(Οι απόψεις τριών Αμερικανών πρέσβεων)
Jack F. Matlock, Jack F. Matlock, James F. Collins*
 
 Η κρίση στην Ουκρανία έχει παγώσει σχεδόν κάθε επίσημη επικοινωνία μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας. Η ρωσική αντίδραση στην πολιτική αναταραχή στο Κίεβο – απορρόφηση της Κριμαίας, ένοπλη επέμβαση στην ανατολική Ουκρανία - και στην αμερικανική ανταπόκριση στις ενέργειες της αυτές έχουν επιφέρει σχεδόν πλήρη κατάρρευση στο συνηθισμένο και τακτικό διάλογο ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τη Μόσχα.

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο πρωτευουσών έχουν επικεντρωθεί σε προσπάθειες της κάθε πλευράς να πιέζει την άλλη, σε κινήσεις «tit-for-tat», σε διαπεραστικές δηλώσεις προπαγάνδας και στη σταθερή μείωση της επαφής μεταξύ των δύο κυβερνήσεων και των κοινωνιών τους.  Αναφορές από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, που έληξε στο Νιούπορτ της Ουαλίας την περασμένη Παρασκευή, δείχνουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους  θα ανταποκριθούν στην παρέμβαση και στην άσκηση βίας της Ρωσίας στην Ουκρανία με κλιμάκωση των δικών τους ενεργειών – συμπεριλαμβανομένων περαιτέρω κυρώσεων, ενισχυμένη στρατιωτική παρουσία σε κράτη πρώτης γραμμής και ενδεχομένως μεγαλύτερη στήριξη στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας. Αυτό ισοδυναμεί με κάτι περισσότερο από μία από τα ίδια, με ελάχιστη ή καμία διασφάλιση για ένα καλύτερο αποτέλεσμα.

Τι στερείται η δυτική στρατηγική είναι μια εξίσου έντονη διπλωματική προσέγγιση για τον τερματισμό αυτής της σύγκρουσης. Οι διπλωματικές προσπάθειες πρέπει να στοχεύουν στη διασφάλιση για την Ουκρανία  και τους  γείτονες της, ενός μέλλοντος που μπορεί να διατηρήσει την ειρήνη και την ασφάλεια για όλες τις χώρες στην περιοχή, να αποκαταστήσουν ξανά το σεβασμό στις βασικές αρχές της πολιτικής τάξης στην Ευρώπη και να ανοίξουν το δρόμο για πιο παραγωγικές αμερικανο-ρωσικές σχέσεις. 
 
Όπως πιστεύουν τρεις πρώην πρέσβεις ΗΠΑ που υπηρέτησαν στη Μόσχα, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για την αμερικανική ηγεσία να αναλάβει μια σοβαρή διπλωματική προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων αυτών. Κάθε ένας από εμάς έχει δει το υψηλό τίμημα που καταβάλλεται όταν οι σχέσεις και ο διάλογος μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας καταρρεύσει, όπως συνέβηκε στην προσπάθεια αποτροπής της ανεξαρτησίας της Βαλτικής, στο τέλος της σοβιετικής εποχής, στη κρίση στο Κοσσυφοπέδιο και στην εξέγερση στην Τσετσενία.

Κάθε φορά που κατέρρεαν οι σχέσεις τους, υπήρχε υψηλό κόστος για την υπόθεση της ειρήνης και της ασφάλειας, τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία, όσο και για τους συμμάχους των. Η εμπειρία μάς πείθει ότι η δημιουργική, πειθαρχημένη, σοβαρή ενεργός διπλωματία - από επίσημους και ανεπίσημους φορείς, - παρέχει το μονοπάτι έξω από καταστροφικές κρίσεις και την εξάρτηση από τη βία και τις συγκρούσεις. Τα λεγόμενα «Track 2» - διάλογο μεταξύ των μη κρατικών φορέων, εμπειρογνώμονες και ομάδων ατόμων και από τις δύο πλευρές - μπορεί επίσης να διαδραματίσουν ένα χρήσιμο ρόλο.
 
Προς το παρόν, ευτυχώς, η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που ανακοινώθηκε την Παρασκευή από τον Πρόεδρο Πέτρο  Ποροσιένκο της Ουκρανίας και τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας,  φαίνεται να διατηρείται. Είναι επίσης ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι δύο πλευρές έχουν αρχίσει συζήτηση σχετικά με το πώς να διατηρηθεί ο τερματισμός των μαχών και να αντιμετωπιστούν τα πολιτικά ζητήματα τα οποία θα πρέπει να λυθούν για να επέλθει  διευθέτηση διαρκείας.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για το χειρισμό αυτού του ανοίγματος με προσοχή. Αλλά αυτή η πιθανή ευκαιρία που έχει παρουσιαστεί δεν πρέπει να αφεθεί να γλιστρήσει μακριά. Αυτή είναι μια στιγμή κατά την οποία ο αμερικανικός ηγετικός ρόλος είναι απαραίτητος. Οι όροι οποιασδήποτε ανθεκτικής κατάπαυση του πυρός πρέπει, φυσικά, να παρέχουν επαρκή αριθμό διεθνών παρατηρητών, προτιμότερο από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, για να διασφαλιστεί ότι καμία πλευρά δεν εκμεταλλεύεται τον τερματισμό των μαχών.
 
