Γράφει ο
Γιώργος Κύρτσος

Ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του κέρδισαν τις εκλογές αναβάλλοντας την εφαρμογή του κυβερνητικού προγράμματος, το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του ταυτίζεται αναγκαστικά με το τρίτο πρόγραμμα-Μνημόνιο. Από τις αρχές Οκτωβρίου θα αρχίσουν να εφαρμόζονται δύσκολα «πακέτα» μέτρων, τα οποία, σε πρώτη φάση, έχουν στόχο τη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών.

Τα δύσκολα θα γίνουν δυσκολότερα εξαιτίας της μεγάλης υστέρησης στα φορολογικά έσοδα και στις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία, η οποία μεθοδεύτηκε από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, για να πάνε οι πολίτες στις κάλπες με αυξημένο το διαθέσιμο εισόδημά τους και προτού αρχίσει η προγραμματισμένη μεγάλη πτώση. Η υστέρηση στα έσοδα του Δημοσίου ξεπερνάει τα 4 δισ., τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων υποχωρούν σε ετήσια βάση με διψήφιο ποσοστό και έχει χαθεί το μεγαλύτερο μέρος των αποθεματικών ύψους 7 δισ. ευρώ, τα οποία χρηματοδότησαν την οικονομική διπλωματία Τσίπρα-Βαρουφάκη και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα μετατραπούν σε δανεικά και αγύριστα.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Γιούνκερ -σταθερός και δυναμικός υποστηρικτής της παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη- υπογράμμισε, στην πρώτη συνάντηση που είχε με τον κ. Τσίπρα μετά τις εκλογές, πως δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και πως η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει επιτέλους να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Δεν είναι δύσκολο να προβλέψουμε ότι η πρώτη αξιολόγηση του νέου προγράμματος που αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη Οκτωβρίου θα τεκμηριώσει τις μαύρες διαχειριστικές τρύπες και τη σκόπιμη καθυστέρηση στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων, με αποτέλεσμα να ζητηθούν διορθωτικές κινήσεις, που θα έχουν το χαρακτήρα πρόσθετων μέτρων προσαρμογής. Αντί να σχηματίσει μία κυβέρνηση ικανή να κινηθεί γρήγορα και αποτελεσματικά για την εφαρμογή του εμπροσθοβαρούς τρίτου προγράμματος-Μνημονίου, ο κ. Τσίπρας κατέληξε σε ένα ακόμη δυσλειτουργικό Υπουργικό Συμβούλιο με 46 μέλη.

Η πολιτική ταυτότητα

Η πολιτική ταυτότητα της κυβέρνησης προσδιορίζεται από ένα περίεργο μίγμα κομματικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, εκλογικά χρήσιμων μεταγραφών από το κομματικό, συντεχνιακό ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος, από επαγγελματικά ακατάλληλους λαϊκιστές της Δεξιάς και διάφορους περαστικούς, οι οποίοι είναι βέβαιο ότι θα απασχολήσουν τα ΜΜΕ χωρίς να είναι σε θέση να συμβάλουν στην κυβερνητική προσπάθεια.

Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας επέλεξε τη συνέχιση της αποκλειστικής συνεργασίας με τους ΑΝ.ΕΛ. του κ. Καμμένου παρά το γεγονός ότι αυτοί περιορίστηκαν σε ένα ποσοστό της τάξης του 3,6% και έχασαν σε απόλυτους αριθμούς –με τη βοήθεια και της αποχής ρεκόρ- πάνω από το 30% των ψηφοφόρων τους. Ο κ. Καμμένος είναι ένας βολικός κυβερνητικός εταίρος γιατί, όπως αποδείχτηκε με την προηγούμενη κυβέρνηση Τσίπρα, η μόνη βασική απαίτησή του ήταν να υπογραφεί ένα ασύμφορο εξοπλιστικό πρόγραμμα, το οποίο θα κοστίσει στο χρεοκοπημένο Ελληνικό Δημόσιο 500 εκατ. δολάρια. Ήταν τέτοια η κυβερνητική χαρά για την υπογραφή της σύμβασης ώστε καταβλήθηκε στην προμηθεύτρια εταιρία προκαταβολή 50 εκατ. δολαρίων.

Από τη στιγμή που δεν ενέταξε στο κυβερνητικό σχήμα δυνάμεις της Κεντροαριστεράς, ο κ. Τσίπρας δεν μπορεί να ελπίζει σε μία χαλαρότερη ερμηνεία των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η κυβέρνησή του στο πλαίσιο του νέου Μνημονίου, με παρέμβαση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών. Η αξιοπερίεργη πολιτική σχέση του με τον κ. Καμμένο κοστίζει διαπραγματευτικά στην Ελλάδα και ανεβάζει τον οικονομικό και κοινωνικό λογαριασμό της προσαρμογής.

Σχεδόν το 20% των κυβερνητικών θέσεων καταλαμβάνουν στελέχη που είχαν κυβερνητικές θέσεις ή απέκτησαν πολιτικό βιογραφικό με το ΠΑΣΟΚ της κομματικής, συντεχνιακής κυριαρχίας και της σπατάλης του δημόσιου χρήματος. Με μια-δυο τιμητικές εξαιρέσεις, δεν αναμένεται να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των μεγάλων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, απλά θα παρατείνουν τις εκκρεμότητες αυξάνοντας το λογαριασμό της κρίσης.

