Γράφει ο
Βασίλης Κορκίδης

Είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι η Task Force Greece με την ματιά που ένας εξωτερικός παρατηρητής μπορεί να δώσει στα ελληνικά πράγματα αναγνωρίζει ότι η σημασία της Μμε επιχείρησης για την ελληνική οικονομία είναι καθοριστική. Θεωρούμε ότι μέχρι και σήμερα η συνεισφορά της Task Force ήταν θετική, η επικοινωνία της με τους κοινωνικούς εταίρους γόνιμη και η εν γένει παρουσία της διακριτική και αξιοπρεπής. Αυτού του είδους τη βοήθεια χρειαζόμαστε από έξω και όχι φυσικά την έπαρση του μοναδικού και πάνσοφου παντογνώστη. Η σκιαγράφηση ενός ευρωπαϊκού περιβάλλοντος στην οποία οι Μμε επιχειρήσεις λειτουργούν ως ο κύριος αιμοστάτης και τον κατευνασμό των αρνητικών επιπτώσεων της κρίσης, δείχνει ότι η διαχρονική έμφαση της ΕΣΕΕ στην προβολή των θετικών στοιχείων που εισφέρουν οι Μμε στην ανθεκτικότητα που επιδεικνύει η ελληνική αγορά, ήταν μία επιλογή γειωμένη στην πραγματικότητα. Σε όλη την Ευρώπη οι Μμε επιχειρήσεις δεν γίνονται αντιληπτές ως παθογένεια αλλά ως βασικοί φορείς για την έξοδο από την κρίση. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι στοχευμένες παρεμβάσεις που δεν θα στηρίζονται σε αυθαίρετες υποθέσεις - οι οποίες πολλές φορές υποκρύπτουν άλλου τύπου επιδιώξεις - και το κυριότερο συντονισμένες ενέργειες από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Η ελληνική αγορά βίωσε πρωτοφανείς πιέσεις• θεωρούμε ότι οποιαδήποτε άλλη ανεπτυγμένη αγορά στον κόσμο βρισκόταν σε ένα αντίστοιχο περιβάλλον θα αντιμετώπιζε συνθήκες σαφούς διάλυσης. Η ελληνική αγορά δείχνει μία σχετική ανθεκτικότητα, ακριβώς γιατί υπάρχουν επιχειρηματικές δομές με αγκύρωση στο χρόνο και δυνατότητα παροχής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών. Αυτό είναι ένα δεδομένο που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψιν στους όποιους σχεδιασμούς.

Η ελληνική Μμε επιχείρηση είναι άρρηκτο κομμάτι της ελληνικής οικονομικής δομής. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνει κατανοητό και στο εξωτερικό. Η ιδιομορφία της μικρής και πολύ μικρής επιχείρησης στην Ελλάδα έχει άμεση σχέση με τη συγκρότηση της ελληνικής αγοράς στη μεταπολεμική περίοδο, την ιδιαιτερότητα της ελληνικής μορφολογίας και τη διόγκωση των μεγάλων αστικών κέντρων σε συγκεκριμένες περιόδους. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι οποιαδήποτε φαεινή ιδέα περί εξαφάνισης της μικρής επιχείρησης μάλλον κινείται στη σφαίρα της "κοινωνικής μηχανικής" η οποία παραπέμπει σε άλλου τύπου διευθετήσεις, περισσότερο αυταρχικές. 

Το ελληνικό εμπόριο είναι πυλώνας της οικονομικής ανάπτυξης και ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Είναι μία δραστηριότητα που συνδέεται αδιαμεσολάβητα με τις βαριές μεταβλητές της οικονομίας μας - ναυτιλία, τουρισμός - και συνιστά τόπο απασχόλησης κοινωνικών κατηγοριών που δυσπραγούσαν και προ κρίσης - βλ. γυναίκες και νέους. Είναι μία δραστηριότητα εύκολα προσαρμόσιμη, εξωστρεφής και εδραιωμένη στη συνείδηση των Ελλήνων.