Κάθε προσπάθεια για διαρκή συμφωνία πρέπει επίσης να οικοδομεί πάνω στην εύθραυστη πολιτική διαδικασία που ξεκίνησε το Σαββατοκύριακο. Η διαδικασία αυτή πρέπει να περιλαμβάνει την αναζήτηση συμφωνίας με βάση τη δίκαιη και ίση μεταχείριση, την επαρκή πολιτική εκπροσώπηση όλων των Ουκρανών, το σεβασμό της κυριαρχίας της Ουκρανίας στο έδαφός της, και τη διεθνή συνεργασία για την ανοικοδόμηση της οικονομίας της Ουκρανίας.
 
Η σταθερή και αταλάντευτη υποστήριξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές αυτές θα είναι κρίσιμης σημασίας για την επιτυχία οποιουδήποτε  διαπραγματευτικού αποτελέσματος. Η επανάληψη του τακτικού διαλόγου μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον θα είναι κεντρικής σημασίας για την αποκατάσταση των σχέσεων.
 
Ευτυχώς, η άφιξη στη Μόσχα του νέου πρεσβευτή της Αμερικής, John F. Tefft, παρέχει ένα άνοιγμα για την ενίσχυση της επικοινωνίας και του διαλόγου. Είναι ένας έμπειρος διπλωμάτης καριέρας με προϋπηρεσία στη Λιθουανία, τη Γεωργία και την Ουκρανία, καθώς και στη Ρωσία. Ο κ. Tefft μεταφέρει μαζί του στη Μόσχα την ικανότητα να εκφράσει τις αμερικανικές απόψεις και θέσεις με σαφήνεια και να ακούει και εξηγεί τη ρωσική σκέψη στην Ουάσιγκτον. Η άφιξή του δίνει και στις δύο κυβερνήσεις την ευκαιρία να ξαναχτίσουν τις σχέσεις και να ξεφύγουμε από τη σημερινή πορεία της αντιπαράθεσης.
 
Νέα ώθηση στην αμερικανο-ρωσική διπλωματία θα είναι πρόκληση. Οι αρνητικές επιπτώσεις της κρίσης της Ουκρανίας αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης ύφεσης στις σχέσεις τους τα τελευταία χρόνια. Η κλιμάκωση της βίας στην Ουκρανία και η αύξηση των εκκλήσεων μεταξύ των Ευρωπαίων και των Αμερικανών για πιο δυναμική δράση και αυστηρότερες κυρώσεις για την αντιμετώπιση της ρωσικής στρατιωτικής δραστηριότητα, έχουν αυξήσει την προοπτική για περαιτέρω κλιμάκωση και επιδείνωση στις διμερείς τους σχέσεις.
 
Παρά το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι και ηγέτες στην Ουάσιγκτον έχουν αναφέρει ότι η Ρωσία έχει μια "παραπλήσια ράμπα" για να ξεφύγει από την παρούσα κατάσταση όταν το θελήσει και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να συνεργαστούν σε αυτή την προσπάθεια, αυτό το ανηφορικό μονοπάτι είναι στρωμένο με πέτρες και σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητο. Πρόσθετες κυρώσεις, αύξηση της στρατιωτικής πίεσης και  κλιμάκωση των μαχών δεν είναι δυνατό από μόνες τους να χαράξουν δρόμο προς τα εμπρός.
 
Μόνο η χρήση της διπλωματίας μπορεί να βοηθήσει τον κ Ποροσιένκο να επωφεληθεί από ένα νέο άνοιγμα και να καθορίσει τις σχέσεις της χώρας του με τους γείτονές του, να αποκαταστήσει την κυριαρχία της Ουκρανίας και να επιτύχει ένα μόνιμο τέλος στην αιματοχυσία. Κυρώσεις και περαιτέρω προσπάθειες κλιμάκωσης της πολιτικής  και στρατιωτικής πίεσης  και εξάρτηση από τη μονομερή δράση, χωρίς τη συνοδεία της διπλωματίας, το μόνο που θα κατάφερνε θα ήταν να εξασφαλίσει τη συνεχή ταλαιπωρία του λαού της Ουκρανίας.
 
Είναι καιρός για τις Ηνωμένες Πολιτείες να χρησιμοποιήσουν τις διπλωματικές τους ικανότητες, συμπεριλαμβανομένου του νέου  πρεσβευτής μας στη Μόσχα, για να λάβουν ενεργό ηγετική διπλωματική προσπάθεια για την επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία και να θέσουν τις αμερικανικές σχέσεις με τη Ρωσία σε μια νέα, πιο παραγωγική πορεία.
 
 
*Ο Jack F. Matlock ήταν πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Σοβιετική Ένωση από το 1987 έως 1991.Ο Jack F. Matlock ήταν ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία 1993 – 1996. Ο James F. Collins ήταν ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία 1997-2001.
 
 
Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην εφημερίδα New York Times

ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ

http://strategy-cy.com/ccss/index.php/el/anaysis-gr/item/257-doste-mia-eykairi-sti-diplomatia-me-ti-rosia-give-diplomacy-a-chance