Με μια θέση στο Υπουργικό Συμβούλιο επιβραβεύονται για τον πολιτικό τους ρόλο στελέχη που έχουν απασχολήσει με αρνητικό τρόπο την κοινή γνώμη ή στελέχη που στερούνται σοβαρού επαγγελματικού βιογραφικού και των αναγκαίων γνώσεων και διαχειριστικών ικανοτήτων. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι ορισμένες κυβερνητικές θέσεις καταλαμβάνονται από στελέχη που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με καλύτερο τρόπο. Φαίνεται ότι οι εσωκομματικοί υπολογισμοί συνέβαλαν στη μερική περιθωριοποίησή τους.

Αστοχία παντού

Σημαντικό λάθος είναι η διατήρηση του κ. Τσακαλώτου στο υπουργείο Οικονομικών. Πρόκειται για έναν ακόμη πολέμιο της ευρωζώνης, ο οποίος βέβαια συνέβαλε στη στροφή 180 μοιρών και στο άδειασμα Βαρουφάκη, αποκλείεται όμως να συμβάλει στη γρήγορη, αποτελεσματική και δημιουργική εφαρμογή του Μνημονίου Τσίπρα. Η ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών συνέπεσε με τη δημοσίευση του τελευταίου αγγλόφωνου βιβλίου του, το βασικό μήνυμα του οποίου είναι ότι η ευρωζώνη δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά και δεν έχει προοπτική.

Έχουμε πληρώσει ακριβά τις διχασμένες πολιτικές και κοινωνικές προσωπικότητες του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίες καταγγέλλουν αυτούς με τους οποίους πρόκειται να συνεργαστούν και συνήθως έχουν σκληρές αριστερές θέσεις και σημαντικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό.

Αντίθετα, η προώθηση του κ. Χουλιαράκη σε θέση αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών αναμένεται να διευκολύνει τη συνεννόηση με τους Ευρωπαίους εταίρους και τους πιστωτές. Τον πολιτικό τόνο, όμως, τον δίνει ο υπουργός Οικονομικών και όπως ξεκαθάρισε ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, την περασμένη Τετάρτη μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην οποία συμμετέχω, η Ελλάδα πρέπει να αποδείξει ότι έχει την ιδιοκτησία του προγράμματος και πως είναι σε θέση να το εφαρμόσει αποτελεσματικά προκειμένου να αρχίσει να αξιοποιεί τα πλεονεκτήματα που συνδέονται με τη συμμετοχή στο ευρώ.

Όταν ο επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου επιχειρηματολογεί συνεχώς κατά της ευρωζώνης και του προγράμματος, πολύ δύσκολα θα υπάρξουν θετικές εξελίξεις. Το γεγονός ότι η συμπεριφορά του κ. Τσακαλώτου είναι, σε αντίθεση με τη συμπεριφορά του κ. Βαρουφάκη, κόσμια, δεν σημαίνει ότι μπορεί να κατανοήσει τον τρόπο λειτουργίας της ευρωζώνης και να εφαρμόσει με επιτυχία το Μνημόνιο Τσίπρα.

Στα περισσότερα υπουργεία που επηρεάζουν άμεσα την εφαρμογή του προγράμματος και προσδιορίζουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας έχουν τοποθετηθεί στελέχη που θα δημιουργήσουν περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα λύσουν.

Αρμόδιος για τη δημόσια διοίκηση έχει τοποθετηθεί ο παλιός κομματικός του ΠΑΣΟΚ κ. Κουρουμπλής, ο οποίος ειδικεύεται σε μία μικροκομματική, συντεχνιακή προσέγγιση των σχετικών θεμάτων. Δεν μπορούμε λοιπόν να περιμένουμε σοβαρή μείωση των δημοσίων δαπανών, ενώ η δημόσια διοίκηση θα εξακολουθεί να λειτουργεί σαν ένα γραφειοκρατικό, κομματικό βάρος στην πραγματική οικονομία.

Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στην Υγεία, η οποία έχει μετατραπεί σε μία τεράστια διαχειριστική μαύρη τρύπα που είναι πρακτικά αδύνατον να χρηματοδοτηθεί. Αναλαμβάνουν την… αναβάθμισή της δύο συνδικαλιστικά στελέχη του ιατρικού χώρου, οι οποίοι αναμένεται να συνεχίσουν την εφαρμογή των ρυθμίσεων-εξυπηρετήσεων οι οποίες συνέβαλαν στην οικονομική κατάρρευσή της. Το σημαντικότερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει στο άμεσο μέλλον η κυβέρνηση είναι η ουσιαστική χρεοκοπία του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος. Όλοι οι βασικοί οικονομικοί δείκτες πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο και υπάρχει μεγάλη δυσκολία χρηματοδότησης των μειωμένων, λόγω Μνημονίου Τσίπρα, συντάξεων. Ο αρμόδιος υπουργός έχει επαγγελματικό παρελθόν τακτοποίησης αιτημάτων σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος και ο υφυπουργός που θα τον στηρίξει στην προσπάθειά του δεν έχει καμία σοβαρή επαγγελματική ή διαχειριστική εμπειρία.

Όσο για την εμπορική ναυτιλία, η οποία αποτελεί παγκόσμια υπερδύναμη και θα έπρεπε να συνδεθεί καλύτερα με την ελληνική οικονομία, παραδίδεται για μία ακόμη φορά σε ανώτατο κομματικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως χαρακτηριστικά γράφει η «Αυγή» στο βιογραφικό του, ένα από τα βασικά του προσόντα είναι ότι διεκδίκησε τον Δήμο του Πειραιά, επικεφαλής της παράταξης που είχε το χαρακτηριστικό τίτλο «Το Λιμάνι της Αγωνίας».