Για το ελληνικό εμπόριο η λύση στο πρόβλημα βρίσκεται σε τέσσερα σημεία: φορολογία, ρευστότητα, γραφειοκρατία, πάταξη παρεμπορίου.

Η φορολογία είναι κεντρικό ζήτημα. Χρειαζόμαστε εξορθολογισμό, απλοποίηση, κωδικοποίηση και επικοινωνία με τις ανάγκες της αγοράς. Προς το παρόν υπάρχει μία καθαρή απομύζηση πόρων από την αγορά χωρίς διάθεση να επιτευχθεί μια κάποιου είδους φορολογική δικαιοσύνη. Αυτό συνδέεται βέβαια και με τις απαιτήσεις των δανειστών μας, αφού αυτές προσπαθεί να ικανοποιήσει ο φορολογικός παραλογισμός της τελευταίας τετραετίας.

Η ρευστότητα και η έλλειψή της είναι ένα δεύτερο καίριο σημείο. Η αδυναμία πρόσβασης των Μμε επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση είναι ένα πρόσθετο εμπόδιο για την ανάκαμψή τους. Η ΕΣΕΕ έχει μία σειρά από προτάσεις για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Η εξομάλυνση των γραφειοκρατικών εμποδίων για την ίδρυση και λειτουργία μίας επιχείρησης είναι εξίσου σημαντική για την επανεκκίνηση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Πρέπει να διαμορφωθούν δομές που θα υπερβαίνουν το πολυδαίδαλο των διαδικασιών και θα είναι φιλικές προς την επιχείρηση.

Τέλος το παρεμπόριο, λόγω της θέσης της χώρας, είναι εκτεταμένο και στην ουσία υπονομεύει τις προσπάθειες του υγιούς εμπορίου για να ανακάμψει.

Σαν ΕΣΕΕ έχουμε ποικιλοτρόπως μιλήσει για την ανάγκη συνεργειών ανάμεσα σε Μμε επιχειρήσεις. Το πρόβλημα της πολυδιάσπασης σε πολλές και μικρές μονάδες μπορεί να διευθετηθεί μέσα από την προώθηση επιχειρηματικών συστάδων ανάμεσα σε επιχειρήσεις συναφών αντικειμένων, μέσα από μία λογική σύνδεσης της παραγωγής με τη μεταποίηση, τη διακίνηση και φυσικά τη διάθεση στον καταναλωτή. Σαν ΕΣΕΕ, για παράδειγμα, έχουμε προτείνει τη δημιουργία Ανοικτών Εμπορικών Κέντρων ή την προώθηση συνεργειών σε τουριστικές περιοχές. Οι συστάδες μπορεί να ναι και μία υπέρβαση των όποιων δυσχερειών συνοδεύουν τις μικρές επιχειρήσεις. Το ίδιο μπορεί να βοηθήσει και η εγκατάσταση δομών ηλεκτρονικών εμπορίου που μπορούν να συμβάλουν και στην ενίσχυση της εξωστρέφειας των Μμε εμπορικών επιχειρήσεων.

Καταληκτικά θα ήθελα να πω ότι η ΕΣΕΕ θα στηρίξει οποιαδήποτε πρωτοβουλία κινείται για όφελος της Μμε επιχείρησης. Δεν είμαστε προκατειλημμένοι. Αλλά δεν επιθυμούμε να αποφασίζουν άλλοι για εμάς χωρίς εμάς. Επί 6 χρόνια χαράσσονται πολιτικές για την αγορά, δίχως να λαμβάνονται υπόψιν οι ανάγκες της αγοράς και οι απόψεις των εκπροσώπων της αγοράς. Το εμπόριο δεν περιμένει θαύματα, αλλά συντονισμένες προσπάθειες. Δεν θέλει εξαιρέσεις, αλλά να εφαρμοστεί ο ευρωπαϊκός κανόνας και εδώ. Ελπίζουμε η "Έκθεση Ράιχενμπαχ" για τις ΜμΕ επιχειρήσεις να είναι ένα εφαλτήριο καλύτερης επικοινωνίας ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους και το Κράτος.

