Γράφει ο
Αθανάσιος Μπουρούνης

....Και τι εστίν Αλήθεια;

Αυτό είπε ο Πιλάτος πριν από δύο περίπου χιλιάδες χρόνια, κατά τη δίκη του Ιησού.

Το τι σημαίνει αλήθεια είναι πάντοτε πρόβλημα επίκαιρο και την απάντηση σε αυτό θα προσπαθήσουμε να   δώσουμε μέσω των Θετικών Επιστημών, της Φιλοσοφίας,και της Θεολογίας.

Η διερεύνηση της αλήθειας έχει ως σκοπό τον εξευγενισμό του ανθρώπου για την αντιμετώπιση κάθε κακού και κάθε κακοδεμονίας,ενώ η αναζήτηση της αλήθειας είναι η προσπάθεια του ανθρώπου για μια πληρέστερη κατανόηση της ύπαρξή του.

Για την κατανόηση των επί μέρους αληθειών, όπως απόλυτη αλήθεια, αιώνια αλήθεια, αντικειμενική αλήθεια κ.λ.π., θα δραστηριοποιηθούν οι διανοητικές δυνάμεις όλων των επιστημών Θετικών και Θεωρητικών, Γραμμάτων και Τεχνών.

Οι Θετικές Επιστήμες κατά την αναζήτηση της αλήθειας κινούνται μέσα σ’ εκείνο που υπόκειται στην κατ’ αίσθηση αντίληψη.Δεν μπορούν να συλλάβουν το αφηρημένο τοθεωρητικό παρά μόνο το αισθητό.

Οι θετικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι τα όρια της αλήθειας συμπίπτουν με τα όρια της λογικής απόδειξης, με τα όρια της γνώσης.

Με τη γνώση αυτή ο άνθρωπος διευρύνει τον πνευματικό του ορίζοντα, αποκαλύπτει μυστικά της φύσης,δίνει απαντήσεις σε βασικά και θεμελειώδη προβλήματα.

Η πρόοδος των Θετικών Επιστημών αποκάλυψε φυσικούς νόμους, κοσμικές πραγματικότητες,κοσμικές αλήθειες, όπως ότι: 

-Δεν μπορεί να νοηθεί διάστημα χωρίς ύλη και ενέργεια,τα οποία γεννούν το χώρο.

-Ο χώρος και ο χρόνος είναι ποσότητες αλληλοεξαρτώμενες,ενωμένες σε ενιαία οντότητα,το χωροχρόνο.

-Ο χωροχρόνος δεν είναι ομαλός αλλά καμπυλώνεται ανάλογα με την παρουσία της ύλης και της ενέργειας.

-Ο χρόνος δεν είναι σταθερός αλλά ελαστικός. Συστέλλεται και διαστέλλεται εξ’ αιτίας της κίνησης.

Μας λέει ακόμη η Επιστήμη ότι αυτή η οντότητα  χώρος-χρόνος-ύλη, έχει αρχή και τέλος, άρα έχει Δημιουργό.
Διαπιστώνεται δηλαδή μια κοσμική αλήθεια, η Αρχή και το Τέλος του Κόσμου και προσεγγίζεται έτσι η απόλυτη αλήθεια, η ύπαρξη Δημιουργού. Επίσης:

Από την Επιστήμη έχουμε μια εγκόσμια και συγκλονιστική αλήθεια:

Τη μεγαλοπρεπή σύμπωση Επιστήμης και Αποκάλυψης,δηλαδή ότι το φως είναι η πρώτη ύλη του κόσμου.

Ο άνθρωπος ανακαλύπτει ότι το Σύμπαν αποτελεί ένα μεγαλοπρεπή και κατά τρόπο μαθηματικό διακοσμημένο χώρο, όπου η επικρατούσα τάξη, ως κοσμική αρμονία, φέρνει τη σφραγίδα του Θεού Δημιουργού.

Με την Επιστήμη ο άνθρωπος προσδιορίζει την ηλικία του σύμπαντος και έχει φθάσει σε απόσταση αναπνοής από την Αρχή του, προσπαθεί δε να ερμηνεύσει τις πρώτες εκείνες στιγμές της Δημιουργίας.

Εκτός από τον κόσμο των άστρων, η Επιστήμη μιλάει και για τον μικρόκοσμο, δηλαδή για τα κβαντικά φαινόμενα. Εισέδυσε στα άδυτα του ατόμου και τιθάσευσε την ενέργεια που είναι κρυμμένη στον πυρήνα του.

Με τη Βιολογία, τη Μοριακή Βιολογια, τη Βιοχημεία, μπήκε στα άδυτα του κυττάρου και ανακάλυψε τη βασική ουσία της κυτταρικής αναπαραγωγής, το θεματοφύλακα του κώδικα της ζωής,το DNA, με τα γονίδια και τα λοιπά στοιχεία. Επίσης:

Η Επιστήμη βεβαιώνει το κορυφαίο γεγονός ότι οι προϋποθέσεις του φυσικού κόσμου, τα δεδομένα του, οι προδιαγραφές του και οι Παγκόσμιες Φυσικές Σταθερές, είναι τέτοιες και μόνο τέτοιες, φτιαγμένες με τέτοια ακρίβεια,που μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει η οποιαδήποτε μορφή ζωής στον πλανήτη Γη και μάλιστα αυτού του κυρίαρχου όντος που είναι ο Άνθρωπος.

