Γράφει η
Ελένη Καρασαββίδου

Στα μέσα Δεκέμβρη του 1987, πέθαινε μια από τις πιο εμβληματικές μορφές που πάτησαν τους τελευταίους αιώνες  σ' αυτήν την γη. Φιλόσοφος, συγγραφέας, διανοούμενη, ελληνίστρια ολκής, μ' έναν τρόπο που αγνοούν οι ελληναράδες, κριτικά διακείμενη αριστερή με έναν τρόπο που αγνοούν οι μονίμως πολύ ευχαριστημένοι με τον εαυτό τους ιδεοληπτικοί της αριστεράς, ομοφυλόφιλη κι απόλυτα κυρία με έναν τρόπο που αδυνατούν να δουν οι νοικοκυραίοι, έκανε την ίδια την ύπαρξη της βορά και πυρά και παρανάλωμα.

Αποσυνάγωγη κι ερημίτισσα κι όμως κέντρο ενός ολόκληρου κόσμου που περίμενε κάθε βιβλίο της σαν σταθμό, πολυβραβευμένη εξαιτίας ενός απίστευτου ταλέντου που το χάλκευε στην πυρά της διαρκούς απόπειρας για βαθύτερη γνώση κι από εκεί στην ουσιαστικότερη παρέμβαση,  απομονώθηκε στην επικράτεια του λιτού, των γλάρων, (να' ναι γλαρόπουλα ή αφρισμένα κύματα;) κι ενός παλιού ξύλινου σπιτιού μαζί με την παντοτινή σύντροφο της Γκ. Φρικ, σε μια από τις ωραιότερες περιοχές του πλανήτη, στο νησάκι του έρημου βουνού στο Μέην των ΗΠΑ.

"Όταν όλοι οι πολύπλοκοι υπολογισμοί αποδεικνύονται ψεύτικοι, όταν οι ίδιοι οι φιλόσοφοι δεν έχουν τίποτα να μας πούνε πια, είναι νόμιμο να στρεφόμαστε προς την άσκοπη φλυαρία των πουλιών ή προς το μακρινό αντίβαρο των άστρων." Αγάπησε την αρχαία (μα και τη νεότερη βλ. Καβάφη κι Εμπειρίκο) ελληνική φιλοσοφία και φιλολογία βαθιά, και μέσα από τον μύθο της Κλυταιμνήστρας κοίταξε θεούς δικαστές και θεατές κατάματα αντιστρέφοντας όλες σχεδόν τις ερωτήσεις, ρωτώντας μας τελικά τι είδους άνθρωποι εμείς που μαζευτήκαμε ανά τους αιώνες να καταδικάσουμε την Κλυταιμνήστρα, είμαστε, σε τι κόσμο θέλουμε να ζούμε.

Στ' Απομνημονεύματα του Αντίνοου προς τον Μ. Αυρήλιο πάλι ο ίδιος σπαραγμός, το βάρβαρο, το μάταιο, το γοητευτικό, το 'απαραίτητο' της εξουσίας.  Ενώ στην εξαιρετική Άβυσσο ο μοναχός περιδιαβαίνει την εκβαρβαρισμενη μεσαιωνική Ευρώπη πατώντας πάνω στα ξυράφια της πολιτικής και της θρησκείας αναζητώντας το νόημα της ύπαρξης μας... "Τίποτε δεν είναι πιο αργό από την γέννηση του αληθινού Ανθρώπου" έγραψε... "Μοναξιά... Δεν πιστεύω όπως πιστεύουν, δεν ζω όπως ζουν, δεν αγαπώ όπως αγαπούν... Θα πεθάνω όπως πεθαίνουν". Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ.