτές συμμερίζονται τις αμφιβολίες ως προς το κύρος της απόφασης της Επιτροπής, να μπορούν να παραπέμψουν την υπόθεση στο Δικαστήριο.

Επομένως, το Δικαστήριο είναι αυτό στο οποίο εναπόκειται τελικά να κρίνει το κύρος μιας απόφασης της Επιτροπής.

Τέλος, το Δικαστήριο κρίνει, ότι η από 26 Ιουλίου 2000 απόφαση της Επιτροπής στερεί από τις εθνικές αρχές ελέγχου τις εξουσίες τους, σε περίπτωση που κάποιο πρόσωπο αμφισβητεί τη συμφωνία της απόφασης με την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Το Δικαστήριο κρίνει ότι η Επιτροπή δεν είχε την αρμοδιότητα να περιορίσει κατ’ αυτόν τον τρόπο τις εξουσίες των εθνικών αρχών ελέγχου.

Για  αυτούς τους λόγους, και άλλους, που αναφέρονται στην απόφαση, το Δικαστήριο ‘κρίνει, ότι η από 26 Ιουλίου 2000 απόφαση της Επιτροπής είναι ανίσχυρη.

Blog:marina anastas.kourbela 

(Προσοχή!To γνήσιο κείμενο βρίσκεται στο Blog: marina anastas.kourbela . Aναδημοσιεύσεις , του κειμένου με τμηματικές αναφορές, διαφοροποιήσεις,κλπ. σε άλλα Blogs δεν αποτελούν δικές μας ενέργειες).