Το γεγονός αυτό, έρχονται να το επαληθεύσουν οι Θετικές Επιστήμες. Έρχονται να ανακηρύξουν σε αλήθεια αυτό που η Αγ. Γραφή, η Θεία Αποκάλυψη πιστεύει και διακηρύττει.

Τίθεται τώρα το ερώτημα: Μπορεί η επιστημονική γνώση να συλλάβει και να θεμελιώσει την ύπαρξη του απείρου και απολύτου Θεού; Η απάντηση είναι  βεβαίως όχι.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η επιστημονική αλήθεια συγκρούεται με την Αγ. Γραφή και την αμφισβητεί. Αντίθετα η αναζήτηση της αλήθειας την οποία προβάλλει η Επιστήμη στην αντιμετώπιση των βασικών ερωτημάτων για το Σύμπαν, συγκλίνει με την «εξ αποκαλύψεως αλήθεια» την οποία προβάλλει η Θρησκεία.

Η πρόοδος των Θετικών Επιστημών όχι μόνο δεν οδηγεί τον πραγματικά βαθυστόχαστο επιστήμονα στην αμφισβήτηση των μεταφυσικών αληθειών και της ύπαρξης του Θεού, αλλά ενισχύει την πίστη του στο Θεό,ο οποίος του υποδεικνύει την πορεία εκείνη για την ανακάλυψη της αλήθειας.

Πώς όμως η Φιλοσοφία συμμετέχει στην αναζήτηση της αλήθειας;

Στο νέο επιστημονικό πνεύμα κυριαρχεί μια καινούργια σκέψη. Μια σκέψη που βλέπει τον κόσμο σύμφωνα με τη σχετιστική κοσμοεικόνα.

Στην επιστημονική έρευνα για την αναζήτηση της αλήθειας, γεννώνται αναπόφευκτα ερωτήματα πολυσύνθετα και βαθύτερα που οδηγούν σε ευρύτερη και ενοποιημένη αντιμετώπιση, που έχει τη θέση του και ο στοχασμός, η Φιλοσοφία.

Οι φυσικές επιστήμες δεν επεκτείνονται σε όλα τα πεδία γνώσεων.Δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Υπάρχουν φαινόμενα άλλου είδους και άλλης τάξεως,των οποίων η σπουδή έχει αφεθεί στη Φιλοσοφία, την Ιστορία και γενικά στις επιστήμες του πνεύματος.

Με τη Φιλοσοφία ο άνθρωπος διευρίνει τη συνείδησή του και καθίσταται ικανός να εκφράσει τον προβληματισμό του σε σχέση με την αιτία και το σκοπό των φαινομένων και να θέτει τις ορθές βάσεις για την αναζήτηση της αλήθειας.

Με άλλα λόγια θα λέγαμε ότι στην αναζήτηση της αλήθειας,η Φιλοσοφία παίζει ηγεμονικό ρόλο.

Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι:

Η Φιλοσοφία χωρίς Επιστήμη είναι ανίσχυρη. Όμως η Επιστήμη χωρίς Φιλοσοφία δεν είναι απλά ανίσχυρη και ανεπαρκής, αλλά βλαβερή και ολέθρια.

Η φιλοσοφία επιχειρεί τη γεφύρωση, ή αν θέλουμε, τη σύνθεση του υπαρκτού με το νοητό. Δεν ασχολείται με βεβαιότητες. Είναι όμως γνώση αρμονική.

Η Φιλοσοφία είναι μια προσπάθεια να αντικρίσει το μέρος υπό το φως του όλου. Διεισδύει στην εσωτερική διάσυαση του φαινομένου και προσπαθεί να συλλάβει το νόημα, την αταξία και την σημαντικότητα του όλου φαινομένου.

Μήπως όμως η Φιλοσοφία στο δρόμο της για την αναζήτηση της αλήθειας έρχεται σε αντίθεση με την Πίστη, τη Χιστιανική Πίστη και τη Θρησκεία;

Στο σημείο αυτό σημειώνουμε ότι η Φιλοσοφία οπλισμένη με τις πνευματικές δυνάμεις του Ελληνισμού, συναντάται με το Χριστιανισμό και τότε συμβαίνει το ιδεώδες: ο Χριστιανισμός εγκολπώνει τις δοξασίες της Φιλοσοφίας,όσες δεν έρχονται σε αντίθεση με τις δογματικές του βάσεις και τις αφομοιώνει στο σύστημα της Χριστιανικής δογματικής.

Έτσι ο άνθρωπος απαλλάσσεται από το δέος και τη δεισιδαιμονία έναντι των φυσικών δυνάμεων, αίρεται σε βάση μεταφυσική και προχωρεί με την πειραματική έρευνα στην ανίχνευση των μυστικών της φύσης.

Στη Χριστιανική Εκκλησία, η πίστη δεν αντιτίθεται στη λογική, γιατί η πίστη δεν είναι παράλογη. Η πίστη δε θεμελιώνεται στη μάταιη σοφία και ικανότητα των ανθρώπων, αλλά επάνω στην ακλόνητη και αιώνια δύναμη του Θεού.

Τελειώνοντας, θα θέλαμε να επισημάνουμε με έμφαση ότι: άλλο είναι η αλήθεια της Επιστήμης και άλλο η Θεία Αλήθεια.

-Ο κ. Αθανάσιος Μπουρούνης είναι Επίτιμος Δ/ντής Σχολικής Μονάδας Δ.Ε.