Επενδυτικό Σχέδιο Γιούνκερ: Για κάθε ευρώ δημοσίου χρήματος θα πραγματοποιούνται επενδύσεις περίπου 15 ευρώΓράφει η Μαρίνα Κουρμπέλα


Κράτησε το λόγο του ο Πρόεδρος της  Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν Κλόντ Γιούνκερ, για παρουσίαση έως τα Χριστούγεννα του πακέτου των 300 δισ. ευρώ, και μάλιστα αυξημένου κατά15 δισεκατομμύρια, ποσό που ισοδυναμεί, περίπου, με το ένα τρίτο του επταετή προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Προϋπολογισμός 2014-2020:960δισ ευρώ).

Η παρουσίαση δείχνει, πως έχει γίνει καλή προετοιμασία, και αρτιότητα στην τεκμηρίωση  των προτάσεων. Το κυριότερο, χαρακτηριστικό, ωστόσο, της πρωτοβουλίας Γιούνκερ είναι, ότι ανοίγει έναν καινούργιο δρόμο στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, που δε δεσμεύεται από στενότητα κεφαλαίων, χωρίς να αποκλείει τις παραδοσιακές μορφές.

Κυρίαρχο ρόλο στην υλοποίηση του όλου σχεδίου θα έχει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία, όπως έχουμε συχνά επισημάνει, στο παρελθόν, θα σηκώσει το βάρος της ανάπτυξης στην ΕΕ, με ελάχιστη επιβάρυνση του ενωσιακού προϋπολογισμού.

Η Ελλάδα αναμένεται να ωφεληθεί σημαντικά από την υλοποίηση του Επενδυτικού Πακέτου, εφόσον επικρατήσουν κριτήρια πολιτικής συνοχής στην ανάπτυξη, παράλληλα, βέβαια, με την Ευρωπαϊκή Προστιθέμενη Αξία, αλλά και διότι τα έργα, που προβλέπονται την αφορούν άμεσα. Κυρίως, τα ενεργειακά, τα έργα ΑΠΕ, και εξοικονόμησης ενέργειας, που θα έχουν θετικές επιπτώσεις στον κατασκευαστικό κλάδο, και οι δράσεις στήριξης των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Σημαντικό είναι το γεγονός, ότι η Επιτροπή θα επιδιώξει να ληφθούν όλα τα σχετικά μέτρα, ώστε μέχρι τα μέσα του 2015 να αρχίσει να λειτουργεί το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, μέσω του οποίου θα χρηματοδοτηθούν τα διάφορα έργα.

Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το Επενδυτικό Σχέδιο ύψους 315 δισ. ευρώ, που αποσκοπεί στην επανεκκίνηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη μείωση της ανεργίας σε όλη την Ευρώπη.

Σημειώνεται, πως σε σύγκριση με το ανώτατο επίπεδο του 2007, οι επενδύσεις  στην ΕΕ έχουν μειωθεί, περίπου, κατά 430  δισ. ευρώ

Πέντε κράτη μέλη (Γαλλία , Ηνωμένο Βασίλειο, Ελλάδα. Ιταλία και Ισπανία),καλύπτουν, περίπου, το 75% της μείωσης λόγω του μεγέθους της οικονομίας τους, ή της τεράστιας πτώσης των επενδύσεων, ή και των δύο παραγόντων

Το νέο Επενδυτικό Σχέδιο

Το Σχέδιο στηρίζεται σε τρεις κύριους άξονες:
1) τη δημιουργία ενός νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), εγγυημένου με δημόσιο χρήμα, για την πραγματοποίηση πρόσθετων επενδύσεων ύψους τουλάχιστον 315 δισ. ευρώ κατά την επόμενη τριετία (2015-2017)
2) την ανάπτυξη ενός αξιόπιστου διαύλου έργων σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα βοήθειας, ώστε οι επενδύσεις να κατευθύνονται εκεί όπου χρειάζονται περισσότερο και
3) τη διαμόρφωση ενός φιλόδοξου χάρτη πορείας με στόχο να γίνει η Ευρώπη πιο ελκυστική για επενδύσεις και να αρθούν τα κανονιστικά εμπόδια.

