Γράφει ο
Γιάννης Βασιλείου

       Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) (European Banking Authority-EBA) αποτελεί τον οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) με καθήκον την αρτιότερη δυνατή εφαρμογή ενός συγκεκριμένου «τυποποιημένου» συνόλου κανόνων για την αποτελεσματική εποπτεία και ρύθμιση του τραπεζικού τομέα σε όλα ανεξαιρέτως τα κράτη-μέλη της Ένωσης. Η ΕΑΤ έλαβε σάρκα και οστά το 2011 και επί του παρόντος εδρεύει στο Λονδίνο. Μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση, η ΕΑΤ θα μεταφερθεί στο Παρίσι, το αργότερο στις 30/3/19. Διαθέτει 154 άτομα προσωπικό, ενώ θα τολμούσαμε να υποστηρίξουμε ότι από τις δράσεις της ΕΑΤ ωφελούνται όχι μονάχα οι επιχειρήσεις/καταναλωτές στον τραπεζικό τομέα και τα όργανα της Ένωσης, αλλά ολόκληρη η οικονομία της Ένωσης (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2018· EBA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο, 2017).

       Η ΕΑΤ είναι ανεξάρτητη αρχή της Ένωσης και αποτελεί τμήμα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Χρηματοοικονομικής Εποπτείας. Το τελευταίο, εκτός από την ΕΑΤ, απαρτίζεται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων και την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών. Παράλληλα, το σύστημα περιλαμβάνει α) τις εθνικές εποπτικές αρχές, β) τη Μεικτή Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών και γ) το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2018· EBA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο, 2017).

       Στα πλαίσια της δομής διακυβέρνησης της ΕΑΤ, τα δυο διοικητικά της όργανα είναι το συμβούλιο εποπτών και το συμβούλιο διοίκησης. Το πρώτο είναι το βασικό όργανο λήψης αποφάσεων. Καθίσταται αρμόδιο για τη λήψη όλων ανεξαιρέτως των αποφάσεων πολιτικής της ΕΑΤ, όπως η έγκριση α) σχεδίων τεχνικών προτύπων β) εκθέσεων και γνωμών και γ) συγκεκριμένων κατευθυντήριων γραμμών. Το δεύτερο εξασφαλίζει ότι η ΕΑΤ εκτελεί με ορθολογική μέθοδο τα καθήκοντά της. Άρα, το συμβούλιο διοίκησης είναι αρμόδιο να προτείνει μεταξύ άλλων τον ετήσιο προϋπολογισμό, το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας, το σχέδιο πολιτικής προσωπικού και την ετήσια έκθεση (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2018· EBA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο, 2017).

       Ειδικής αναφοράς χρήζει και η επιτροπή εξυγίανσης, η οποία είναι υπεύθυνη για τη λήψη αποφάσεων αναφορικά με τα (μονίμως φλέγοντα) ζητήματα της εξυγίανσης των τραπεζών. Τονίζουμε ακόμα ότι η ΕΑΤ επιδίδεται σε στενή και ιδιαιτέρως εποικοδομητική συνεργασία με τις άλλες Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές, στα πλαίσια της Μεικτής Επιτροπής σε θέματα διατομεακού ενδιαφέροντος. Τέλος, δε θα πρέπει να λησμονούμε το γεγονός ότι ένα συμβούλιο προσφυγών έχει δημιουργηθεί με στόχο την ουσιαστική προστασία των δικαιωμάτων των μερών που θίγονται μέσω των αποφάσεων της ΕΑΤ (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2018· EBA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο, 2017).

       Ο πρόεδρος της ΕΑΤ την εκπροσωπεί στις εξωτερικές σχέσεις και προεδρεύει των συζητήσεων σε συνεδριάσεις του συμβουλίου εποπτών, το οποίο, όπως άλλωστε φανερώνει και η ονομασία του αποτελείται από τις εποπτικές αρχές κάθε κράτους-μέλους της Ένωσης. Αξίζει επίσης να υπογραμμίσουμε ότι ο εκτελεστικός διευθυντής είναι επιφορτισμένος με την εποικοδομητικότερη δυνατή διαχείριση του επιχειρησιακού έργου της ΕΑΤ, ρόλος ιδιαιτέρως περίπλοκος (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2018· EBA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο, 2017).

       Όσον αφορά τις κύριες αρμοδιότητές της, θα λέγαμε ότι καταρχήν η ΕΑΤ συμβάλλει με αποφασιστικό τρόπο στη δημιουργία του ενιαίου εγχειριδίου κανόνων, το οποίο στην ουσία είναι ένα ενιαίο τυποποιημένο σύνολο κανόνων για τον τραπεζικό τομέα της Ένωσης. Επίσης, ευθύνεται για την εποικοδομητική προώθηση μιας όσο το δυνατόν πιο ορθολογικής αγοράς της Ένωσης για τους καταναλωτές χρηματοπιστωτικών προϊόντων και υπηρεσιών. Παράλληλα, μεριμνά καταλλήλως για την περαιτέρω διασφάλιση τόσο της ουσιαστικής προστασίας, όσο και της δίκαιης μεταχείρισης των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ένωση δίχως εξαιρέσεις (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2018· EBA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο, 2017).

       Ακόμα, η ΕΑΤ καθίσταται αρμόδια για την επιτυχή εξασφάλιση μιας κεντρικά ελεγχόμενης δημοσιοποίησης δεδομένων για τις τράπεζες την Ένωσης. Τούτη η πρωτοβουλία έχει σαν επιδίωξη τη μεγιστοποίηση της πειθαρχίας της αγοράς, της εν γένει διαφάνειας και της δημοσιονομικής σταθερότητας σε ολόκληρη την Ένωση. Επιπροσθέτως, ενθαρρύνει και προάγει με ιδιαιτέρως συστηματική μέθοδο τη λειτουργική συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών στα πλαίσια της (ζωτικής σημασίας) εποπτείας των τραπεζικών ομίλων που δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από μία χώρες. Ταυτόχρονα, ενεργεί ως διαμεσολαβητής σε τυχόν διαφορές, στις οποίες εμπλέκονται περισσότερα από ένα κράτη (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2018· EBA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο, 2017).

       Από όλα τα προαναφερθέντα, διαπιστώνουμε την πολυπλοκότητα του ρόλου της ΕΑΤ και αντιλαμβανόμαστε το γιατί η έμφαση στη λεπτομέρεια είναι απολύτως απαραίτητη. Τονίζεται, τέλος, ότι όλες ανεξαιρέτως οι προβλεπόμενες δράσεις της ΕΑΤ εξετάζονται ενδελεχώς στα πλαίσια συγκεκριμένων μονίμων επιτροπών και τεχνικών ομάδων εργασίας. Σε αυτές, δύνανται να διατυπώνουν τις απόψεις τους όλες οι εθνικές αρχές και στην περίπτωση που υπάρξει αναγκαιότητα, η ΕΑΤ προβαίνει σε συνεργασία με άλλους εθνικούς, Ευρωπαϊκούς, αλλά και διεθνείς οργανισμούς (Βασιλείου, 2013, 2014, 2017α, 2017β και 2018· EBA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο, 2017).

ΠΗΓΕΣ

Βασιλείου, Ιωάννης (2013), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2014), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Β΄ Έκδοση-Ειδική Έκδοση Για Πανεπιστήμια) (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017α), Οικονομική Κρίση, Απασχόληση και Κοινωνικές Υποθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση-Προτάσεις και Δράσεις για την Καταπολέμηση της Ανεργίας (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017β), Προϋπολογισμός της Ε.Ε.-Ζητήματα Κατανομής και Αναδιανομής Πόρων στην Ε.Ε. (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2018), Οι Επιχειρήσεις στην Ε.Ε.-Μονοπώλια-Καρτέλ-Κρατικές Ενισχύσεις-Κανόνες Ανταγωνισμού (Αθήνα: Historical Quest).

EBA (2018), “European Banking Authority (EBA), διαθέσιμο σε http://www.eba.europa.eu/languages/home_el (πρόσβαση στις 15/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΑΤ (2018), «Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ)», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/eba_el (πρόσβαση στις 15/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΚΤ (2017), «Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-central-bank_el (πρόσβαση στις 4/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΤΕ (2018), «Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-investment-bank_el (πρόσβαση στις 6/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2018), «Ευρωπαϊκή Επιτροπή», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-commission_el (πρόσβαση στις 31/8/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2018), «Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-parliament_el (πρόσβαση στις 31/8/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/Συμβούλιο (2017), «Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/council-eu_el (πρόσβαση στις 4/9/18).