(Βασικά Σημεία του Κειμένου Πολιτικής «Ανάπτυξη για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ) στην Ελλάδα», με ευθύνη της ΕΣΕΕ, της ΓΣΕΒΕΕ, του ΣΕΤΕ, της ΚΕΕΕ και της Ομάδας Δράσης για την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής).

Το Κείμενο Πολιτικής για τις ΜμΕ είναι ένα χρήσιμο εργαλείο και αποτέλεσμα μίας θετικής και αναμφίβολα γόνιμης πρωτοβουλίας. Τα σημεία στα οποία κατέληξε η έρευνα, αν και δεν εξαντλούν τις προτάσεις που έχουν υποβληθεί κατά καιρούς στους αρμόδιους φορείς, παρέχουν τη δυνατότητα για επανεκκίνηση της ταλαιπωρημένης οικονομίας, αυτή τη φορά με γνώμονα τις ΜμΕ και τη συνεισφορά τους στην ελληνική οικονομία. Ειδικότερα, οι βασικότερες προτάσεις του Κειμένου Πολιτικής μπορούν να συνοψισθούν στα εξής σημεία:

• Μεταρρύθμιση του νομικού και θεσμικού πλαισίου για την αδειοδότηση επενδύσεων και επιχειρήσεων.
• Περαιτέρω απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών μέσω εξορθολογισμού και ψηφιοποίησης των διαδικασιών.
• Μείωση φορολογικής επιβάρυνσης για τις ΜμΕ (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης και τοπικοί φόροι) και μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης ενέργειας.
• Δημιουργία ενός σταθερού, απλού και δίκαιου φορολογικού συστήματος.
• Προώθηση πιστοποιημένων ηλεκτρονικών πληρωμών μεταξύ του δημόσιου τομέα και των επιχειρήσεων.
• Στενότερη εποπτεία της αγοράς για την αποφυγή ολιγοπωλιακών καταστάσεων και μείωση της αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς του παράνομου εμπορίου μέσω  αυστηρών ελέγχων στις αποθήκες καθώς και στο δίκτυο πωλήσεων.
• Όσον αφορά τη χρηματοδότηση μέσω των κονδυλίων της ΕΕ, άμεσα διαθέσιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η πρόταση είναι να δοθεί προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των αιτήσεων χρηματοδότησης.
• Διασφάλιση της αποτελεσματικής δρομολόγησης του Ιδρύματος για την Ανάπτυξη (επενδυτικό ταμείο IfG), ιδίως τα παράθυρα χρέους και ιδίων κεφαλαίων.
• Καλύτερος σχεδιασμός χρηματοδοτικών μέσων μέσω της χρήσης των κονδυλίων της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 για την καλύτερη αντιμετώπιση των αναγκών των ΜμΕ.
• Στήριξη εξαγωγικών δραστηριοτήτων μέσω προγραμμάτων συγχρηματοδότησης.
• Βελτίωση της αναπτυξιακής πολιτικής για την προώθηση συνεργατικών σχηματισμών (cluster) και  επιχειρηματικών πάρκων.
• Βελτίωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου πιστοποίησης επαγγελματικών  προσόντων.
• Πάγωμα/ κεφαλαιοποίηση και μετατροπή των οφειλών κοινωνικής ασφάλισης σε ασφαλιστικό χρόνο.
• Ελευθερία επιλογής χαμηλότερης ασφαλιστικής κατηγορίας στον ΟΑΕΕ και διεύρυνση ασφαλιστικής βάσης.
• Βελτίωση συμβουλευτικών δομών υποστήριξης για τις υφιστάμενες επιχειρήσεις αλλά και καθοδηγητικές δομές υποστήριξης για νέους επιχειρηματίες.