Σύμφωνα με συνολικές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα προτεινόμενα μέτρα θα μπορούσαν να προσθέσουν την επόμενη τριετία 330 — 410 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της ΕΕ και να δημιουργήσουν έως και 1,3 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας .


Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ)
θα συγκροτηθεί σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ),το οποίο θα στηρίζεται σε μια εγγύηση 16 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και ποσό 5 δισ. ευρώ που θα δεσμευθεί να διαθέσει η ΕΤΕπ. Βάσει συνετών προβλέψεων που στηρίζονται στην πείρα του παρελθόντος, το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα του Ταμείου θα είναι 1:15. Με άλλα λόγια, για κάθε ευρώ δημοσίου χρήματος που κινητοποιείται μέσω του Ταμείου θα πραγματοποιούνται επενδύσεις περίπου 15 ευρώ, οι οποίες δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί διαφορετικά.

Αυτό θα είναι ένα εξειδικευμένο Ταμείο , το οποίο θα διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), θα φιλοξενείται από την Τράπεζα,  και θα  συγχρηματοδοτείται από την ΕΤΕπ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το Ταμείο θα χρηματοδοτήσει στρατηγικά έργα σε ολόκληρη την ΕΕ σε υποδομές, όπως είναι οι ευρυζωνικές επικοινωνίες, η  ενέργεια και οι μεταφορές, η εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτομία, οι ανανεώσιμες  πηγές ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση.

Μέρος της νέας χρηματοδότησης θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη στήριξη επενδύσεων από ΜΜΕ και εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης (Ενώ οι ΜΜΕ ορίζονται ως εταιρείες που έχουν λιγότερους από 250  υπαλλήλους οι  εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης έχουν μεταξύ 250  και 3000 υπαλλήλους).

Το σκεπτικό στο οποίο στηρίζεται το ΕΤΣΕ είναι να μπορεί αυτό να καλύπτει έργα  με υψηλότερο βαθμό κινδύνου και να συμμετέχει σε δραστηριότητες με μεγαλύτερη στρατηγική σημασία και, ως εκ τούτου, με πιο πολύπλοκη δομή.

Αυτό υπερβαίνει τα υφιστάμενα προγράμματα της ΕΕ και τις πλέον παραδοσιακές δραστηριότητες της ΕΤΕπ και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων

Το νέο Ταμείο που θα αποσκοπεί σε στρατηγικές επενδυτικές  επιλογές Θα πρέπει να προσελκύει ιδιώτες επενδυτές, δεδομένου ότι αναλαμβάνει το πιο σύνθετο και επισφαλές μέρος της συναλλαγής

Είναι χαρακτηριστικές οι σχετικές δηλώσεις του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κ. Βέρνερ Χόγιερ.

Βρισκόμαστε, είπε, αντιμέτωποι με μια κρίση εμπιστοσύνης και, ως εκ τούτου, το στοίχημα είναι να επανασυνδεθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις με ελκυστικά έργα. Για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο, πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερο κίνδυνο ώστε να ενθαρρύνουμε τους φορείς υλοποίησης έργων να πραγματοποιήσουν τις επενδύσεις τους. Το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων θα εξασφαλίσει στοχευμένη και καταλυτική ικανότητα ανάληψης κινδύνων για οικονομικά βιώσιμες επενδύσεις, με βάση τις γνώσεις και την πείρα της Τράπεζας όσον αφορά την επιλογή και τη διαχείριση έργων. Η σύσταση του Ταμείου θα συνοδευθεί και από άλλες πρωτοβουλίες όπως η άρση των κανονιστικών φραγμών και η δημιουργία μιας Συμβουλευτικής Υπηρεσίας Επενδύσεων, με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης και της προετοιμασίας έργων σε ολόκληρη την Ευρώπη, πρόσθεσε.

Η ΕΤΕπ

Σημειώνεται, πως η ΕΤΕπ  είναι ο μεγαλύτερος πολυμερής δανειστής και δανειολήπτης, παγκοσμίως.

