Υβριδικοί ΠόλεμοιΌταν η Ρωσία συγκρούστηκε πολεμικά με την Γεωργία κι ύστερα με την Ουκρανία πολλοί μίλησαν για επιστροφή του «ψυχρού πολέμου». Όταν πάλι ο Ομπάμα κι η Αμερική κήρυξε τον πόλεμο κατά του Ισλαμικού χαλιφάτου, πολλοί εξίσου μίλησαν για πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας.

Και στις δύο περιπτώσεις οι αυτοματισμοί της σκέψης παραπέμπουν σε εικόνες του παρελθόντος. Σκεφτόμαστε στην πρώτη περίπτωση πόλεμο πρακτόρων μεταξύ της KGBκαι τηςCIA,επεμβάσεις σε γειτονικές χώρες για συνετισμό (Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία), όλα τα ανάλογα που΄ χε δώσει η αντιπαράθεση Κρούτσεφ -Κέννεντυ. Στη δεύτερη περίπτωση σκεφτόμαστε μία Αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση όπως αυτή στο Ιράκ και το Αφγανιστάν μετά την καταστροφή των διδύμων πύργων στις 11 Σεπτεμβρίου το 2001.

Στρατιώτες τανκς αεροπλάνα υπερσύγχρονα όπλα, όλα στην υπηρεσία του «καλού» όπως είχε ονομάσει τις δράσεις αυτές ο Μπους νεώτερος εναντίον του «κακού» που ενσάρκωναν οι αντιδημοκρατικές δυνάμεις των Ισλαμιστών. Κι όμως ούτε το ένα συμβαίνει ούτε το άλλο παρά την υπάρχουσα ένταση.

Τι έχει άραγε αλλάξει; Κατ’ αρχήν η Ρωσσία δεν είναι πια η Σοβιετική Ένωση. Δεν μπορεί να γίνει επανάληψη περιόδου 1945 – 1989.Γιατί ήταν τότε που ‘ρθε η Περεστρόικα. Αυτή άλλαξε πάρα πολύ τη φυσιογνωμία της Ρωσσίας γκρεμίζοντας το σοβιετικό μοντέλο. Κι ακόμη το Κρεμλίνο δεν είναι επικεφαλής κάποιας διεθνούς συμμαχίας υπό το πρίσμα μιας δομημένης ιδεολογίας ή ενός άλλου κοινωνικοοικονομικού συστήματος όπως ήταν η κομμουνιστική πρόταση. Δεν προτείνει συνεπώς η Ρωσία καμία νέα πρόταση που να επιβάλλει μία διεθνή νέα τάξη.

Επιπλέον δε, η καθημερινότητα της μοιάζει πολύ με την δυτική ενώ η οικονομία της είναι επίσης συγγενής. Συνεπώς ο Πούτιν, παρά την εικόνα του πρώην KGB πράκτορα δεν είναι ο γραμματέας κομμουνιστικού κόμματος που θα διαδεχτεί κάποιος Γκορμπατσόφ.

Αντίστοιχα τώρα, το Ισλαμικό κράτος δεν λειτουργεί όπως και η Αλ-κάιντα, ακόμα κι αν αυτή είναι παιδί του Μπίν-Λάντεν που οραματίστηκε το χαλιφάτο. Οι Ισλαμιστές του χαλιφάτου λειτουργούν διαφορετικά. Δεν κάνουν μετωπικούς πολέμους με στρατό, Χάνονται στο πλήθος κι εμφανίζονται ξαφνικά όπως εξαφανίζονται, προκαλούν μάχες εθνικές, θρησκευτικές, σε κράτη χαοτικά όπως η Συρία, Ιράκ, ή Λιβύη. Οι εξ αέρος βομβαρδισμοί τους χτυπούν αλλά αυτοί έμαθαν πια να ξεγλιστρούν και να ‘χουν λιγότερες απώλειες.

Αναγκάζουν έτσι τους δυτικούς να μην μπορούν να τους βρουν (μία και δεν είναι τακτικός στρατός) κι έτσι σκέφτονται ότι μία μάχη στη γη είναι αναγκαία για το τελείωμα κάποιου πολέμου με τους τζιχαντιστές. Ο Ομπάμα δεν θέλει να ξαναπροχωρήσει όπως στο Ιράκ ή το Αφγανιστάν διότι νιώθει πώς ο εχθρός είναι ασύμμετρος και οι μάχες δεν είναι όπως ήταν πριν πραγματικές. Είμαστε πια αντιμέτωποι με υβριδικούς πολέμους. Ο Πούτιν και οι Ισλαμιστές είναι σπεσιαλίστες.

Χρησιμοποιούν καμουφλαρισμένες στρατηγικές, με την ανθρωπιστική βοήθεια, την οικονομική τιμωρία, την επικοινωνία της πρόκλησης ή την προπαγάνδα κόβοντας κεφάλια αθώων πολιτών ή σκοτώνοντας μαζικά μέσα από την δημιουργία μαρτύρων του Ισλάμ που τινάζονται στον αέρα ως ανθρώπινες βόμβες ζωσμένοι με εκρηκτικά. Οι πόλεμοι πια δεν είναι όπως άλλοτε κλασσικοί. Είναι πιο πολύπλοκοι κι απρόσμενοι. Έχασαν την παραδοσιακή τους απλότητα κι οι αντίπαλοι είναι παρόντες- απόντες, θεατοί - αθέατοι, αρκετά πολύπλοκοι.

Έτσι κι η Δύση είναι υποχρεωμένη να προσαρμοστεί συχνά στην υβριδική πολεμική πραγματικότητα. Θα ‘ταν καλό να μην ακολουθήσει, την στρατιωτική ατζέντα των τζιχαντιστών αλλά να βρει τρόπους για να μπορεί να προλαμβάνει τις καταστάσεις. Να επιβάλλει αυτή η ίδια την πολεμική ατζέντα. Χρειάζεται και η Δύση την υβριδική της πρακτική κάτι που έχει αρχίσει να γίνεται τώρα στους υβριδικούς πολέμους.

-ο κ. Δημοσθένης Δαββέτας είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής και Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά σε θέματα πολιτισμού

Πηγή: http://www.skai.gr/news/opinions/article/270196/uvridikoi-polemoi/#ixzz3KFkGzsoD