Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Ορισμένοι από τους τύπους των θηλωμάτων του ανθρώπου (human papillomavirus – HPV) αποτελούν τη βασική αιτία ανάπτυξης καρκίνου μήτρας σε ποσοστό 99,7%.

Υπάρχουν τύποι υψηλού κινδύνου του ιού που εντοπίζονται στο γυναικείο γεννητικό σύστημα και προκαλούν καρκίνο τραχήλου της μήτρας (αφορά κυρίως τους τύπους HPV 16 (ποσοστό 51%) – HPV 18 (16,2%).

Οι τύποι χαμηλού κινδύνου προκαλούν τα κονδυλώματα και τραχηλικές νεοπλασίες (τραχηλική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία ήπιου, μέτριου, σοβαρού βαθμού cervical intraepithelial neoplasia C.I.N 1/2/3).

Η μόλυνση από τον ιό HPV υπάγεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Οι περισσότερες λοιμώξεις διαδράμουν υποκλινικά και η διάγνωσή γίνεται με test Παπανικολάου, με κολποσκόπηση και μοριακές τεχνικές.

Κύριοι παράγοντες για λοίμωξη από HPV αποτελούν:

1)    Αριθμός σεξουαλικών συντρόφων

2)    Νεαρή ηλικία

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΟΥ ΙΟΥ HPV (HPVDNAtesting)

 Η ανεύρεση των τύπων του ιού HPV χαμηλού κινδύνου, δεν έχει καμία απολύτως κλινική σημασία παρά μόνον εξυπηρετεί επιδημιολογικά, στατιστικά στοιχεία.

Αυτοί οι τύποι του ιού προκαλούν είτε κονδυλώματα, είτε χαμηλού βαθμού αλλοιώσεις του ενδοθηλίου του τραχήλου, κόλπου αιδοίου.

ΤΥΠΟΙ HPV (HPV 16 – HPV 18)

Ανίχνευση των ιών αυτών υψηλού κινδύνου που προκαλούν νεοπλασίες τραχήλου μήτρας (99,7%) γίνεται με HPV DNA testing ή PCR ή υβριδισμό που θεωρείται η πιο ευαίσθητη μέθοδος για τον εντοπισμό και ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας.

Οι μέθοδοι αυτοί έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία από την κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου (pap test).

Τα μειονεκτήματα των μεθόδων αυτών είναι ότι έχουν μικρότερη ειδικότητα.

Η θετική εξέταση για HPV DNA (υψηλού κινδύνου ιών) κάνει διάγνωση προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας ακόμα και σε «φυσιολογικές γυναίκες», όπου το test Παπανικολάου είναι φυσιολογικό.

Ο συνδυασμός test Παπανικολάου και ανίχνευση HPV DNA παρέχει προγνωστική αξία 99 – 100%

Όταν βρίσκεται φυσιολογικό test Παπανικολάου και αρνητικός για HPV DNA ο έλεγχος μπορεί να επαναλαμβάνεται σε διάστημα 3 ετών (και όχι κάθε χρόνο, όπως ισχύει σήμερα για το test Παπανικολάου).

Η μεγαλύτερη συχνότητα HPV λοίμωξης παρατηρείται σε νεαρές κοπέλες (

Οι επιμένουσες λοιμώξεις από HPV από τύπους ιών υψηλού κινδύνου παρακολουθούνται άμεσα και συστηματικά.

 ACS: Atypical squamous cells: άτυπα πλακώδη κύτταρα

HISL: High grade squamous intraepithelial lesions: Υψηλόβαθμες τραχηλικές ενδοθηλιακές βλάβες στα πλακώδη κύτταρα

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΥΠΟΥΣ HPV ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Εμβόλια που έχουν δοκιμαστεί είναι

1) έναντι του τύπου HPV 16

2) του τύπου HPV 16 – HPV 18

3) των τύπων HPV 6,11, 16, 18

Ο εμβολιασμός εφαρμόζεται προφυλακτικά σε 3 δόσεις (0 – 2 μήνες μετά την πρώτη δόση – 6 μήνες μετά την πρώτη δόση) που είναι καλώς ανεκτός.  Η χορήγηση του εμβολίου γίνεται ΕΝΔΟΜΥΙΚΑ στον μηρό ή στο χέρι. Η δόση αποτελείται από 0,5ml κάθε φορά.

Προστατεύουν από επιμένουσα HPV λοίμωξη και εμφάνιση CIN>97%.

Ο ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΡΙΝ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΟΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΕΠΑΦΕΣ.

Η χρονική διάρκεια προστασίας που παρέχεται δεν είναι γνωστή. Συζητείται η χρήση μελλοντικά θεραπευτικών εμβολίων για χαμηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις του τραχήλου, στις υψηλόβαθμες εμφανίζονται σημαντικές δυσκολίες.

Έχει εξακριβωθεί ότι ο εμβολιασμός (HPV 16-18) (6/11/16/18) σε κορίτσια ηλικίας 11-12 εντών έως 13-16. Προλαμβάνει 95% - 100% των CIN και αδενοκαρκίνωμα in situ και το 70% των περιπτώσεων Ca τραχήλου της μήτρας.

CIN: Cervical Inraepithelial Neoplasia.

Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ BETHESDA

Κατά την εγκυμοσύνη δεν συνίσταται χειρουργική θεραπεία για αλλοιώσεις CIN 2/3.

Η Κολποσκόπηση κάθε τρίμηνο (πιθανή βιοψία) έχει στόχο τον αποκλεισμό διηθητικού καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Επαναληπτικός έλεγχος με test Pap, κολποσκόπηση θα πρέπει να γίνεται 6-12 εβδομάδες μετά τον τοκετό.

Ref: Κατευθ. Οδηγίες
για Διάγνωση – Εμπειρ.
Θεραπεία Λοιμώξεων
ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ
Αθήνα 2007