Το 2013, οι δανειοδοτικές δραστηριότητές της υπερέβαιναν τα 75 δις ευρώ

Μια αύξηση κεφαλαίου πραγματοποιήθηκε το 2013 με σκοπό τη δημιουργία επιπλέον 180  δις ευρώ σε επενδύσεις σε Διάστημα τριών ετών (2013-2015).

Πώς θα λειτουργεί το Ταμείο στην πράξη

Το ΕΤΣΕ  θα παρέχει στον όμιλο της ΕΤΕπ (ΕΤΕπ και ΕΤΕ)  μερική προστασία έναντι των κινδύνων ( προστασία πρώτων ζημιών).

Η προστασία θα επιτρέψει στην ΕΤΕπ να προσφέρει προϊόντα που απορροφούν περισσότερο κίνδυνο από ότι τα  παραδοσιακά προϊόντα της.

Έργα υψηλής προστιθέμενης αξίας, αλλά με υψηλότερους κινδύνους, που επί του παρόντος δεν είναι σε θέση να
προσελκύσουν χρηματοδότηση,  θα καταστούν πιο ελκυστικά για τους επενδυτές

Ένα μέρος της ικανότητας ανάληψης κινδύνου του Ταμείου

Μπορεί, επίσης να χρησιμοποιηθεί από κοινού  με τις Εθνικές,  αναπτυξιακές τράπεζες

Τα κράτη μέλη παρέχουν ήδη στην κοινή ειδική ομάδα Επιτροπής-ΕΤΕπ, που συγκροτήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014, καταλόγους έργων που επιλέγονται με βάση τρία βασικά κριτήρια:

•    έργα με προστιθέμενη αξία ΕΕ για τη στήριξη των στόχων της ΕΕ
•    Οικονομική βιωσιμότητα και αξία — προτεραιότητα σε έργα υψηλής κοινωνικοοικονομικής απόδοσης
•    Έργα που μπορούν να ξεκινήσουν το αργότερο μέσα στην επόμενη τριετία, δηλαδή με εύλογη προσδοκία για κεφαλαιουχικές δαπάνες την περίοδο 2015-17.

Επιπλέον, τα έργα αυτά πρέπει να έχουν τη δυνατότητα μόχλευσης άλλων πόρων χρηματοδότησης. Θα πρέπει επίσης να έχουν εύλογο μέγεθος και κλιμάκωση (να διαφοροποιούνται ανά τομέα/υποτομέα).

Η Επιτροπή και η ΕΤΕπ θα ξεκινήσουν επίσης ένα σημαντικό πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας χάρη στο οποίο θα εντοπίζονται έργα και θα γίνονται πιο ελκυστικά για τους επενδυτές του ιδιωτικού τομέα.
 
Επόμενα βήματα — βραχυπρόθεσμα (Δεκέμβριος 2014/Ιανουάριος 2015)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου καλούνται να εγκρίνουν το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη, το οποίο περιλαμβάνει δέσμευση για την ταχεία έγκριση των σχετικών νομοθετικών μέτρων.

Τα κράτη μέλη θα ολοκληρώσουν σύντομα τον προγραμματισμό των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για να μεγιστοποιήσουν τα πολλαπλασιαστικά τους αποτελέσματα, ενώ οι πόροι του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων θα αυξηθούν χάρη σε μια πρώτη συμπληρωματική συνεισφορά της ΕΤΕπ. Παράλληλα, η Επιτροπή και η ΕΤΕπ θα θεσπίσουν τις επίσημες ρυθμίσεις για το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων.

Η κοινή ειδική ομάδα Επιτροπής-ΕΤΕπ αναμένεται να καταρτίσει εντός του Δεκεμβρίου έναν πρώτο κατάλογο πιθανών επενδυτικών έργων, που θα αποτελέσει την απαρχή ενός ευρωπαϊκού διαφανούς διαύλου έργων. Πρέπει να ληφθούν όλα τα σχετικά μέτρα, ώστε μέχρι τα μέσα του 2015 να αρχίσει να λειτουργεί το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων. Περί τα μέσα του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα αξιολογήσουν την πρόοδο που θα έχει σημειωθεί και, εάν χρειαστεί, θα εξετάσουν περαιτέρω εναλλακτικές δυνατότητες.